BURSA İL MERKEZİ’NDE SATIŞA SUNULAN TAVUK ETİ VE ÜRÜNLERİNDE TERMOTOLERANT Campylobacter TÜRLERİNİN VARLIĞI

Yıl 2004, Sayı: 6, - , 19.08.2014

Uğur Günşen

Öz

Bu çalışmada, Bursa piyasasını temsilen Kasım 2002 - Eylül 2003 tarihleri arasında aylık olarak elde edilen çiğ tavuk karkası, tavuk butu, tavuk kanat ve ısı işlemi görmüş ürünlerden tavuk burger ve tavuk dönerinden oluşan toplam 450 örnekte termotolerant Campylobacter türlerinin (C.
jejuni, C. colive C. laridis) varlığı, perakende piyasa ve süpermarketler bazında araştırıldı. Toplam 450 adet tavuk eti ve ürününe ait örneğin 188 (% 41.78)’i termotolerant Campylobacter türleri yönünden pozitif olarak belirlendi. İzole edilen toplam 188 adet izolatın 102 (% 54,25)’sinin C. jejuni,
64 (% 34.22)”ünün C. coli\/e 22 (% 11,70)’sinin C. laridis olduğu tespit edildi. Skirrovv-Benjamin ve Lior biyotiplendirme sistemlerine göre yapılan biyotip tayinlerinde, izole edilen C. jejuni suşlarının 4 biyotipe, C. colive C. laridis suşlarının ise 2 biyotipe ayrıldıkları ve tüm izolatların çoğunun biyotip
1 olduğu belirlendi. Sonuç olarak, Bursa piyasasını temsilen çeşitli kasap ve süpermarketlerden alınan tavuk eti ve ürünlerinin termotolerant Campylobacter türleri ile önemli derecede kontamine oldukları ve halk sağlığı açısından risk oluşturdukları kanısına varıldı. Buna göre tavuk eti ve ürünlerinin üretiminde hijyenik şartlara önem verilerek çapraz kontaminasyonlara engel olunması, riskli gıdaların rutin
kontrollerde termotolerant Campylobacter türleri yönünden de analiz edilmesi ve ilgili yasal düzenlemelerin yapılması yerinde olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Tavuk eti, termotolerant Campylobacter türleri

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• ANAR, Ş. ve F. ÇETiNKAYA. 1998. Campylobacter je ju n i’n in İnhibisyon ve İnaktivasyonuna Neden
• Olan Faktörler. Uludağ Üniv. Vet. Fak. Derg., 1-2-3, 17, 183-190.
• ANDERS, B.J., B.A. LAUER ve J.W. PAISLEY. 1981. Campylobacter Gastroenteritis in Neonates.
• Am. J. Dis. Child., 135, 900-902.
• ANONYMOUS. 1993. MAFF, Validated Methods for the Analysis of Foodstuffs: Method for the
• Detection of Thermotolerant Campylobacter in Foods (v30). J. Assoc. Publ. Analysts, 29,
• -262.
• ATANASSOVA, V. ve C. RİNG. 1999. Prevalence of Campylobacterspp. in Poultry and Poultry Meat
• in Germany. Int. Food Microbiol., 51 (2-3): 187-190.
• BECKERS, H.J. 1988. Incidence of Foodborne Diseases in the Netherlends: Annual Summary 1982
• and an Overvievv from 1979 to 1982. J. Food Protec., 51 (4): 327-334.
• BLANKENSHIP, L.C., S.E. CRAVEN, J.Y. CHIU ve G.W. KRUMM. 1983. Sampling Methods and
• Frozen Storage of Samples for Detection of Campylobacter jejuni on Freshly Processed
• Broiler Carcasses. J. Food Protec., 46 (6): 510-513.
• BOLTON, F..J., D. COATES ve PM. HINEMLIFFE. 1983. Comparison of Selective Media for Isolation
• of Campylobacter jejuni / coli, J. Clin.Pathol., 36, 78-83.
• BOSTAN, K. 2000. Campylobacter jejuntnin Gıda Maddelerindeki Mevcudiyeti ve Halk Sağlığı
• Açısından Önemi. İstanbul Üniv. Vet.Fak.Derg., 26 (2): 489-501.
• BUCK, G.E., K.A. PARSHALL ve C.P. DAVIS. 1983. Electron Microscopy of the Coccoid Form of
• Campylobacter fetus subsp. jejuni. J. Clin. Microbiol., 18, 420-421.
• DOYLE, M.P ve D.J. ROMAN. 1982. Recovery of Campylobacter jejuni and Campylobacter coli
• from Inoculated Foods by Selective Enrichment. Appl. Environ. Microbiol., 43 (6):
• -1353.
• ERGÜN, A., H. ERTURUN, A. YİĞİT, N. AKALIN ve F. MUTLU. 1997. Ege Bölgesi Kanatlı
• Mezbahalarının Bazı Patojen Bakteriler Yönünden Kontrolü. Bornova Vet. Kontr. ve Araşt.
• Enst. Md. Derg. 22 / 36, 31-54.
• EVANS, S.J. 1993. Introduction and Spread of Thermophilic Campylobacters in Broilers Flocks. Vet.
• Rec., 1 9 /2 6 , 574-575.
• EUZEBY, J.P 1993. Le Tossinfezioni Alimentari. Summa, 7, 49-50.
• FLYNN, O.M.J., I.S. BLAIR ve D.A. McDOVVEY. 1994. Prevalence of Campylobacter Species on
• Fresh Retail Chicken VVings in Northern Ireland. J. Food Protec., 57 (4): 334-336.
• GEBHART, C.S., P. EDMONS, G.E. WARD, H.J. KURTZ ve D.J.VV. BRENNER. 1985. Campylobacter
• hyointestinalis sp. Nov. A New Species of Campylobacter Found in the Intestines of Pig and
• Other Animals. J. Clin. Microbiol., 21: 715-720.
• HUMPHREY, C.D., D.M. MONTAG ve F.E. PITTMAN. 1985. Experimental Infection of Hamsters
• vvith Campylobacter jejuni. J. Infect. Dis., 151, 485-493.
• IZAT, A.L., F.A. GARDNER, J.H. DENTON ve F.A. GOLAN. 1988. Incidence and Level of C. jejuni
• in Broiler Processing. Poultry Science, 67 (11): 1568-1572.
• ----------------------------------------------------------------- 1 4 ---------------------------------------------------------------------
• (2004) GIDA ve YEM BİLİMİ-TEKNOLOJİSİ Say.: 6
• KİNDE, H., C.A. DENIGEORGIS ve M. PAPPAIOANOU. 1983. Prevalence of Campylobacter jejuni
• in Chicken Wings. Appl. Environ. Microbiol., 45, 1116-1118.
• KOÇ, F. 1992. Normal ve Hepatitisli Tavuklardan Campylobacter İzolasyonu Üzerine Çalışmalar.
• Etlik Vet. Mikrobiol. Derg., 7 (2): 29-48.
• KVENBERG, J.E. ve D.L. ARCHER. 1987. Economic Impact of Colonization Control on Foodborne
• Diseases. Food Technol., 41, 77-81.
• LİOR, H. 1954. New Extended Biotyping Scheme for Campylobacter coli ve Campylobacter laridis.
• J. Clin. Microbiol., 20, 636-640.
• MODUGNO, G., R. NASTI, A. CAMARDAve G. MENGA. 1995. Campylobacter jejuni on Skin and
• Featherers of Broilers Before Slaughtering and Meat Contamination. Preliminary
• Researches. Poultry Products Microbiology European Regulations and Ouality Assurance
• Systems. 25 - 29 September, Zaragoza, Spain, s. 179-187.
• NOTERMANS, S. 1994. Epidemiology and Surveillance of Campylobacter Infections. Report of
• WHO Consultation on Epidemiology and Control of Campylobacteriosis in Animals and
• Humans, 25-27, April, Bilthoven.
• ÖZER, D. ve Ö. ERGÜN. 1999. İstanbul Piyasasında Satışa Sunulan Çeşitli Kanatlı Eti ve Ürünlerinde
• Campylobacter jejun’nn Varlığı Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Dergi, 25 (1):
• -88.
• POKUMUNSKI, S., N. KASS, E. BOROCHOVICH, B. MORANTZ ve M. ROGOL. 1986. Incidence
• of Campylobacter spp. in Broiler Flocks Monitored from Hatching to Slaughter. Avian Pathol.,
• , 83-92.
• SANDSTEDT, K. ve J. URSING. 1991. Description of Campylobacter upsaliensis spp. Nov. Previously
• Know as the CNW Group. Syst. Appl. Microbiol., 14: 39-45.
• SHANKER, S., A. LEE ve T.C. SORRELL. 1986. Campylobacter jejuni in Broilers: the Role of Vertical
• Transmission. J. Hyg., 96, 153-159.
• SKIRROVV, M.B. ve J. BENJAMIN. 1982. The Classification of "Thermophilic” Campylobacter’s and
• Their Distribution in Man and Domestic Animals in Campylobacter. I. Ed. Nevvell, D., pp.
• -44, MTP Press Limited, Lancaster.
• SMIBERT, R.M. 1984. Campylobacter. İn: Eds. KRIEG, N.R., HOLT, J.G., Bergey’s Manual of
• Systematic Bacteriology, Vol. I., pp. 111-118, Baltimore: VVilliams and VVilkens.
• TURAN, Z.M. 1995. Araştırma ve Deneme Metotları. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Ders Notları, No. 62,
• Bursa, p. 121.
• UYTTENDAELE, M., P. De TROY ve J. DEBEVERE. 1999. Incidence of Salmonella,
• Campylobacter jejuni, Campylobacter coli, and Listeria monocytogenes in Poultry Carcasses
• and Different Types of Poultry Products for Sale on the Belgian Retail Market. J. Food
• Protec. 62 (7): 735-740.
• VVILLIS, W.L. ve C. MURRAY. 1997. Campylobacter jejuni Seasonal Recovery Observations of
• Retail Market Broilers. Poultry Sci., 76 (2): 314-317.
• YILDIRIM, G. 1995. İstanbul ve Yöresinde Satışa Sunulan Hazır Tavuk Etleri ve Ürünlerinde
• Campylobacter jejuni Saptanması Üzerine İzolasyon ve İdentifikasyon Çalışmaları. İstanbul
• Üniv. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı. Doktora Tezi.
• YILDIZ, A. ve S.K. DİKER. 1992. Campylobacter Contamination in Chicken Carcasses, Turkish J.
• Vet. Ani. Sci., 16, 433-439.
• -