The tragic change of hero in modern age

Yıl 2014, Cilt: 9 Sayı: 2, 156 - 170, 01.06.2014

Turgay Akarslan

Öz

In this study it is going to be discussed that the features of protagonist seen in the literary works and takes place as a plotline component and the differentiation of protagonist patter n among literary types. Additionally, the change of the protagonist and its features throughout time will be held. In any period of time adventures of human seeking for a saviour for him/herself in such a life full of heroes are equal to the protagonist. Man has searched for his hero throughout history and created that hero with high esteem and fascinating power in society. In this study we are going to mention the protagonist’s historic adventure In our study we are going to present how heroism changes in time in narrations such as myth, saga, tale, novel and theatre, and how the change in society and mentality changed the perception of hero in narration and play by comparing among types. Especially, another point that we are going to emphasize is humour and heroism in humour. While we are handling the adventure of humour in history and the change in reaching the audience, we will emphasize how humour protagonists change in time. In this study we are going to mention about the features of the protagonist in myths and sagas, and also the protagonists seen on TV one of the most important mass mediums.

Anahtar Kelimeler

Hero , Humor , Change , Storyteller , Stend up

Modern Çağda Kahramanın Hazin Değişimi

Öz

Bu çalışmada sanatsal metinlerde karşımıza çıkan ve olay örgüsü unsuru olarak kendine yer bulan kahramanın özellikleri ve kahraman motifinin türler içerisindeki farklılaşması üzerinde durulacaktır. Ayrıca zaman içerisinde kahramanın ve kahramanlığın niteliklerinin değişimi ele alınacaktır. Kahramanlarla dolu bir yaşamın içerisinde her an kendine bir kurtarıcı arayan insanoğlunun macerası her dönemde kahramanla özdeştir. İnsan tarih boyu , kahramanını aramış ve ona yüklediği yüksek değerler ve büyüleyici güçle toplum içinde o kahramanı var etmiştir. Bu çalışmada kahramanın tarihsel macerasına değineceğiz. Çalışmamızda mit, destan, masal, roman, tiyatro gibi anlatılarda farklı bakış açılarıyla ele alınan kahramanın macerasını gözler önüne sererken; kahramanlığın zaman içerisinde nasıl farklılaştığını ve toplumun, zihniyetin değişiminin anlatı ve gösteri türündeki kahraman algısını nasıl değiştirdiğini türler arasında karşılaştırmalar yaparak sunacağız. Özellikle çalışmamızda üzerinde durulacak bir nokta da mizah ve mizah kahramanlığı üzerinde olacaktır. Mizahın tarih içerisindeki macerasını ve izleyicilere ulaşmasındaki değişimini ele alırken , mizah kahramanlarının da zamanla nasıl değişikliğe uğradığı üzerinde duracağız. Çalışmamızda mit ve destanlardaki kahramanların özelliklerinden günümüzün en önemli kitle iletişim araçlarından biri olan televizyon ve burada boy gösteren kahramanlara da yer vereceğiz

Anahtar Kelimeler

Kahraman, Mizah, Değişim, Meddah, Stendap

Kaynakça

• Abdullayev, K. (2010), Çev.Kerime Üstünova, Gizli Dede Korkut, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Alptekin, A.B. (1999), Kirmanşah Hikayesi, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Alptekin, A.B. (2013), Halk Hikayelerinde Motif Yapısı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Artun, E. (2014), Ansiklopedik Halkbilimi/ Halk Edebiyatı Sözlüğü, Karahan Yayınları, Adana.
• Bayat, F. (2013), Oğuz Destan Dünyası, Ötürken Yayınları, İstanbul.
• Belge, M. (1994), “Çeşitli Açılardan Roman Kişisi”, Edebiyat Üstüne Yazılar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Boratav, P.N. (2012), Türk Mitolojisi, Bilgesu Yayıncılık, Ankara.
• Campbell, J. (2006), Çev. Kudret Emiroğlu, İlkel Mitoloji, İmge Kitabevi, Ankara.
• Campbell, J. (2013), Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Kabalcı, İstanbul.
• Çiftlikçi, R. (2000), “Türk Romanında Tip ve Karakter Problemi”, Yedi İklim, CXXIII, s. 42- 52, İstanbul.
• Çobanoğlu, Ö. (2011), Türk Dünyası Epik Destan Geleneği, Akçağ Yay., Ankara.
• Çobanoğlu, Ö. (2012), Halk Bilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Eliade (Mircea). (1999), Şamanizm, (Çev., İsmet Berkan), İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• İncil (Mujde), (1995), İncil’in Cağdaş Türkçe Çevirisi, Yeni Yaşam Yayınları, İstanbul.
• Kaplan, M. (2007), Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3-Tip Tahlilleri, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Karataş, T. (2011), Edebiyat Terimleri Sözlüğü, Sütun Yayınları, İstanbul.
• Koçak, A. (2006), “Türk Mitolojisinde Varoluş Sorunu Üzerine”, I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildiri Kitabı, C. IV, der. Fikret Türkmen-Gürer Gülsevin, Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, s. 1401-1413
• Mccannts, F.William. (2012), Çev.Merve Tabur, Kültür Mitleri Tanrıları Yaratmak Ulusları İnşa Etmek, İthaki Yayınları, İstanbul.
• Oğuz, Ö.M. (2007), “İnsanın Kokeni İle İlgili Mitler ve Dokuz Daldan Turemek”, I. Uluslararası Turk Dunyası Kultur Kurultayı Bildiri Kitabı, C. IV, der. Fikret Türkmen- Gürer Gülsevin, Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, s. 1538-1542 Ankara.
• Ögel, B. (1993), Türk Mitolojisi, Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar, C. I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
• Pospelov, G.N. (1984), Edebiyat Bilimi 1, (Çev. Yılmaz Onay), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Raglan, L. (1998), Geleneksel Kahraman (Çeviren: Metin Ekici). Milli Folklor, 37, 126-138.
• Roux, J-Paul. (2005), Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar, cev. Aykut Kazancıgil-Lale Arslan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Sakaoğlu, S. (2012), Masal Araştırmaları, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Seyidoğlu, B. (2002), Mitoloji Uzerinde Araştırmalar Metinler ve Tahliller, Dergah Yayınları. İstanbul.
• Seyidoğlu, B. (2014), Mitoloji Üzerine Araştırmalar Metinler ve Tahliller, Dergah Yayınları, İstanbul.
• Tekin, M. (2008), Roman Sanatı -Romanın Unsurları I, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
• Tez, Z. (2008), Mitolojinin Kültürel Tarihi, Doruk, İstanbul.
• Usta, Ç. (2009), Mizah Dilinin Gizemi, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Yıldırım, D. (2000), “[Ergene Kon]=[Erkin Kun] Mu?”, Turk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten (1997), Türk Dil Kurumu Yayınları, s. 61-149. Ankara.