Öğretmen Yenileşimci İş Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Bir Durum Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 44 Sayı: 3, 1891 - 1920, 30.12.2024

Erhan Dolapcı , Feyzi Uluğ

https://doi.org/10.17152/gefad.1451389

Öz

Bu araştırmada, öğretmen yenileşimci iş davranışlarına etki eden faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi ve durum çalışması deseninde tasarlanan araştırmaya, 2022-2023 eğitim öğretim yılı Kastamonu il merkezindeki devlet okullarında görev yapan 11 öğretmen katılmıştır. Araştırmada katılımcılar belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemleri olan ölçüt ve maksimum çeşitlilik örnekleme tercih edilmiştir. Araştırmada veriler, araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilerek toplanmıştır. Araştırmada toplanan veriler, içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Ayrıca araştırmada gözlem tekniği kullanılarak veri toplama tekniklerinde çeşitlik sağlanmaya çalışılmıştır. Araştırma elde edilen bulgular ışığında; öğretmen motivasyonu, okul müdürü liderliği, mesleki işbirliği, öğretmen eğitim düzeyi ve öğretmen bağlılığı gibi bazı bireysel, örgütsel ve demografik faktörlerin öğretmen yenileşimci iş davranışı üzerinde etkili olduğunu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları bağlamında, okul yöneticilerinin yetiştirilmesinde yenileşimi desteklemeye dayalı liderlik davranışlarının kazandırılması ve okullarda yenileşimci kültürün yaygınlaştırılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, öğretmen yenileşimci iş davranışları, durum çalışması

Investigating the Factors Affecting Teachers’ Innovative Work Behaviours: A Case Study

Öz

This research aims to investigate the factors affecting teachers’ innovative work behaviours. 11 teachers working in public schools in Kastamonu city center in the 2022-2023 academic year participated in the research, which was designed with a qualitative research method and case study design. While determining the participants in the study, criterion and maximum diversity sampling, which are purposeful sampling methods, were preferred. In the study, data were collected through face-to-face interviews using a semi-structured interview form developed by the researchers. The data collected in the research were analyzed using the content analysis technique. In addition, by using the observation technique in the study, an attempt was made to provide diversity in data collection techniques and to eliminate scientific limitations. In light of the study findings, it has been concluded that some individual, organizational and demographic factors such as teacher motivation, school principal leadership, professional collaboration, teacher education level and teacher commitment are effective on teacher innovative work behavior. In the context of the research results, it can be suggested that leadership behaviors based on supporting innovation should be introduced in the training of school administrators and that innovative culture should be disseminated in schools.

Anahtar Kelimeler

Teacher, Teachers’ innovative work behavior, Case study

Kaynakça

• Aja, S. N., Eze, P. I., Igba, D. & Elom, C. (2017). Teachers' views on the use of innovative techniques and media for effective teaching and learning in secondary schools. International Journal of Applied Engineering Research,12, 2608-12615.
• Alabaş, R., Kamer, S. T., & Polat, Ü. (2012). Öğretmenlerin kariyer gelişimlerinde lisansüstü eğitim: tercih sebepleri ve süreçte karşılaştıkları sorunlar. E-International Journal of Educational Research, 3(4), 89-107.
• Atalay Altaş, M. (2021). İngilizce öğretmenlerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile bireysel yenilikçilik düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Bada, A. H., Ariffin, T. F. T., & Nordin, B. H. (2020). The effectiveness of teachers in Nigerian secondary schools: The role of instructional leadership of principals. International Journal of Leadership in Education. doi:10.1080/13603124.2020.1811899
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bi¬limsel araştırma yöntemleri. [Scientific research methods]. Ankara: Pegem Akademi.
• Brandsford, J., Derry, S., Berliner, D., & Hammerness, K. (2005). Theories of learning and their role in teaching. In L. Darling-Hammond & J. Bransford (Eds.), Preparing teachers for a changing world (pp. 40–87). San Francisco, CA: Jossey-Bass
• Carungay, R. ve Tsuruoka, Y. (2002). Innovativeness in secondary science teachers of the philippines. Journal of Science Education in Japan, 26(3), 227-234.
• Catio, M. (2019). Analyzing the competency of principals using the framework of the Wales national standard for head teacher in boosting teacher’s innovative behavior. International Journal of Managerial Studies and Research, 7, 1–6. https://doi.org/10.20431/2349-0349.0702001
• Celik, M. (2006). İlkogretim okullarında degisimin ve yeniliklerin uygulanmasını engelleyen faktorlerin ogretmen ve yonetici algılarına gore belirlenmesi (Gaziantep İli Merkez İlçeleri Örnegi). (Yuksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Cemaloğlu, N. ve Dolapcı, E. (2022). Öğretmen mesleki öğrenmesine ilişkin öğretmen görüşleri. JRES, 9(1), 35- 54. https://doi.org/10.51725/etad.974730
• Chang, C. P., Chuang, H. W., & Bennington, L. (2011). Organizational climate for innovation and creative teaching in urban and rural schools. Quality and Quantity, 45, 935-951. https://doi.org/10.1007/s11135-010-9405-x
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. London: Sage publications.
• Darling-Hammond, L. (2000). Teacher quality and student achievement: a review of state policy evidence. Educational Policy Analysis Archives 8(1), 1–44.
• De Jong, J.P.J. & Den Hartog, D.N. (2010). Measuring innovative work behavior. Creativity and Innovation Management, 19(1), 23-36.
• Dolapcı, E. (2024). Öğretmenlerin yenileşimci davranışları ile okul müdürüne yönelik öğretimsel liderlik algısı arasındaki ilişkide mesleki işbirliği ve öğretmen bağlılığının rolü. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Eaude, T. (2011). Compliance or innovation? Enhanced professionalism as the route to improving learning and teaching. Education Review, 23(2), 49–57.
• Gkorezis, P. (2016). Principal empowering leadership and teacher innovative behavior: a moderated mediation model. International Journal of Educational Management, 6(30), 1030-1044. https://doi.org/10.1108/IJEM-08-2015-0113
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş. (Ersoy A. ve Yalçınoğlu P. Çev. Ed.). Ankara: Anı.
• Hattie, J. (2003). Teachers make a difference: What is the research evidence? Paper presented at the Australian Council for Educational Research Annual Conference on Building Teacher Quality, Melbourne. http://www.acer.edu.au/documents/Hattie_TeachersMakeADifference.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Heck, R. H., & Hallinger, P. (2014). Modeling the longitudinal effects of school leadership on teaching and learning. Journal of Educational Administration 52(5): 653–681.
• Janssen, O. (2000) Job demands, perceptions of effort‐reward fairness and innovative work behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73(3), 287-302.
• Karip, E. (1997). Eğitimde Yeniliklerin Uygulanmasını Etkileyen Etkenler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(1), 63-82.
• Kartal, Ş., & Bektaş, Ö. (2020). Being an innovative teacher in 21th century: Studying innovative perception and qualities of social studies pre service teachers. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 5(11), 423–504.
• Kesen, İ. & Öztürk, M. (2019). Etkili Öğretmen Mesleki Gelişimi Etkinlik Temelli Öğretmen Eğıtımı Yaklaşımı. İstanbul: SETA Yayınları.
• Kılınç, A. Ç., Polatcan, M., Savaş, G., & Er, E. (2022). How transformational leadership influences teachers’ commitment and innovative practices: Understanding the moderating role of trust in principal. Educational Management Administration & Leadership. https://doi.org/10.1177/17411432221082803
• Klaeijsen, A., Vermeulen, M., & Martens, R. (2017). Teachers’ innovative behaviour: The importance of basic psychological need satisfaction, intrinsic motivation, and occupational self-efficacy. Scandinavian Journal of Educational Research, 62(5), 769–782. https://doi.org/10.1080/00313831.2017.1306803
• Kocasaraç, H., & Karataş, H. (2018). Yenilikçi öğretmen özellikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34–57.
• Koşar, D., Er, E., & Kılınç, A. Ç. (2020). Yüksek lisans yapmak: eğitim yönetimi öğrencilerinin lisansüstü eğitim yapma nedenlerine ilişkin nitel bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (53), 370-392.
• Kundu, A., & Roy, D. D. (2016). School climate perception and innovative work behaviour of school teachers. International Journal of Education and Psychological Research, 5, 129–133. https://doi.org/10.21863/johb/2016.5.1.024
• Kwakman, K. (2003). Factors affecting teachers’ participation in professional learning activities. Teaching and Teacher Education, 19(2), 149e170
• Lu, J. (2019). Teacher innovation and school-level predictors: observations from hong kong. In: Peters M., Heraud R. (eds) Encyclopedia of Educational Innovation. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-13-2262-4_2-1
• Lukes, M., & Stephen, U. (2017). Measuring employee innovation: A review of existing scales and the development of the innovative behavior and innovation support inventories across cultures. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 23(1), 136-158.
• Marshall, C. and Rossman, G., B. (1999). Designing qualitative research (3rd Edition). California, USA: SAGE Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Öğretmen strateji belgesi 2017-2023. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415 _Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2024). Milli Eğitim Bakanlığı 2024-2028 Stratejik Planı. https://sgb.meb.gov.tr/yayinlarimiz/yayin/112 sayfasından erişilmiştir.
• Messmann, G., & Mulder, R. (2011). Innovative work behaviour in vocational colleges: How and why innovations are developed. Vocations and Learning, 4, 63–84.
• Miles, M. B., and A. M. Huberman. 1994. Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Thousand Oaks, CA: SAGE.
• Mohammad, R. ve Harlech-Jones, B. (2008). Working as partners for classroom reform. International Journal of Educational Development, 28(5), 534-545.
• National Endowment for Science Technology & the Arts (NESTA). (2009). Everyday innovation: How to enhance innovative working in employees and organisations annual report. London: NESTA.
• Noefer, K., Stegmaier, R., Molter, B. ve Sonntag, K. (2009). A Great Many Things to Do and Not a Minute to Spare: Can Feedback From Supervisors Moderate the Relationship Between Skill Variety, Time Pressure, and Employees’ Innovative Behavior? Creativity Research Journal, 21(4), 384-393.
• Paletta, A., Alimehmeti, G., Mazzetti, G., & Guglielmi, D. (2021). Educational leadership and innovative teaching practices: a polynomial regression and response surface analysis. International Journal of Educational Management, 35(4), 897–908. https://doi.org/10.1108/IJEM-01-2021-0019
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage Publications, Inc.
• Qi, L., Liu, B., Wei, X., & Hu, Y. (2019). Impact of inclusive leadership on employee innovative behavior: Perceived organizational support as a mediator. PLoS ONE, 14(2), 1–14. doi.org/10.1371/journal.pone.0212091
• Saban, A. & Ersoy, A. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Ankara: Anı.
• Sarıtepeci, M., Durak, H. & Seferoğlu, S. S. (2016). Öğretmenlerin öğretim teknolojileri alanında hizmet-içi eğitim gereksinimlerinin FATİH projesi kapsamında incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(3), 601-620.
• Scheerens, J., Vermeulen, C. J .A. J., & Pelgrum, W. J. (1989). Generalizibility of instructional and school effectiveness indicators across nations. International Journal of Educational Research, 13(7), 789–799.
• Scott, S. G., & Bruce, R. A. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. Acad. Manage. J., 37(3): 580-607.
• Solmaz, İ. (2019). Öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeyleri ile teknopedagojik eğitim yeterlikleri arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Thien, L. M., Razak, N. A., & Ramayah, T. (2014). Validating teacher commitment scale using a Malaysian sample. SAGE Open. https://doi.org/10.1177/2158244014536744
• Thurlings, M., Evers, A., & Vermeulen, M. (2015). Toward a model of explaining teachers’ ınnovative behavior: A literature review. Review of Educational Research, 85(3), 430–471.
• Tomic, W., & Brouwers, A. (1999). Where do teachers get their ideas from? Creativity and Innovation Management, 8, 262–268. doi:10.1111/1467-8691.00145
• Töre, E. (2017). Yenilikçi iş davranışının entelektüel sermaye üzerindeki etkisinde bilgi paylaşımı, iç denetim odağı ve öz-yeterliliğin aracılık rolünün incelenmesi üzerine bir araştırma (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tura, B., & Akbaşlı, S. (2021). Öğretmen Yenilikçiliğini Etkileyen Faktörler. Uluslararası Temel Eğitim Çalışmaları Dergisi, 1, 15–28.
• Tura, B., & Akbaşlı, S. (2022). Factors affecting innovative work behaviors of teachers from the perspective of organizational intelligence. Journal of Qualitative Research in Education, 29, 203-234, doi: 10.14689/enad.29.8
• Vermeulen, M., Kreijns, K., & Evers, A. T. (2020). Transformational leadership, leader–member exchange and school learning climate: Impact on teachers’ innovative behaviour in the Netherlands. Educational Management Administration & Leadership. https://doi.org/10.1177/1741143220932582
• Weaver-Hightower, M. B. 2019. How to Write Qualitative Research. New York: Routledge. Yenen, E. T. (2022). Öğretmenlerin mesleki yeterliklerini etkileyen faktörler. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 27-45.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin: Ankara.
• Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods (5th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Yin, R. K. (2017). Durum çalışması uygulamaları (Çev. İ. Günbayı). Ankara: Nobel.
• Yoz, M. (2020). Öğretmenlerin bireysel yenilikçilik düzeylerinin yordayıcısı olarak okul müdürlerinin kuantum liderlik davranışları. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yunus, L. M. M., Abdullah, A., & Jusoh, R. (2019). Relationship between teachers’ perceptions towards school principals’ instructional leadership practices and teachers’ concerns about teaching and learning innovation. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 8(4), 22–32
• Zainal, M. A., & Matore, M. E. E. M. (2019). Factors influencing teachers’ innovative behaviour: a systematic review. Creative Education, 10, 2869–2886. https://doi.org/10.4236/ce.2019.1012213