Ebü’t-Tayyib Muhammed b. Ahmed b. İshâk b. Yahyâ el-Veşşâ’ el-A‘râbî, Kitâbü’l-Müveşşâ (eẓ-Ẓarf ve’ẓ-ẓurefâʾ), Tah. Kemâl Mustafâ, Mektebetu’l-Hâncî, 1953, 294 s.

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 18, 221 - 226, 15.07.2020

Adnan Arslan

Öz

İlk vaz edildiği mana itibariyle “Değer/Valere”,
iktisadi anlamda maddi bir kıymeti ifade ediyorken, modern yaşam tarzıyla
beraber gelen manevi yozlaşmanın ağır faturası tüm dünya uluslarına ağır
gelmeye başlayınca kavram, zaman içinde “etik”le beraber anılmaya başlamıştır.
Değer denilen şeyin sadece daha konforlu bir yaşam imkânı sunacağı düşünülen
“maddi varlık”tan ibaret olmadığını, hemen hemen tüm toplumlarda yaygınlık
kazanan “değerler eğitimi”nden anlayabiliyoruz. Maddeye değer katan ruhun, mana
ve maneviyat olduğunu kavramaya yönelik küresel teşebbüslerin hatırı sayılır
manada yaygınlık kazanması hakikaten de sevindirici bir gelişmedir

Mevlana Celaleddîn-i Rûmî’ye, (ö.
672/1273) “İnsan ile hayvan arasında fark edeptir.” özdeyişini söyleten acaba hangi
hayvanın hangi davranışıydı? Bilmiyoruz; belki de buldukları kemik parçasını
tek başına götürmek için birbirlerine hırlayan köpek sürüsünün bencillik akan
sahnesidir bu sözü söyleten. Veyahut uluorta çiftleşmeye çalışan edepsiz
kedileri görmüştür. Sözün neden söylendiğini bilmiyorsak da insanım diyen
hiçbir şuur sahibinin inkâr edemeyeceği bir hakikattir ki: Edep olmadan insanca
bir hayat mümkün değil.

Anahtar Kelimeler

veşşa, Kitâbü’l-Müveşşâ, Kitap Tanıtımı

Ebü’t-Tayyib Muhammed b. Ahmed b. İshâk b. Yahyâ el-Veşşâ’ el-A‘râbî, Kitâbü’l-Müveşşâ (eẓ-Ẓarf ve’ẓ-ẓurefâʾ), thk. Kemâl Mustafâ, Mektebetu’l-Hâncî

Öz

Mevlâna Celaleddîn-i Rûmî’ye, (ö. 672/1273) “İnsan ile hayvan arasında
fark edeptir.” özdeyişini söyleten acaba hangi hayvanın hangi davranışıydı?
Bilmiyoruz; belki de buldukları kemik parçasını tek başına götürmek için
birbirlerine hırlayan köpek sürüsünün bencillik akan sahnesidir bu sözü söyleten.
Veyahut uluorta çiftleşmeye çalışan edepsiz kedileri görmüştür. Sözün neden
söylendiğini bilmiyorsak da insanım diyen hiçbir şuur sahibinin inkâr edemeyeceği
bir hakikattir ki: Edep olmadan insanca bir hayat mümkün değil.
İlk vaz edildiği mana itibariyle “Değer/Valere”, iktisadi anlamda maddi bir
kıymeti ifade ediyorken, modern yaşam tarzıyla beraber gelen manevi yozlaşmanın
ağır faturası tüm dünya uluslarına ağır gelmeye başlayınca kavram, zaman içinde
“etik”le beraber anılmaya başlamıştır. Değer denilen şeyin sadece daha konforlu bir
yaşam imkânı sunacağı düşünülen “maddi varlık”tan ibaret olmadığını, hemen
hemen tüm toplumlarda yaygınlık kazanan “değerler eğitimi”nden anlayabiliyoruz.
Maddeye değer katan ruhun, mana ve maneviyat olduğunu kavramaya yönelik
küresel teşebbüslerin hatırı sayılır manada yaygınlık kazanması hakikaten de
sevindirici bir gelişmedir

Anahtar Kelimeler

Ebü’t, Tayyib, Muhammed

Kaynakça

• Aycan, İrfan. “İslam Toplumunda Eğlence Sektörünün Ortaya Çıkışı”. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/1702/18201.pdf (Erişim: 09 Eylül 2019)Delice, Ali. “Emevi Devletinin Yıkılış Nedenleri Üzerine Bazı Mülahazalar”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (1999): 299-320. Duman, İsmail Serdar. Emevilerde Sosyal Hayat. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2004.Durmuş, İsmail. “Veşşâ” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 2013, 43, 72-73. Özpınar, Ömer. Hadîs Ve Fıkıh Edebiyatında Ortak Bir Kavram: Mürûet. Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (2011): 107-142.Öztürk, Levent. “İbn Yayhâ el-Veşşâ’ya Göre Abbasi Toplumunda Hediyelerin Gizli Dili”. İstem 6/12 (2008): 9-15. Sağlam, Abdülkadir. “Değerler Eğitiminin Öğrenci Davranışlarına Etkisinin Veli Görüşlerine Göre İncelenmesi”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (2016): 723-742. Veşşâ, Ebu’t-Tayyib. ez-Zarf ve’z-zurafâ, tah. Kemâl Mustafâ, (Mısır: Mektebetu’l-Hâncî, 1953), 6. Yılmaz, İbrahim. “Edep ve Âdâb Kavramlarının Semantiği ve Tarihsel Seyri”, Marife 2 (Güz 2006): 165-177.