The Effect of Olive Fly (Bacterocera Olea Gml.) on the Fatty Acid Composition of Olive Oil (Turkish with English Abstract)

Yıl 2007, Cilt: 32 Sayı: 5, 219 - 226, 01.10.2007

Harun Dıraman

Öz

Olives (Olea europea L.) from Turkish cultivars Saurani, Nizip Yaglik, Egriburun, Gemlik and Izmir Sofralik were collected separately and divided into two different groups (sound 0% and damage 100 %) according to the presence or absence of infestation by the olive fruit fly (Bactrocera olea Gml.).The cis –trans fatty acid isomers of the oils obtained from sound and olive fly damage olives were analysed by a GC capillary column method. The statistical results obtained from fatty acid analysis showed that the olive fly infestation did not generally cause significant changes in the fatty acid composition in spite of the variation noted in the MUFA / PUFA ratio. Gemlik variety was characterized by the highest oleic acid (MUFA) and the lowest linoleic acid (PUFA) content, while Saurani cultivar had the highest linoleic acid (PUFA) content.

Anahtar Kelimeler

Olive fly damage, Turkish olive cultivars, fatty acid composition, cis –trans isomers.   

Zeytin Sineği (Bactrocera Oleae Gml.) Zararlısının Zeytinyağının Yağ Asitleri Bileşimi Üzerine Etkisi

Öz

Türk zeytin çeşitleri olan Saurani, Nizip Yağlık, Eğriburun, Gemlik ve İzmir Sofralık' a ait zeytinler, zeytin sineği bulaşıklık durumuna göre sağlam (%0) ve zeytin sineği hasarlı (% 100 hasarlı) olarak iki grup ayrılmışlardır. Sağlam ve zeytin sineği hasarlı zeytinlerden elde edilen yağlarda kapiler kolon gaz kromatografisi yöntemiyle cis – trans yağ asitleri bileşenleri analiz edilmiştir. Yağ asitleri analizlerinin istatistiksel sonuçları, Tekli Doymamış Yağ Asitleri (TDYA) / Çoklu Doymamış Yağ Asitleri (ÇDYA) oranlarında varyasyon olmasına rağmen, zeytin sineği hasarının genel olarak yağ asitlerinde önemli değişimlere yol açmadığını göstermiştir. Saurani çeşidi yüksek düzeyde linoleik aside (ÇDYA) sahip iken, Gemlik çeşidi yüksek miktarda oleik asit (TDYA) ve düşük düzeyde linoleik asit (ÇDYA) ile karakterize edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zeytin sineği zararı, Türk zeytin çeşitleri, yağ asitleri bileşenleri, cis –trans izomer

Kaynakça

• Gümüşay B. 1998. Bazı Böceklerin Zeytin ve Zeytinyağının Kalite ve Kantitesine Etkileri. İçinde: Zeytin Yetiştiriciliği Kursu 24 – 28 Nisan, 1995. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayın No:61.Bornova - İzmir.175-186 s.
• Boskou D. 1996. Olive Oil Chemistry and Technology.AOCS Press.Champaign, IL, USA. 161 p.
• Kiritsakis AK, 1998. Olive Oil:From the Tree to the Table .Food and Nutrition Press, Inc.Trumbull, CT 06611,USA,348 p.
• Parlati MV, Petrucioli G, Pandolfi S.1990. Effects of Dacus infestation on the oil quality. Acta Horticultura, 286: 387. (Alınmıştır Gümüşay,1998).
• Cimato A. 1990. Effect of agronomic factors on virgin olive oil quality. Olivae, 31: 20.
• Tamendjari A, Angerosa F and Bellal MM. 2004. Influence of Bacterocera oleae infestation on olive oil quality during ripening of Chemlal olives. Italian Journal of Food Science,16: 341 –354.
• Pereria JA, Alves MR, Casal. S, Oliviera MBP. 2004. Effect of olive fruit fly infestation on the quality of olive oil from cultivars Cobrançosa, Madural and Verdeal Transmontana. Italian Journal of Food Science, 16 : 355 –364.
• Gümüşay B, Özilbey İ , Ertem G, Oktar A. 1988. Ege Bölgesinin Önemli Yağlık ve Sofralık Zeytin Çeşitlerinde Zeytin Sineği (Bacterocera olea Gmel) ‘ne Karşı Hassasiyeti Üzerinde Çalışmalar. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Araştırma Özetleri (1969 – 2003), 121-122 s. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Bornova – İzmir.
• Taşan M.1995. Tekirdağ İli Şarköy Yöresinin Natürel Zeytinyağlarının Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, 47 s, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Edirne.
• Ersoy N, Çavuşoğlu A, Arsel AH, Ersoy B.2001. Akdeniz Zeytin Çeşitlerinin Mukayeseli Denemesi. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü (ZAE). Proje No: TAGEM / IY/ 96 /06 / 05 / 005.
• Gümüşkesen A, Yemişçioğlu F , Tibet Ü , Çakır M. 2003. Türkiye’deki Bazı Zeytin
• Çeşitlerinden Elde edilen Zeytinyağlarının Bölgesel Olarak Karakterizasyonu. Türkiye I. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sempozyumu, s 216 – 226 s, 02-03 Ekim 2003 Çiğli- İzmir.
• Yemişçioğlu F, Saygın Gümüşkesen A, Tibet Ü. 2005. Türk Zeytinyağlarının Bölgesel Karakterizasyonu. Zeytinyağı ve Pirina Yağı Sempozyum ve Sergisi, 72 – 81s, 10 -12 Kasım, 2005 İzmir.
• Dıraman H, Hışıl Y. 2005.Bazı Önemli Yerli ve Yabancı Zeytin Çeşitlerinin Cis – Trans Yağ Asitleri Kompozisyonu ve Squalen Düzeylerinin Kapilar Kolon Gaz Kromatografisi Yöntemiyle İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma. IV GAP Tarım Kongresi, 538 – 546s, 21 – 23 Eylül 2005, Şanlıurfa.
• Stefanoudaki E, Kotsikafi F , Koutsafakis A.1999. Classification of virgin olive oils of the two major Cretan cultivars based on their fatty acid composition. JAOCS, 76: 623-626.
• El- Antari A, El-Moudni A, Ajana H. 2003. Comparasion of the quality and fatty acid composition of the olive oil obtained from Mediterrannean varieties cultivated in Morocco. Olivae, 95: 26 –31.
• Ollivier D, Artaudt J, Pinatel J, Pierre Durbec J, Guérére M. 2003. Triacylglicerol and fatty acid compositions of French virgin olive oils.Characterization by chemometrics J.Agric.Food Chem, 51: 5723 -5731.
• Ünal MK, Nergiz C.1994.Zeytinden yağ elde etme sistemlerin natürel zeytinyağındaki polar bileşikler ile yağın stabilitesi üzerine etkisi. Gıda Sanayi, 7 (3): 35 - 42.
• Canözer Ö. 1991. Standart Zeytin Çeşitleri Katoloğu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. TÜGEM. Mesleki Yayınlar Genel No: 334. Seri 16.Ankara.
• COI 1996.Determination of trans unsaturated fatty Acids by capillary column gas choromatography. COI / T.20.Doc.no:17 .6 June 1996.Madrid – Spain
• Anonymous 1987. Standard Methods for Analysis of Oils, Fats and Derivates, International Union of Pure and Applied Chemistry, 7 th edn., Blackwell Scientific Publications, UIPAC Method 2.301.
• Dıraman H, Hışıl Y. 2004. Ege Bölgesinde Farklı Sistemlerle Elde Edilen Zeytinyağlarında Trans Yağ Asitlerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Proje No: TAGEM / GY/ 00/ 14/ 041.Yayın No:123. Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Bornova – İzmir, 96 s.
• Meastri DM., Labuckas DO, Meriles JM, Lamarque AL, Zygadlo JA , Guzman CA. 1998. Seed composition of soybean cultivars evaluated in different enviromental conditions. J Sci. Food Agric, 77: 494 – 498.
• Soysal İ.1998. Biometrinin Temel Prensipleri. Trakya Univ. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayın No: 95.Tekirdağ.
• Anonymous 1998. Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Prina Yağı Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 98 / 7). T.C. Resmi Gazete. 25 Nisan 1998. Sayı: 23323. Ankara
• COI 2003. Trade Standard Applying to Olive Oils and Olive Pomace- Oils. COI / T.15. Doc. No:3.25 June 2003. Madrid –Spain.
• Gunstone FD. 1986. Fatty Acid Structure.In: Lipid Handbook, Gunstone, F. D, Harwood J.L. and Padley, F.B., Eds. Pages: 1 – 23. Chapman and Hall Ltd, London and New York.