Sınıf Dışı Bütünleşik Mühendislik Tasarım ve Girişimcilik Etkinliklerinin Öğrenci Ürünlerine Etkisi

Yıl 2022, Cilt 42, Sayı 3, 1999 - 2036, 30.12.2022

Feyza YÜKSEL Süleyman YAMAN

https://doi.org/10.17152/gefad.1098811

Öz

Yürütülen çalışmada ortaokul 5. sınıf öğrencilerine yönelik Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamalarının temel alındığı STEM etkinliklerinin öğrencilerin girişimcilik becerilerine etkisi incelenmiştir. Araştırmanın bağımsız değişkeni olan STEM etkinlikleri, Proje Tabanlı Öğrenme yaklaşımı dikkate alınarak uygulanmıştır. Araştırma deneysel bir çalışmadır. Yeni bir eğitim modülünün geliştirilip uygulanmasında yararlanılan basit deneysel desenden faydalanılmıştır. Çalışma grubunun belirlenmesinde imkanlar ve farklılıklar dikkate alınarak uygun örneklem yöntemi tercih edilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan gözlem formları ve rubrikler yardımı ile toplanmıştır. Gözlem formunda ve rubriklerde yer alan her maddeye ilişkin puanların frekans dağılımı, frekans yüzdesi ve her bir gruba ait ortalamaları tablolarla gösterilerek karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda STEM etkinliklerinin öğrenci ürünlerinde girişimcilik becerilerine etkisine bakılmıştır. .Sınıf dışı STEM etkinlikleri olarak hazırlanan proje çalışmasının öğrencilerin girişimcilik becerilerinin gelişmesine katkı sağladığı ve öğrencilerde ürettikleri ürünlerin tanıtımı ve pazarlanması konusunda çalışmalar yapmaları gerektiğine ilişkin farkındalık oluşturduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, Tasarım, Mühendislik, Fen Bilimleri, Entrepreneurship, Design, Engineering, Science

The Effect of Outdoor Integrated Engineering Design and Entrepreneurship Activities on Student Products

Öz

STEM activitie sthatcould set an example for Science, Engineering and Entrepreneurship Practices were prepared with middle school 5th grade students. The effects of STEM activities, which are based on their applications, on students' entrepreneurship skills were examined.STEM activities, which are the independent variable of the research, were applied by considering the Project Based Learning approach. The research is an experimental study. Preliminary experimental design used in the research developing of a new training module and using in the implementation of STEM activities was benefited. Sampling method was chosen by considering the possibilities and differences in determining the study group. Data were collected with the help of observation forms and rubrics created by the researcher. Frequency distribution, percentage, and averages of each group from the observation form and rubrics for each item in the rubrics were compared by showing the tables. As a result of the research, the effects of STEM activities on entrepreneurial skills in student products were examined. It has been concluded that the project work prepared as extra-class STEM activities contributes to the development of students' entrepreneurship skills and that awareness has been created in the students that they should work on the promotion and marketing of the products they produce.

Anahtar Kelimeler

Entrepreneurship, Design, Engineering, Science

Kaynakça

• Achor, E. E., & Wilfred Bonse, U. K. (2013). The need to integrate entrepreneurship education into science education teachers’ curriculum in Nigeria. Journal of Science and Vocational Education, 7, 111-123.
• Akter, S., Arslan, H. B., & Şimşek, M. (2017). Ortaokul fen bilimleri ders kitabı 5. Ankara: MEB Ders Kitapları Özgün Matbaacılık.
• Ataseven, Ö. (2016). Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerindeki ilkokul öğrencilerinin girişimcilik yeterliliklerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Atkinson, R. D., & Mayo, M. (2010). Refueling the U.S. innovation economy: Fresh approaches to science, technology, engineering and mathematics (STEM) education.Information Technology and Innovation Foundation. Erişim adresi: https://eric.ed.gov/?id=ED521735
• Avcı, Ö. (2018). Farklılaştırılmış öğretim uygulamalarının öğrencilerin girişimcilik becerisi ve akademik başarısı üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Ayman, O. (2016). Gerçek bir hikâye: Havada bir tuhaflık. https://350turkiye.org/gercek-bir-hikâye-havada-bir-tuhaflik/ adresinden 14 Ocak 2021 tarihinde alındı.
• Aydeniz, M. (2017). Eğitim sistemimiz ve 21. yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. University of Tennessee,Knoxville. https://trace.tennessee.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com.tr/vehttpsredir=1vearticle=1019vecontext=utk_theopubs adresinden 14. 01.2021 tarihinde alındı.
• Bacanak, A. (2013). Fen ve teknoloji dersinin öğrencilerde girişimcilik becerisinin gelişimine etkisi üzerine öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 609-629.
• Badur, S. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (FeTeMM) mesleklerine yönelik ilgilerinin. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (11. baskı). Ankara: Pegem A.
• Batı, U., & Ünal Terek, G. (2010). Marka adları üzerine dilbilimsel ve kavramsal bir inceleme: Türk reklamcılık ortamlarında marka adı yaratım süreçleri ve stratejileri, Marmara İletişim Dergisi,17, 228-254.
• Bayrakdar, A. (2019, 12-14 Nisan). Ortaokul düzeyi girişimcilik kavramına yönelik paydaş görüşlerinin incelenmesi. International Conference on Science, Mathematics, Entrepreneurship and Technology Education, İzmir.
• Buang, N. A., Halim, L., & Mohd Meerah, T. S. (2009). Understanding the thinking of scientists entrepreneurs: Implications for science education in Malaysia. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(2), 3-11.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K., Akgün, E., Erkan, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri(17. baskı). Ankara: Pegem A.
• Bozdoğan, A. E. (2018). Okul dışında fen eğitimi.Tekbıyık, A.,& Çakmakçı, G. (Ed.). Fen bilimleri öğretim ve STEM etkinlikleri (Güncel Öğretim Programlarıyla Uyumlu PISA-TIMSS Soru Örnekleriyle İlişkilendirilmiş). (s. 369-394). Ankara: Nobel.
• Breiner, J. M., Harkness, S. S., Johnson, C. C., & Koehler, C. M. (2012). What is STEM+A discussion about conceptions of STEM in education and partnerships. School Science and Mathematics, 112(1), 3-11.
• Cohen. J. R., Swerdlik M. E., & Phillips, S. M. (1996). Psychological testing and assessment. (3th Ed.). London: Mayfield Publishing.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Boston: Pearson Publishing.
• Çalışkan, E. (2019). Öğretmen adaylarının sosyal girişimcilik özellikleri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(2), 93-114.
• Çakır, E. (2016). Fen öğretiminde açık uçlu araştırmacı sorgulayıcı öğrenme etkinliklerinin yaratıcılık ve girişimcilik becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Çelik, H., Gürpınar, C., Başer, N., & Erdoğan, S. (2015). Öğrencilerin yaratıcı düşünme ve girişimcilik becerilerine yönelik fen bilgisi öğretmenlerinin görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 277-307.
• Deveci, İ (2016a). Fen bilimleri öğretim programıyla (5-8) bütünleştirilmiş girişimcilik eğitimi modüllerinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Deveci, İ. (2016b). Science-based entrepreneur project development process for pre-service science teachers: Difficulties faced. Öğretmen Eğitiminde Araştırma, 6(1), 30-35.
• Deveci, İ. (2017a). Fen bilimleri öğretmen adaylarının girişimcilik özellikler ile ilgili öz değerlendirmeleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 202-228. doi:10.21764/maeuefd.319031
• Deveci, İ. (2017b). E-STEM (Girişimcilik, fen, teknoloji, mühendislik, matematik).Çepni, S. (Ed.), Kuramdan uygulamaya STEM+A+E eğitimi. (s.133-163). Ankara: Pegem A.
• Deveci, İ. (2017c). Science teachers’ perceptions about concept of entrepreneurship in terms of knowledge and implementation. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED),11(2), 263-288.
• Deveci, İ. (2018a). Fen bilimleri öğretmen adaylarının sahip oldukları FeTeMM farkındalıklarının girişimci özellikleri yordama durumu. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1247-1256. doi:10.24106/kefdergi.356829
• Deveci, İ. (2018b). Science-Based entrepreneurship scale for middle school students: A validity and reliability study. Journal of Multidisciplinary Studies in Education, 2(1), 1-15.
• Deveci, İ. (2019). Girişimci proje (G-FeTeMM) sürecinin fen bilimleri öğretmen adaylarının yaşam becerilerine yansımaları: Nitel bir araştırma. Journal of Individual Differences in Education, 1(1), 14-29.
• Deveci, İ., & Çepni, S. (2014). Fen bilimleri öğretmen eğitiminde girişimcilik.Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(2), 161-188. doi: 10.12973/tused.10114a
• Deveci, İ., & Çepni, S. (2017a). Girişimcilik eğitimi modüllerinin fen bilimleri öğretmen adayları üzerindeki yansımaları. Ege Eğitim Dergisi, 2(18), 813-856.
• Deveci, İ., & Çepni, S. (2017b). Studies conducted on entrepreneurship in science education: Thematic review of research. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 14(4), 126-143, doi: 10.12973/tused.10209a
• Deveci, İ., & Seikkula Leino, J. (2016). Finnish science teacher educators’ opinions about the implementation process related to entrepreneurship education. Electronic Journal of Science Education, 20(4), 1-20.
• Deveci, İ., Zengin, M. N., & Çepni, S. (2015). Fen tabanlı girişimcilik eğitimi modüllerinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 14(27), 59-80.
• Eroğlu, S., & Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri, Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi (ENAD), 4(3), 43-67.
• Ezeudu, F. O., Ofoegbu, T. O., & Anyaegbunnam, N. J. (2013). Restructuring STM (science, technology, and mathematics) education for entrepreneurship. US-China Education Review, 3(1), 27-32.
• Gülhan, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin algı, tutum, kavramsal anlama ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2016a). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin bu alanlarla ilgili algı ve tutumlarına etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 602-620.
• Gülhan, F., & Şahin, F. (2016b). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin kavramsal anlamalarına ve mesleklerle ilgili görüşlerine etkisi. Demirel, Ö. ve Dinçer, S. (Ed.). Eğitim bilimlerinde yenilikler ve nitelik arayışı (1. baskı, s.283-302). Ankara: PegemA.
• Habila, N., Clark, M. D., & Pahalson, C. A. D. (2014). Entrepreneurship education for science teachers as a means of achieving national transformation. Pahalson et al Int. Journal of Engineering Research and Applications, 4(1), 153-156.
• Han, S., Capraro, R., & Capraro, M. M. (2016). The effect of science, technology, engineering and mathematics (STEM) project based learning (PBL) on students’ achievement in four mathematics topics. Journal of Turkish Science Education, 13(Special Issue), 3-29.
• İnaltekin, T., & Kirman Bilgin, A. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının uygulamalı girişimcilik eğitiminden yansımalar: İş planlarının incelenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(3), 196-212.
• İnaltekin, T., Samancı, B., & Kirman Bilgin, A. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının girişimcilik becerisine yönelik mesleki bilgilerinin tespit edilmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1025-1054.
• Kahya, L. A. (2016). Ortaokul ve ortaöğretimde girişimcilik eğitimi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi).Yaşar Üniversitesi,İzmir.
• Karayaka, F., Avgın, S. S., & Yılmaz, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin fen-teknoloji-mühendislik-matematik (FeTeMM) mesleklerine olan ilgileri, Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-53.
• Kelly, R. P. (2017). An exploration of STEM, entrepreneurship, and impact on girls in an independent day school.(Unpublished PhD Thesis). Philadelphia, Pensilvanya Üniversitesi.
• Kırkbir, F., Kara, M., & Türkel, M. (2016). Pazarlama iletişimi açısından marka sloganlarının önemi: Üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama. Akademik Bakış Dergisi, 56,http://www.akademikbakis.org/
• Kızılay, E. (2018). Türkiye’de STEM alanlarında kariyer ve istihdam career and employment in STEM fields in Turkey. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(56), 570-574.
• Konuş, F. Z. (2019). Ortaokul yedinci ve sekizinci sınıf öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerinin FeTeMM tutumlarını yordama durumu.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf
• Nabisan, S. (2014). Make entrepreneurship a part of education. Journal Sentinel Part of The USA Today Network. http://archive.jsonline.com/news/opinion/make-entrepreneurship-a-part-of-education-b99214666z1-247680431.html/
• Ortaakarsu, F., & Can, Ş. (2019). Ortaokul öğrencilerinin fen tabanlı girişimcilik eğilimlerinin araştırılması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(3), 361-369.
• Özer, A. (2015). Logo tasarımında marka algısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul.
• Özmen, N. (2018). STEM odaklı tanımlanan ders planlarının özellikleri: Bir meta-sentez çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• PricewaterhouseCoopers (PwC). (2019). 2023’e doğru Türkiye’de STEM gereksinimi özet bulgular. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9735-2023-e-dog-ru-tu-rkiye-de-stem-gereksinimi adresinden 14 Ocak 2021 tarihinde alındı.
• Rabenda Derman, M. (2016). İnternet sitelerinde kullanılan renklerin marka imajı oluşturma sürecindeki rolü. Arık, B. ve Alver, F. (Ed.), 2. Uluslararası Medya Çalışmaları Kongresi (ICMS) 2016 içinde (1004-1021. ss.), Antalya: Erciyes Ofset.
• Sağlam, M. (2018). Proje tabanlı öğrenme ve STEM eğitimi. Tekbıyık, A., ve Çakmakçı, G. (Ed.). Fen bilimleri öğretim ve STEM etkinlikleri (Güncel öğretim programlarıyla uyumlu PISA-TIMSS soru örnekleriyle ilişkilendirilmiş) (s. 284-304) içinde. Ankara: Nobel.
• Selvi, M., & Yıldırım, B. (2017). STEM öğretme-öğrenme modelleri: 5E öğrenme modeli, proje tabanlı öğrenme ve STEM SOS modeli. Çepni, S. (Ed.), Kuramdan uygulamaya STEM+A+E eğitimi (s. 203-236) içinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Şirin, E. (2020). Girişimcilik odaklı STEM etkinliklerinin 7.sınıf öğrencilerinin girişimcilik becerilerine ve STEM tutumlarına etkisi.(Yayımlanmamış doktora tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Shamsuddin, İ. M.,Arome, A. T., & Aminu, İ. (2018). Entrepreneurship, science and technology education for self-reliance and economic diversification. International Journal of Engineering Management, 2(1), 1-7.
• Taştan Akdağ, F. (2017). STEM uygulamalarının öğrencilerin akademik başarı, bilimsel süreç ve yaşam becerileri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Tezel, Ö., & Yaman, H. (2017). FeTeMM eğitimine yönelik Türkiye'de yapılan çalışmalardan bir derleme. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 6(Özel Sayı), 135-145.
• Uçar, C. (2018). Argümantasyon tabanlı öğretimin öğrencilerin bilimsel yaratıcılıkları, girişimcilikleri ve sorgulayıcı öğrenme becerileri üzerine etkisi (Yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Uğur, B. (2015). Girişimcilik eğitiminin ilköğretim programlarına konulmasına yönelik model önerisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Vurgun, F., & Bektaş, O. (2019). Altıncı sınıf öğrencilerinin fen’e yönelik girişimciliklerinin belirlenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 2(2), 60-78.
• Wang, H., Moore, T. J., Roehrig, G. H., & Park, M. S. (2011). STEM integration: Teacher perceptions and practice. Journal of Pre- College Engineering Education Research (J-PEER), 1(2), 1-13.
• Yamak, H. Kavak N., & Kıyıcı G. (2019, 12-14 Nisan). STEM uygulamalarının öğretmen adaylarının girişimcilik becerisi üzerine etkisi. International Conference on Science, Mathematics, Entrepreneurship and Technology Education, İzmir.
• Yaman, S., İncebacak, B. B., & Sarışan Tungaç, A. (2002). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimleri ölçeği’nin ortaokul düzeyine uyarlanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (62), 208-233.doi: 10.21764/maeuefd.959033
• Yavaşoğlu, N. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının girişimci kişilik özellikleri, girişimcilik niyeti ve duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Yayla Eskici, G., & Özsevgeç, T. (2020). Fen eğitimi anabilim dalındaki akademisyenlerin girişimcilik eğilimlerinin belirlenmesi. Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi,3(2), 81-97.
• Zhbanova, K. S. (2017). How the arts standards support STEM concepts: a journey from STEM to STEAM. Journal of STEM Arts, Crafts, and Constructions, 2(2), 1-14.