Sosyal Çevre ve Davranış Bağlamında Halo ve Horn Etkisi ve Ters Yönlü Bir Algı Yönetimi Denemesi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 23, 115 - 129, 15.01.2023

Bilal Kartal

Öz

İnsan davranışı çok boyutludur ve insan davranışlarının meydana gelme sürecinde çeşitli aşamaları bulunmaktadır. Bu süreçte insanlar hem içsel hem de dışsal faktörlerden etkilenmektedir. Etki yönü bazen pozitif yönlü bazen de negatif yönlüdür. İnsanların birbirlerine karşı negatif yönlü tutumları insanlar arası çatışmaya sebep olabilmektedir. Bu yüzden bu çalışmada toplumda oluşmuş yanlış algılardan dolayı negatif yönlü davranışın zararlarından ve insanları nasıl etkilediğinden bahsedilmiştir. Bu algının Hakkari özelinde nasıl değiştirilebileceğine ve insanların bir arada uyum içerisinde yaşayabilmelerine ilişkin önerilerde bulunulmuştur. Çalışmanın amacı, sosyal çevre ve davranış değişikliği arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmalardan Halo ve Horn etkisini Hakkarili olan kişilere yönelik hem il içinde hem de il dışında nasıl bir izlenimin oluştuğu ile ilgili durum hakkında açıklamalar ve analizler yapmaktır. Daha çok Horn etkisinin hâkim olduğunu düşündüğümüz bu durumu tersine çevirme girişiminde bulunmak da çalışmanın amaçlarındandır. Çalışmanın yöntemi, konu ile ilgili yapılan çalışmalar ve daha önce yapılan benzer çalışmaların verileri merkeze alınmış bir şekilde literatür taramasıdır.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Sosyal Psikoloji, Halo ve Horn Etkisi, Algı Yönetimi

Halo and Horn Effect in the Context of Social Environment and Behavior and A Reverse Perception Management Experiment

Öz

Human behavior is multidimensional and there are various stages in the process of human behavior. In this process, people are affected by both internal and external factors. The direction of influence is sometimes positive and sometimes negative. Negative attitudes of people towards each other can cause interpersonal conflict. Therefore, in this study, it is mentioned about the harms of negative behavior and how it affects people due to misperceptions in society. Suggestions have been made on how this perception can be changed in Hakkari and how people can live together in harmony. The aim of the study is to make explanations and analyzes about the situation regarding the effect of Halo and Horn effect on people from Hakkari, which is one of the studies dealing with the relationship between social environment and behavior change, both inside and outside the province. One of the aims of the study is to attempt to reverse this situation, which we think is dominated by the Horn effect. The method of the study is a literature review based on the studies on the subject and the data of previous similar studies.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Social Psychology, Halo and Horn Effect, Perception Management.

Kaynakça

• Arğın, Emrah. Algı, Sosyal Algı ve Algı Yönetiminin Sosyal Medyada Kullanımı. Ankara: İksad, 2021.
• Barlı, Önder. Davranış Bilimleri. Bizim Büro Basımevi Yayın Dağıtım, 2007.
• Başıbüyük, Önder. “Algı Yönetimi ve Bilgi Savaşlarında Sosyal Medyanın Rolü”. Algı Yönetimi. ed. Bilal Karabulut. 39-63. Alfa Yayınları, 2014.
• Bilgin, Nuri. Sosyal Psikoloji. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi, 2013.
• Callamari, Peter - Reveron, Derek. “China’s Use of Perception Management”. International Journal of Intelligence and CounterIntelligence 16/1 (2003), 1-15. https://doi.org/10.1080/713830380
• Güney, Salih. Sosyal Psikoloji / Salih Güney. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 3. Basım, 2006.
• Hortaçsu, Nuran (2012). En Güzel Psikoloji Sosyal Psikoloji. Ankara: İmge Kitabevi.
• Kaynak, Tuğray. Organizasyonel Davranış. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1. Basım, 1990.
• Nisbett, Richard E. - Wilson, Timothy D. “The halo effect: Evidence for unconscious alteration of judgments”. Journal of Personality and Social Psychology 35/4 (1977), 250-256. https://doi.org/10.1037/0022-3514.35.4.250
• Örnek, Aynur. Türkiye’de Değişen Kültürel Değerlerin Reklama Yansıması: Televizyon Reklamları Üzerine Bir İçerik Analizi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Doktora Tezi, 2006.
• Özer, Mehmet Akif. “Bir Modern Yönetim Tekniği Olarak Algılama Yönetimi ve İç Güvenlik Hizmetleri”. Karadeniz Araştırmaları 33 (10 Mart 2012), 147-180.
• Saydam, Ali. Algılama Yönetimi. İstanbul: Rota Yayın Yapım Tanıtım Tic. Lti. Şti., 1. Basım, 2005.
• Silah, Mehmet. Sosyal Psikoloji, Davranış Bilimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., 2. Basım, 2005.
• Şerif, Muzaffer - Şerif, Carolyn W. Sosyal Psikolojiye Giriş I. İstanbul: Sosyal Yayınları, 1. Basım, 1996.
• Tanrıverdi, Nebahat. “Orta Doğu Halklarının Algılarının Şekillenmesinde Arap Basını ve Küresel Medyanın Rolü, Ahmet Yalçınkaya”. Algılama Yönetimi. ed. Ahmet Karabulut. 177-193. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, 1. Basım, 2013.
• Tansu, Hacı. Hakkari Dağları ve Doğa Sporları Rotaları. Van: 2B Yayınları, 2016.
• T.C. Hakkari Valiliği. http://www.hakkari.gov.tr/ilimiz-tarihi Erişim Tarihi: 08.10.2022.
• Thorndike, E.L. “A constant error in psychological ratings”. Journal of Applied Psychology 4/1 (1920), 25-29. https://doi.org/10.1037/h0071663
• Yılmaz, Bayram. “Yeni Dünya Düzeninde Medya Kitle Psikolojisi ve Algı Yönetimi”. İdarecinin Sesi Dergisi 3/156 (2013), 30-36.