Dijital Etik Üzerine Nitel Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 25, 89 - 108, 29.12.2021

Nilgün Özcan

https://doi.org/10.52528/genclikarastirmalari.1004342

Cited By: 2

Öz

Dijital çağ; eski bilgi, fikir ve yöntemlerin zaman içinde yeni teknoloji ve yöntemlere dönüşmesi ile var
olmuştur. Dijital çağ insanoğlunun günlük yaşam alışkanlıklarının değiştiği, insanlığa her anlamda hız,
verimlilik ve kolaylık sunan bir çağdır. Düşünmenin insana ait bir yeti olduğu göz önüne alındığında,
insan varoluşunun evrimsel amacı olan tefekkürün hayatı anlamlandırmak için gerekli rolü açıktır.
Özellikle etik ilkelere göre belirlenmemiş teknolojik gelişmelerin insanlığa getireceği fayda tartışmalıdır.
Dijital teknolojinin imkânları ve yaratacağı köklü değişimler felsefe dünyası için güncel bir tartışma
konusu olarak yerini almıştır. Güncel felsefi sorunlar üzerine felsefenin temel problemlerinden biri olan
etik konusunun dijitalleşme bağlamında incelenmesi üzerine yapılan bu çalışma; “Tarih boyunca kendi
gelişimi içinde köklenen kadim ahlaki ilkeler ve etik, günümüz dijital koşullarında ve felsefi zemininde nasıl
algılanmaktadır? Çağımızın ihtiyaçlarına cevap verebilmekte midir?” gibi sorulara cevap aramaktadır.
Ayrıca teknolojik gelişmeler ve dijitalleşme sürecinin doğurduğu yeni diyebileceğimiz bazı problemlerin
ahlak alanında tezahürlerinin felsefi bir bakışla analiz edilmesi zorunluluk arz etmektedir.
Ahlak felsefesinin güncel durumunun sorgulandığı bu çalışmada, dijitalleşme ve etik konusunda üniversite
öğretim üyelerinin görüşlerinin fenomenolojik yöntemle nitel bir analizi amaçlanmıştır. Türkiye’deki farklı
üniversitelerde ahlak felsefesi alanında çalışan öğretim üyelerinin dijitalleşme ve ahlak konusundaki
görüşleri, derinlemesine görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Elde edilen araştırma verileri nitel analize tabi
tutulmuştur. Araştırma sonucunda, akademide dijitalleşme ve etik alanında daha fazla çalışma yapılması
gerektiği sonucuna ulaşılmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki Değişim, Dijitalleşme, Etik, Felsefede Güncel Problemler

Qualitative Research On Digital Ethics

Öz

Over time, traditional knowledge, concepts, and processes have been replaced by new technologies
and approaches. The digital age offers speed, efficiency, and ease in all aspects of human life. Given
that thinking is a human enterprise, it seems only evident that contemplation—the very evolutionary
goal of human existence—is required to make meaning of life. The advantage of non-ethical technical
breakthroughs to humanity is particularly contentious. The possibilities of digital technology and the
profound transformations it will precipitate are currently a hot issue in philosophy. This study seeks
solutions to such questions as: How are ancient moral principles and their ethical understanding rooted
in their own historical development perceived in today’s digital world and philosophical climate? Can they
meet the needs of our era?
Similarly, it is necessary to take a philosophical look at several of the new challenges that have emerged in
the wake of the advancements made to technology and the digitalization process.
We followed a phenomenological method in analyzing the viewpoints expressed by university faculty
members on digitalization and ethics. We conducted in-depth interviews with moral philosophers from
several Turkish universities to ascertain their views on digitization and morality, after which data were
analyzed qualitatively. The research findings indicate that further research on digitalization and academic
ethics is needed and various recommendations were offered to this end.

Anahtar Kelimeler

Moral Change, Ethics, Digitalization, Current Problems In Philosophy

Kaynakça

• Bailey, D. (2008). Cyber Citizenship and Cyper Safety: Cyber ethics (1st ed b.). New York: Rosen Central. https://archive.org/details/cyberethics0000bail/page/46/mode/2up?q=digital+ethics adresinden alındı
• Creswell, J. W. (2020). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (5. b.). (M. Bütün, & S. B. Demir, Dü) Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Dukes, S. (1984). Phenomenological methodology in the human sciences. Journal of Religion & Health, 3(123), 197–203. doi:10.1007/bf00990785
• Ellul, C. (2003). Teknoloji Toplumu. (A. Özcan, Dü., & M. Ceylan, Çev.) İstanbul: Bakış Yayınları.
• G. Marshall, C. R. (2013). Designing Qualitative Research (Sixth Edition b.). USA: Sage Publications.
• Guba, E., & Yvonna S., L. (1994). Competing Paradigms in Qualitative Research. Handbook of qualitative research. 04 03, 2021 tarihinde https://eclass.uoa.gr/modules/document/file.php/PPP356/Guba%20&%20Lincoln%201994.pdf adresinden alındı
• Güngör, E. (2020). Ahlak Psikolojisi ve Sosyal Ahlak. İstanbul: Yer-Su.
• Hariri, N. (2018). 21 Lessons for the 21st Century (1. Baskı b.). (S. Siral, Çev.) İstanbul: Kollektif Kitap.
• Heidegger. (1993). 1933’te Neler Oldu? Der Spiegel’in Heidegger’le Tarihi Söyleşisi. (T. Ilgaz, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kaku, M. (2016). Geleceğin Fiziği. (Y. S. Oymak, & H. Oymak, Çev.) Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık.
• Kuçuradi, İ. (1997). Uludağ Konuşmaları: Özgürlük, Ahlak, Kültür Kavramları. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Levickaite, R. (2010). Generations x, y, z: How social networks form the concept of the world without borders (the case of Lithuania). LIMES: Cultural Regionalistics, 3(2), 170-183. doi:http://dx.doi.org/10.3846/limes.2010.17
• Mingers, J., & Walsham, G. (2010). Toward Ethical Information Systems: The Contribution of Discourse Ethics. MIS Quarterly, 34(4), s. 833–854. doi:https://doi.org/10.2307/25750707
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological Resarch Methods. Thousand Oaks: Sage.
• Özlem, D. (2004). Etik Ahlak Felsefesi. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Polkinghorne, D. (1989). Phenomenological Research Methods. R. S. Valle, & S. Halling, Existential-Phenomenological Perspectives in Psychology (s. 41-61). New York: Springer. doi:doi:https://doi.org/10.1007/978-1-4615-
• Rogerson, S. (1996). Preparing to handle dilemmas in the computing profession. Organizations and People, 3 (2), s. 25-26.
• Rogerson, S. (2020). Re-imagining the digital age through digital ethics, invited position paper. Promoting Character Education as Part of a Holistic Approach to Re-Imagining the Digital Age: Ethics and the Internet Webinar. Jubilee Centre for Character and Virtues, University of, s. 25-28. www.jubileecentre.ac.uk/userfiles/jubileecentre/pdf/news/Cyber-PhronesisWebinarPapers_03(2).pdf adresinden alındı
• Serdar, Z. (1992). Yüksek Teknolojinin Alternatifleri. (T. Kılıç, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Şeriati, A. (1992). Makinalaşmanın Tuzağında İnsan . (T. Kılıç, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Trinidad, S., & Starks, H. (2007, December 17). Choose Your Method: A Comparison of Phenomenology, Discourse Analysis, and Grounded Theory. Qualitative health research. Qual Health Research(1372), s. 80. https://doi.org/10.1177/1049732307307031 adresinden alındı
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.