Analysis of Professional Burnout Levels of Education Supervisor Assistants in Terms of Some Variables

Yıl 2012, Cilt: 7 Sayı: 2, 229 - 246, 01.06.2012

M Cevat Yıldırım , Abdurrahman Ekinci

Öz

The aim of this research is to define the professional burnout levels of education supervisor assistants in terms of some variables. In the research, survey model was used. The study group consists of 346 education supervisor assistants, appointed in 2009. Data was collected through a personal information form and Maslach Burnout Inventory, developed by Maslach and Jackson and adapted to Turkish by Ergin.In the analysis t test, Mann-Whitney U test, and ANOVA techniques were used. The findings indicated that the level of education supervisor assistants’ professional burnout was “medium” in emotional exhaustion and low sense of personal accomplishment dimensions, and was “low” in depersonalization dimension

Anahtar Kelimeler

Depersonalization, Emotional exhaustion, Education supervisor assistants, Professional burnout

Eğitim Müfettiş Yardımcılarının Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitim müfettiş yardımcılarının3 mesleki tükenmişlik düzeylerini bazı değişkenlere göre saptamaktır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2009 yılında atanan 346 eğitim müfettiş yardımcısından oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında, kişisel bilgi formu ile Maslach ve Jackson tarafından geliştirilen, Ergin tarafından Türkçeye uyarlanan Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Analizde; t testi, Mann Whitney U testi ve ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada, eğitim müfettiş yardımcılarının mesleki tükenmişliklerinin; duygusal tükenme ve düşük kişisel başarı duygusu boyutlarında “orta düzeyde”, duyarsızlaşma boyutunda ise “düşük düzeyde” olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Duyarsızlaşma, Duygusal tükenme, Eğitim müfettiş yardımcıları, Mesleki tükenmişlik

Kaynakça

• Ağaoğlu, E., Ceylan, M, Kesim, E., Madden, T. (2004), Araştırma görevlilerinin kendi tükenmişlik düzeylerine ilişkin görüşleri. H. Atılgan ve İ. Çınar (Ed.), XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiri Özetleri (2–3), Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Altay, M. (2007), Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile çok boyutlu algılanan sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Altun, S.A., Memişoğlu, S.P. (2010), İlköğretim müfettişlerinin denetimin yeniden yapılandırılmasına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9 (2), 643–657. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
• Arabacı, İ.B., Akar, H. (2010), Eğitim müfettişlerinin bazı sosyal, demografik ve mesleki özelliklerine göre mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Eğitim Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 78–91.
• Ardıç, K., Polatcı, S. (2008), Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama: GOÜ örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 69–96.
• Babaoğlan, E. (2006), İlköğretim okulu yöneticilerinde tükenmişlik: Düzce ili örneği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Balay, R., Engin, A. (2007), GAP bölgesinde görev yapan ilköğretim müfettişlerinin tükenmişlik düzeyi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40 (2), 205–232.
• Basım, H.N., Şeşen, H. (2006), Mesleki tükenmişlikte bazı demografik değişkenlerin etkisi: Kamu’da bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 6 (2), 15–23.
• Başol, G., Altay, M. (2009), Eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15 (58), 191–216.
• Budak, G., Sürgevil, O. (2005), Tükenmişlik ve tükenmişliği etkileyen örgütsel faktörlerin analizine ilişkin akademik personel üzerinde bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (2), 95–108.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2008), Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N., Şahin, D.E. (2007), Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 465–484.
• Çokluk, Ö. (2003), Örgütlerde tükenmişlik. C. Elma ve K. Demir (Ed.), Yönetimde çağdaş yaklaşımlar, uygulamalar ve sorunlar (s.109–133). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Demiriz, B. (2010, Mart 8), Modern çağın hastalığı tükenmişlik. Milliyet Cadde. http://cadde.milliyet.com.tr/2010/03/08/YazarDetay/1208285/MODER N CAGIN_HASTALIGI_TUKENMiSLiK adresinden 30 Nisan 2011 tarihinde alınmıştır.
• Durdu, T. (2010), Eğitim deneticilerinin örgütsel vatandaşlık davranışının mesleki tükenmişlik ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Ergin, C. (1993), Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nin uyarlanması. VII Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları (143–154), R. Bayraktar ve İ. Dağ (Editörler). Ankara: VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Gençay, Ö.A. (2007), Beden eğitimi öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki tükenmişliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 765–780.
• Girgin, G. (2010), Öğretmenlerde tükenmişliğe etki eden faktörlerin araştırılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (32), 32–48.
• Halbesleben, J.R.B., Buckley, M.R. (2004), Burnout in organizational life. Journal of Management, 30 (6), 859-879.
• Izgar, H. (2003), Okul yöneticilerinde tükenmişlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kan, Ü.D. (2008), Bir grup okulöncesi öğretmeninde tükenmişlik durumunun incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2), 431–438.
• Karasar, N. (1995), Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd.
• Kayıkçı, K. (2005), Milli Eğitim Bakanlığı denetmenlerinin denetim alt sisteminin yapısal sorunlarına ilişkin algıları ve iş doyum düzeyleri. Ankara: Tem-Sen Yayınları.
• Kayıkçı, K., Şarlak, Ş. (2009), İlköğretimde denetimin etkili işleyişini zorlaştırman ve zayıflatan örgütsel engeller. 1. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu (127–136), Ankara: Tem-Sen Yayınları.
• Koçak, R. (2009), Okul yöneticilerinin mesleki tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 65–83.
• Maslach, C., Jackson, S.E. (1981), The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99–113.
• Maslach, C., Schaufeli, W.B., Leiter, M.P. (2001), Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422.
• Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği [MEBEMBY]. (2011), Resmi Gazete, 27974, 24 Haziran 2011.
• Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (2011). Resmi Gazete, 28054, 14 Eylül 2011. (KHK No: 652)
• Peker, R. (2002), İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerine etki eden bazı faktörler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1), 305–318.
• Polat, S., Uğurlu, C.T. (2009), İlköğretim müfettişlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri. 1. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu (101–109), Ankara: Tem-Sen Yayınları.
• Sağlam-Arı, G., & Çına-Bal, E. (2008), Tükenmişlik kavramı: Birey ve örgütler açısından önemi. Yönetim ve Ekonomi, 15 (1), 131–147.
• Tanrıverdi, L. (2008), İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini ile tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: İstanbul ili örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tümkaya, S. (1996), Öğretmenlerdeki tükenmişlik, görülen psikolojik belirtiler ve başa çıkma davranışları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Tümkaya, S. (2000), Akademik tükenmişlik ölçeğinin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 128–133.
• Wright, T.A., Bonett, D.G. (1997), The contribution of burnout to work performance. Journal of Organizational Behavior, 18 (5), 491–499.
• Yıldırım, M.C. (2009), Yapılandırmacı öğrenme paradigması ilkeleri açısından ilköğretim değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya. denetim uygulamalarının
• Yıldırım, M.C., Demirtaş, H. (2010), Yapılandırmacı öğrenme paradigması açısından ilköğretim okullarında öğretmen denetiminin etkili olarak yapılabilmesine ilişkin çözüm önerileri. 2. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi Bildiriler Kitabı (337–346), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yılmaz, A. (2007), İlköğretim müfettişlerinin mesleki görevlerini yerine getirme durumları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.