BURSA SİYAH İNCİRİNDE ETHEPHONUN MATABOLİTİ OLAN 2-HYDROXYETHYL PHOSPHONIC ACIDE DÖNÜŞÜM SÜRECİNİN VE KALINTI DÜZEYLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2016, Sayı: 16, 0 - 0, 15.02.2016

İsmail Azar Hakan Tosunoğlu Nurdan Akbaş Altan Deniz

Öz

Bu çalışmada, Bursa Siyahı İncirinde (Ficus carica L.) erken olgunlaşmayı sağlamak amacıyla ruhsatsız olduğu halde kullanıldığı bilinen Ethephonun, metaboliti HEPA’ya (2-Hydroxyethyl Phosphonic Acid) dönüşüm sürecinin belirlenmesi ve mevcut kalıntı durumunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Bursa’nın iki köyünde 4 incir ağacına 1500 mg/L dozunda Ethephon uygulanmış, bu ağaçlardan alınan örnekler periyodik olarak analiz edilmiştir. Uygulamanın 14.gününde incirler toplanarak 40C’de muhafazaya alınmış ve
analizlere bu örneklerden günaşırı olarak devam edilmiştir. Yapılan analizlerde Ethephon miktarı ilk güne kıyasla 19. gün % 91oranında azalmıştır. HEPA oluşumu yalnızca bir köyden alınan örneklerde gözlenmiştir. İlk olarak 17. gün 16,20 μg/kg düzeyinde HEPA tespit edilmiş, 24. gün ise bu miktar 47,30 μg/kg olarak bulunmuştur. Çalışma incire uygulanan Ethephonun HEPA’ya dönüştüğünü göstermiştir. Ancak taze incirin raf ömrü süresince Ethephonun tamamının HEPA’ya dönüşmediği, ana bileşik Ethephon’un da bulunmaya devam ettiği
gözlenmiştir. Bu durum, taze incirde Ethephon kalıntısının tespiti için yalnızca ana bileşiğin analizinin yeterliği olduğu, HEPA analizinin ise doğrulayıcı bir parametre olarak değerlendirilebileceği kanaatini oluşturmaktadır. Bursa bölgesindeki kalıntı durumunun tespiti için incelenen 572 örneğin analizi sonucunda 10 örnekte 95-1320 μg/kg arasında değişen miktarlarda Ethephon kalıntısı tespit edilmiştir. Bu miktarlar Avrupa Birliği mevzuatında bulunan 50 μg/kg MRL düzeyini aşmıştır. Bu örneklerin hiçbirinde HEPA tespit edilememiştir. 

Anahtar Kelimeler: Ethephon, HEPA, Bursa Siyahı, İncir, Kalıntı, LC-MSMS