Aile Hekimlerinde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeyleri ile İlişkili Faktörler (Kesitsel Araştırma)

Yıl 2024, Cilt: 34 Sayı: 3, 296 - 300, 30.06.2024

İzzet Çeleğen , Sinemis Çetin Dağlı

https://doi.org/10.54005/geneltip.1376614

Öz

Amaç: Çalışmada aile hekimlerinin tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerini bazı değişkenler açısından değerlendirmek amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışma kesitsel tiptedir. 03.06.2019-03.09.2019 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırmada örneklem seçilmemiş, evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmaya Van ilinde çalışan 255 aile hekimi dahil edilmiştir. Katılma oranı % 82’dir.
Bulgular: Çalışmaya katılanların ölçek puan ortalamaları; Maslach duygusallık: 29.87±3.5, başarı: 23.62±3.5, duyarsızlaşma: 13.37±3.5, toplam: 22.29±3.54, Minesota toplam: 3.03±0.68’dir.
Cinsiyet, işinin kişilik yapısına uyması, mesleğini kendi isteği ile seçme, işi bırakmayı düşünme, kronik hastalık varlığı, iş yerindeki fiziksel ve sosyal durumlarla tükenmişlik puanları arasında anlamlı fark vardır(p<0.05).
Aile hekimliği sisteminden memnuniyet, sistemle ilgili gelecek kaygısı duyma ve ücretten memnuniyet durumlarına göre tükenmişlik puanları arasında fark olmamasına rağmen iş doyumu puanları açısından anlamlı fark vardı (p<0.05).
Sonuç: Çalışmanın sonuçları, aile hekimlerinin meslekleriyle ilgili orta ila yüksek düzeyde yorgunluk ve duygusal yorgunluk hissettiğini göstermektedir. Duyarsızlaşma alt boyutundaki yüksek puanlar, bu durumun hizmet ettikleri kişilere olumsuz yansıtıldığını göstermektedir. Aile hekimliği sistemi ile ilgili düşüncelerin tükenmişlikten ziyade iş tatmini üzerinde bir etkisi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Aile hekimliği, Tükenmişlik, İş memnuniyeti, Maslach, Minnesota

Etik Beyan

Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi Klinik Araştırma ve Etik Kurulu'ndan 01.11.2018 tarih ve 2018/15 sayılı karar ile çalışma için etik kurul onayı alındı.

Factors Related to Levels of Burnout and Job Satisfaction in Family Physicians (Cross-sectional Research)

Öz

Aim: The study aims to evaluate the burnout and job satisfaction levels of family physicians in terms of some variables.
Method: The study is of cross-sectional type. It was held between 03.06.2019-03.09.2019. The sample was not selected in the study, the whole universe was tried to be reached. 255 family physicians working in Van province were included in the study. The participation rate is 82%.
Results: The mean scores of the participants of the study; Maslach sensuality: 29.87 ± 3.5, achievement: 23.62 ± 3.5, insensitivity: 13.37 ± 3.5, total: 22.29 ± 3.54, Minnesota total: 3.03 ± 0.68.
There is a significant difference between gender, compliance with the personality structure of the work, choosing the profession at its own will, thinking about quitting the job, presence of chronic illness, physical and social conditions in the workplace, and burnout scores (p <0.05).
Although there was no difference between the satisfaction of the family medicine system, the future anxiety of the system, and the burnout scores according to the satisfaction of the wage, there was a significant difference in terms of job satisfaction scores (p <0.05)
Conclusion: The study results show that family physicians feel moderate to high levels of fatigue and emotional fatigue related to their profession. High scores in the depersonalization sub-dimension indicate that this situation is reflected negatively on the people they serve. It has been determined that thoughts about the family medicine system have an effect on job satisfaction rather than burnout.

Anahtar Kelimeler

Family medicine, Burnout, Job satisfaction, Maslach, Minnesota

Etik Beyan

Ethics committee approval was obtained for the study with the decision dated 01.11.2018 and numbered 2018/15 from the Regional Training and Research Hospital Clinical Research and Ethics Committee

Kaynakça

• Ergin C. Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve Maslach tükenmişlik ölçeğinin uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı. 1992: 143-154.
• Freudenberger H J. Staff burn‐out. Journal of social issues .1974; 30(1): 159-165.
• Kaçmaz N. Tükenmişlik (burnout) sendromu. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2005; 68(1):29-32
• Çimen M. Maslach tükenmişlik ölçeği sağlık personeli Türkiye normlarının silahlı kuvvetler sağlık personeli tükenmişlik puanları ile karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Toplum ve Hekim Dergisi. 2002; 17: 212 216
• Çokluk E, Şekeroğlu MR, Batur T, Özdemir F, Çokluk ST, Karakeçe E. Laboratuvar çalışanlarında iş doyumu ve tükenmişlik: Sakarya ve Van örneklemi." Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi 2020; 3.1: 41-54.
• Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Dergisi, 2006; 16(1), 9-14
• Çaylak M, Çetin H, Zetter SA, Taş S. İş doyumu ve çalışanların demografik özellikleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi: Antalya Atatürk Devlet Hastanesi örneği. Akdeniz İİ BF Dergisi.2013; 26: 145-163.
• Ergin C. Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi, 22th September 1992 Ankara (Turkey) (1992).)
• Baycan, A. (1985). An analysis of the several aspects of job satisfaction between different occupational groups. Boğaziçi Üniversitesi SBE Doktora Tezi, İstanbul.
• Babaoğlu ÜT, Cevizci S, Arslan M. İstanbul’da çalışan veteriner hekimlerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Kafkas Univ Vet Fak Derg 18.4 (2012): 599-604
• Elbi H, Balcı UG, Nazik F, Korkmaz H, Öngel K. Afyonkarahisar İlinde Aile Hekimliği Sistemindeki Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri Burnout Levels of Health Workers in Family Medicine System in Afyonkarahisar City. 2014
• Baykan Z, Çetinkaya F, Naçar M, Kaya A. Aile hekimlerinin tükenmişlik durumları ve ilişkili faktörler, Türk Aile Hek Derg, 2014; 18 (2): 121-132
• Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, Öz H, Pekşen Y. Pratisyen Hekimlerde Tükenmişlik. İşe Bağlı Gerginlik ve İş Doyumu Düzeyleri. Genel Tıp Dergisi 2006; 16(1): 9-14.)
• Esen AD, Mercan GN, Kaçar E. Aile Hekimliği Asistanlarında Tükenmişlik Sendromu ve İş Doyumu Düzeyleri. The Anatolian Journal of Family Medicine, 2018; (1), 34-36.)
• Tekin Ç, Bozkır Ç, Sazak Y, Özer A. Malatya il merkezinde çalışan aile hekimleri ile aile sağlığı elemanlarının, aile hekimliği uygulaması hakkındaki görüşleri, iş doyumu düzeyleri ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 2014; 19(3), 135-139
• Karaaytaç R. Pandemi döneminde aile hekimliği uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi= Evaluation of job satisfaction and burnout levels of family medicine specialists during the pandemic period. 2021
• Şerik B, Erdoğan N, Ekerbiçer HÇ, Demirbaş M, İnci BM, Bedir N et al. Sakaryada Aile Salığı Merkezlerinde Çalışan Aile Hekimlerinin Tükenmişlik Düzeyleri ve İlişkili Faktörler. Sakarya Tıp Dergisi, 2016; 6(2).
• Kurçer, M. A. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi hekimlerinin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2005; 2(3), 10-15
• Tözün M, Çulhacı A, Ünsal A. Aile hekimliği sisteminde birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan hekimlerin iş doyumu (Eskişehir). TAF Prev Med Bull, 2008; 7(5), 377-384
• Kaya F, Oğuzöncül AF. Birinci basamak sağlık çalışanlarında iş doyumu ve etkileyen faktörler. Dicle Tıp Dergisi, 2016; 43(2), 248-255.