Factors Affecting the Status of Women in the Labor Market

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 1, 43 - 66, 01.01.2015

Elif Özlem Aşkın

Öz

This study is aiming to investigate the socio-demographic, socio-cultural and economic factors that affect the position of women in the labour market based on gender approach. The findings show that the socio-demographic factors such as age, education, marital status and presence of children; cultural factors originating from patriarchy and gender-based division of labour and seconomic factors such as globalisation, structural adjustment programs are the main factors in determining women's labour market participation and working conditions. Women's labour market participation, compared to men, remains more limited by the effects of these factors. All policies and solutions aiming to increase women's employment should take in consideration of all these factors.

Anahtar Kelimeler

Female labour force, gender, structural adjustment programs

Kadınların İşgücü Piyasasındaki Konumlarını Etkileyen Faktörler

Öz

Bu çalışmada, toplumsal cinsiyeti temel alan bir yaklaşım ile kadınların işgücü piyasasındaki konumunu etkileyen sosyo-demografik, sosyo-kültürel ve ekonomik faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Elde edilen bulgular yaş, eğitim, medeni durum ve çocukların varlığı gibi demografik faktörlerin; toplumsal cinsiyet temelli işbölümü ve ataerkillikten kaynağını alan kültürel faktörlerin ve küreselleşme, yapısal uyum programları gibi ekonomik faktörlerin kadınların işgücü piyasasına katılımını ve çalışma koşullarını belirleyen önemli temel etkenler olduğu yönündedir. Bu faktörlerin etkileri ile kadınların işgücü piyasasına katılımı erkeklere göre sınırlı kalmaktadır. Kadın istihdamını artırmaya yönelik çözüm önerileri ve politikalar geliştirilirken; bütün bu faktörler göz önünde tutularak konuya yaklaşılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kadın işgücü, toplumsal cinsiyet, yapısal uyum programları

Kaynakça

• Abelda, R. (1997), Economics and Feminism, New York: Tweyne Publishers.
• Acker, J. (2004), “Gender, Capitalism and Globalisation”, Critical Sociology, 30/1: 17– 41.
• Albelda, R. P. ve C. Tilly (1997), Glass Ceilings and Bottomless Pits: Women's Work, Women's Poverty, Boston: South End Press
• Anker, R. ve C. Hein (1986), Sex Inequalities in Urban Employment in the Third World, New York: St. Martin's Press.
• Anker, R. (1998), Gender and Jobs: Sex Segregation of Occupations in the World, Geneva: ILO.
• Aslanbeigni, N. ve G. Summerfield, (2000), “The Asian Crisis, Gender, and the International Financial Architecture”, Feminist Economics, 6/3, 81–103.
• Aytaç, S. (2002), Çağdaş Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücünün Konumu: Bursa Örneği, TİSK Yayın No.219.
• Barret, M. (1995), Günümüzde Kadına Uygulanan Baskı, (Çev: Şen Süer), Pencere Yayınları
• Beck, U. (2000), What Is Globalization, (Almanca’dan Çeviren: Patrick Camiler), Cambridge: Polity Press; Malden: Blackwell.
• Becker, G. S. (1993), Human Capital : A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education, Chicago: The University of Chicago Press
• Beechey, V. (1987), Unequal Pay, London: Verso
• Bello, W. (2001), “No Logo: A Brilliant But Flawed Portrait of Contemporary Capitalism”,http://focusweb.org/publications/2001/nologo.htm (Erişim:12.12.2014)
• Beneria, L. (1992), “Accounting for Women's Work: The Progress of Two Decades”, World Development, 20/11: 1547–1560.
• Beneria, L. (1999), “Structural Adjustment Policies”, içinde The Elgar Companion to Feminist Economics, (Der: J. Peterson ve M. Lewis) Edward Elgar Publishing, 687–695.
• Beneria, L. (2001), “Changing Employment Patterns on the Informalization of Jobs: General Trends and Gender Dimension”, Geneva: ILO, http://www.ilo.org/public/english/protection/ses/download/docs/gender. pdf, (Erişim:12.12.2014)
• Beneria, L. (2003), “Paid and Unpaid Labour: Meanings and Debates”, içinde Gender, Development and Globalization: Economics As If All People Mattered 131–160.
• Blau, F. D. ve L. M. Kahn, (2000), “Gender Differences in Pay”, The Journal of Economic Perspectives, 14/4: 75-99.
• Bonnet, F.; J. B. Figueiredo ve G. Standing (2003), “A Family of Decent Work Indexes”, International Labour Review, 142/2: 213–238
• Carr, M.; M. A. Chen ve J. Tate (2000), “Globalization and Home-Based Workers”, Feminist Economics, 6/3: 123–142
• Chant, S. (1997), “Women-Headed Huseholds: Poorest of the Poor?, Perspectives from Mexico, Costa Rica and the Philippines”, IDS Bulletin, 28/3: 26–48
• Chen, M.; Vanek, J.; Lund, F.; Heintz, J.; Jhabvala, R. ve Bonner, C. (2005), “Progress of the World’s Women 2005: Women, Work and Poverty”, Unifem, http://www.un-ngls.org/orf/women-2005.pdf (Erişim: 12.01.2015).
• Dayıoğlu, M. ve Z. Kasnakoğlu, (1997), “Kentsel Kesimde Kadın ve Erkeklerin İşgücüne Katılımları ve Kazanç Farklılıkları”, ODTÜ Gelişim Dergisi, 24/3: 329–361.
• Davis, M. (2007), Gecekondu Gezegeni, (Çev: G. Koca), Metis Yayınları, İstanbul
• Donovan, J. (2007), Feminist Teori, (Çev: Aksu Bora, M. Ağduk Gevrek ve F. Saylan), İstanbul: İletişim
• Ecevit, Y. (1998a), “Türkiye’de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi”, içinde 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları, (267–284).
• Ecevit, Y. (1998b), “Küreselleşme, Yapısal Uyum ve Kadın Emeğinin Kullanımında Değişmeler”, içinde Küresel Pazar Açısından Kadın Emeği ve İstihdamındaki Değişimler: Türkiye Örneği, (Der: Ferhunde Özbay) İstanbul: İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, (31–79).
• Ecevit, Y. (2008), “İşgücüne Katılım ve İstihdam”, içinde Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri, (Der: Mine Tan, Y. Ecevit ve diğerleri) İstanbul: Tüsiad (113-214)
• Elliot, R. F. (1997), Karşılaştırmalı Çalışma Ekonomisi, (Çev: Mehmet Beşeli, G. Toksöz ve diğerleri) Ankara: Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, (Yayın No:210).
• European Commission, (2008), Report on Equality Between Women and Men- 2008, Brüksel.
• Eyüboğlu, A. vd., (2000), Kentlerde Kadınların İş Yaşamına Katılım Sorunlarının Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Boyutları, Ankara: KSSGM.
• Eyüboğlu, D. vd., (2000), Bankacılık Sektöründe Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, Ankara: KSSGM.
• Giddens, A. (2002), Sosyoloji, (Çev: Hüseyin Özel ve diğerleri) Ankara: Ayraç.
• Guan, X. (2001), “Globalization, Inequality and Social Policy: China on the Threshold of Entry into the World Trade Organization”, Social Policy and Administration, 35/3: 242-257.
• Gürsel, S. vd., (2002), Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İşsizlik, İstanbul: Tüsiad Yayınları.
• Hartmann, H. (2006), Marksizm’le Feminizm’in Mutsuz Evliliği, (Çev: Gülşat Aygen), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Hearn, J. (1987), The Gender of Oppression: Men, Masculinity and the Critique of Marxism, New York: St. Martins’ Press.
• ILO, (1988), Equality of Opportunity and Treatment, Geneva: International Labour Office.
• ILO, (2000), World Labour Report 2000: Income Security and Social Protection in A Changing World, Geneva: International Labour Office.
• ILO, (2002), Women and Men in the Informal Economy: A Statistical Picture, Geneva: ILO
• ILO, (2007), Global Employment Trends, Geneva: International Labour Office
• ILO, (2010), Global Employment Trends, Geneva: International Labour Office.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1980), Türkiye’de Değerler ve Doğurganlık, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi.
• Koray, M. (1993), Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri, İstanbul: Basisen Eğitim ve Kültür Yayınları, (Yayın No:23).
• Koray, M. (2005), Sosyal Politika, Ankara: İmge Yayınları (2. Baskı).
• Kümbetoğlu, B. (1995), “Gizli İşçiler: Kadınlar ve Bir Alan Araştırması”, Kadın Araştırmalarında Yöntem, içinde, (Der: S. Çakır ve N. Akgökçe), Sel Yayıncılık (230–238).
• Lim, L. (1990), “Women’s Work in Export Factories: The Politics of A Cause” içinde Persistent Inequalities : Women and World Development, (Ed: Irene Tinker), New York, Oxford University Press, (101-119)
• Lister, M. (2006), “Gender and European Union Development Policy”, içinde, New Pathways in International Development: Gender and Civil Society in EU Policy, (Eds: Lister, Marjorie ve M. Carbone), Ashgate (17–30)
• Mayoux, L. (2005), “Women’s Empowerment Through Sustainable Microfinance: Rethinking Best Practice Discussion Draft”, http://www.genfinance.net (05.01.2015).
• Mies, Maria (2008a), “Cinsiyete Dayalı İşbölümünün Kökenleri”, içinde Son Sömürge: Kadınlar, (Derleme: Mies, M.; V. Bennholdt-Thomsen & C. Von Werlhof) (101– 151)
• Mies, Maria (2008b), “Kapitalist Gelişme ve Geçimlik Üretim: Hindistan’da Kırsal Kesim Kadınları”, içinde Son Sömürge: Kadınlar, (Editörler: Mies, M.; V. Bennholdt-Thomsen & C. Von Werlhof) (47–77)
• Moghadam, V. M. (2005), “The Feminazition of Poverty and Women’s Human Rights”, http://www.unesco.org/shs/gender (12.01.2015).
• Molyneux, M. (1992), “Ev Emeği Tartışması ve Ötesi”, Kadının Görünmeyen Emeği: Maddeci Bir Feminizm Üzerine, içinde, (Der: Gülnur Savran ve N. Tura) İstanbul: Kardelen Yayınları, (92–128).
• Munck, R. (1995), Uluslararası Emek Araştırmaları, Ankara: Öteki Yayınevi.
• Munck, R. (2002), Emeğin Yeni Dünyası: Küresel Mücadele, Küresel Dayanışma, (Çeviren: Mahmut Tekçe), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Ostergaard, L. (1992), “Gender”, Gender and Development. A Practical Guide, içinde, (Der: Lise Ostergaard) Londra ve Newyork: Routledge. (1–10)
• Özbay, F. (1994), “Women’s Labour in Rural and Urban Settings”, Boğaziçi Journal, 8/1–2: 5–19.
• Plantenga, J. (1997), “European Constants and National Particularities: The Position of Women in the EU Labour Market”, Gender and Economics, içinde, (Derleme: A. Geske Dijkstra ve J. Plagenta), Londra: Routledge (86–103)
• Plantenga, J. (2010), Hollanda’da İş ve Aile Yaşamının Uzlaştırılması: Kısmi Zamanlı Çalışma Stratejisinin Faydaları ve Maliyeti, içinde Emek Piyasasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Doğru,(Der:İ.İlkkaracan) İstanbul: İTÜBMTKAUM,(177-200).
• Psacharopoulos, G. ve Z. Tzannatos, (1992), Women's Employment and Pay in Latin America: Overview and Methodology, Washington D. C.: World Bank.
• Savcı, İ. (1999), “Toplumsal Cinsiyet ve Teknoloji”, A.Ü. SBF Dergisi, 54/1: 123–142.
• Schultz, T. P. (1989), “Women’s Changing Participation in Labour Force: A World Perspective”, Policy, Planning, and Research Working Papers (Women in Development), WPS 272, (Erişim: wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/1989/12/01/0000 09265_3960928153703/Rendered/PDF/multi_page.pdf http://www
• Schultz, T. P. (1991), Testing the Neoclassical Model of Family Labor Supply and Fertility, New Haven: Yale University Press
• Sequino, S. (2000), “Accounting for Gender in Asian Economic Growth”, Feminist Economics,.66/3: 27–58.
• Sinclair, M. T. (1991), “Women, Work and Skill: Economic Theories and Feminist Perspectives”, Working Women: International Perspectives on Labour and Gender Ideology, içinde, (Der:Nanneke Redclift & M. Thea Sinclair), London:Routledge (1–25)
• Standing, G. (1989), “Global Feminization Through Flexible Labour”, Word Development, 17/7: 1077–1095.
• Stiglitz, J. E. (2002), Küreselleşme Büyük Hayal Kırıklığı, (Çev: Arzu Taşçıoğlu ve Deniz Vural) İstanbul: Plan B Yayınları.
• Taborga, C. ve B. Leach, (2000), Cins Bakışı Sözlüğü, (Çev: Ertuğrul Kürkçü ve N. Mater) İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları, Yayın No:3.
• Tokol, A. (1999), “Dünya’da Kadın İşgücü”, içinde Türkiye’de Kadın İşgücü Seminerleri:1–2, İstanbul: TİSK Yayınları (Yayın No:192).
• Toksöz, G. ve S. Erdoğdu, (1998), Sendikacı Kadın Kimliği, Ankara: İmge.
• Toksöz, G. (2007), Türkiye’de Kadın İstihdamının Durumu, Ankara: ILO.
• Tzannatos, Z. (1999), “Women and Labor Market Changes in the Global Economy: Growth Helps, Inequalities Hurt and Public Policy Matters”, World Development, 27/3: 551–569
• United Nations, (2000), The World's Women, 2000: Trends and Statistics, New York: United Nations.
• United Nations, (2010), The World’ Women:2010: Trends and Statistics, New York: United Nations.
• UNSTATS, (2013), Part Time Employment, http://unstats, un.org/unsd/demographic/products (Erişim: 05.05.2014)
• van der Lippe, T.ve L. van Dijk, (2001), “Introduction: Women's Employment in a Comparative Perspective” Women's Employment in a Comparative Perspective, içinde, (Der: Tanja van der Lippe ve Liset van Dijk (1–13).
• Walby, S. (1986), Patriarchy at Work: Patriarchal and Capitalist Relations in Employment, Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Walby, S. (1990), Theorizing Patriarchy, Oxford: Blackwell.
• Wichterich, C. (2004), Küreselleş(tiril)en Kadın: Eşitsizliğin Geleceğinden Raporlar, (Çev: T. Tayanç ve F. Tayanç) Ankara: Dipnot Yayınevi.
• World Bank (2006), Turkey: Labour Market Study, (Report No. 33254-TR).