GIDA KİRLENMESİNDE NİTRAT, NİTRİT VE OLUŞTURDUKLARI RİSKLER

Yıl 2003, Sayı: 3, - , 20.08.2014

Enver Tan

Öz

Hızla artan nüfusun beslenebilmesindeki esas, eldeki mevcut kaynakların daha akılcı ve entansif bir şekilde kullanılması ile birim alandan alınan ürünün artırılmasıdır. Bu durum, ya tarım alanlarının doğru bir şekilde tesbit edilmesi sonucu ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin en iyi bir şekilde verilmesi ile birlikte parazitlerle mücadele edilerek ya da üretim alanlarının genişletilmesiyle olur. Bazı kaynakların sabit ve kıt olması nedeniyle, üretim alanlarının genişletilmesi imkanı bulunmamaktadır. Mevcut imkanlarla insan ve diğer başka canlı yaşamlarının sürdürülebilmesi için yapılan ve olumlu
görülen bazı uygulamalar yine, insan ve canlılar için önemli ve hayati nitelikteki riskleride kendiliğinden ortaya çıkarmaktadır. Nitrat formundaki azotlu maddelerin gerek bitkilere gerekse çevresel ortama fazla miktarda ve yanlış bir şekilde verilmesiyle çevre kirliliğine neden olabileceği gibi, yine endüstriyel ve diğer çevre kirletici unsurların sularda, toprakta ve atmosferde değişikliğe uğrayarak tekrar alıcı ortama dönmesi bu kirliliği fazlasıyla artıracaktır. Alıcı ortamda biriken kirletici maddeleri bünyesine alan gıda ürünlerinin tüketimi ile bazı toksik etkili maddelerin meydana gelme riski de artacaktır. Bu yazı ile nitrat ve nitritlerin çevresel olarak oluşması ve alıcı ortamlarda birikimi ile bileşiklerinin insanlar üzerinde oluşturabilecekleri risklerin açıklanmasına çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• ANONYMOUS, 1972. İçme Suları. TSE Yayınları. TS 266.UDK. 663,6:543. Ankara.
• ANONYMOUS, 1978. Nitrates, Nitrites and N-Nitrosa Kompounds. Word Health Organization.
• ANONYMOUS, 1987. Nitrate, Nitrite and Nitrosa, Compounds in Food. Food Technology. 127-133.
• ANONYMOUS, 1996. Gıdalarda Katkı-Kalıntı ve Bulaşanların İzlenmesi I. Gıda Kontrol ve Merkez
• Araştırma Enstitüsü Yayınları. Bursa.
• ANONYMOUS, 1997. Turkısh Journal of Agrıculture Forestry (Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi)
• Cilt:21, Sayı:5, Sayfa: 463-468, ANKARA.
• ANONYMOUS, 1999. Türk Gıda Mevzuatı. AB Ofset. Sayfa 274-275. Ankara.
• ANONYMOUS, 2002. Gıdalarda Katkı, Kalıntı ve Bulaşanların İzlenmesi. II. Gıda Kontrol ve Merkez
• Araştırma Enstitüsü Yayınları. Bursa.
• GÖKALP, H.Y. 1983. Et Ürünlerinde Nitrat, Nitrit Kullanımı ve Nitrit Zehirlenmesi. Gıda. Gıda Teknolojisi
• Derneği Yayın Organı. Sayı: 5, Sayfa: 239-243.
• GÖKALP, H.Y. 1984. N-Nitroso Bileşikleri, Kaserojonik Etkileri, Çeşitli Gıdaların N-Nitrosamin İçerikleri
• ve Çeşitli Kaynaklardan Bünyeye Alınan N-Nitrosamin Miktarı. Gıda. Gıda Teknolojisi Derneği
• Yayın Organı. Sayı:6 , Sayfa: 317-324.
• KİM, J., CONCA, K.R. 1990. AOAC. Determination of Nitrite İn Cured Meats by lon - Exclusion
• Chromatography with Electrochemical Decetion Vol. 73, No: 4.
• LONBERG, E., EVERITT, G., MATTSON, P. 1985. Nitrate in Vegetables. Var Foda 7. Svveden.
• SAVAŞ, R. 1966. Toprak ve Gübre Bilgisi. Tarım Bakanlığı. Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü Ders
• Kitapları No: 3 Ankara.
• ŞAHİNKAYA, H., BAYHAN, O. 1972. Nitrifikasyon Bakterileri Üzerinde Bir Araştırma. TÜBİTAK.
• Sayı:18. Ankara.
• TOPBAŞ, M.T. 1990 Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi. Sayı: 52 Sayfa: 26 - 27.