Çalışma Hayatının Önemli Kaldıraçları: Örgütsel Desteğin İş Tatmini Üzerindeki Etkisinde Örgüt Temelli Öz-Saygının Aracılık Rolü

Yıl 2019, EKONOMİ ve SİYASET ÖZEL SAYI, 1 - 14, 30.12.2019

Müslüme Akyüz

Öz

Bu çalışma, örgütsel destek algısının iş tatmini
üzerindeki etkisini ve örgüt temelli öz-saygının bu iki değişken arasındaki
aracılık rolünü belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
verileri, Malatya’da tekstil sektöründe görev yapmakta olan 214 mavi yakalı
çalışanın katkıları ile toplanmış ve bu verilerin analizi SPSS programı yardımı
ile yapılmıştır. Çalışmada frekans analizi, ölçeklerin faktörlerin iç
tutarlılıklarını belirlemeye yönelik güvenilirlik ve geçerlilik analizi,  araştırma modelinde yer alan değişkenler
arasındaki ilişkileri tespit etmeye yönelik korelasyon analizleri
kullanılmıştır. Hipotezleri test etmek için ise Baron ve Kenny’in (1986) 4
adımlı yöntemi ve dolaylı etkinin anlamlılığını ölçmek için Sobel Testi
kullanılmıştır. Çalışma sonuçları, örgütsel desteğin iş tatmini ve öz-saygı
pozitif yönde ilişkisi olduğunu göstermiştir. Bunun yanında araştırmanın
hipotezleri olan H1, H2, H3 ve araştırmanın ana hipotezi olarak belirlenen H4
hipotezi desteklenmiştir. Çalışmada örgütsel desteğin bireysel düzeyde iş
tatmini ve örgütsel düzeyde örgüt temelli özsaygı üzerinde bir etki yaratıp
yaratmadığı sorusuna cevap aranmıştır. Örgütsel destek algısı yüksek olan
birey, pozitif çıktıların elde edilmesi yönünde eğilimli hale geldiğinden hem
bulundukları örgüte fayda sağlayan davranışlar gösterme eğilimindedir hem de kendi
yetkinliklerinin farkındadır. Bu kapsamda bulunduğu örgütün desteğini alan
çalışanların iş tatmini ve öz-saygı düzeylerinin yüksek olması beklenmektedir.
Yapılan bu çalışmanın sonuçları da bu savı desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, Örgütsel destek, Örgüt temelli öz-saygı, İş tatmini

Important Lifts of Work Life: The Mediting Role of Organization-Based Self-Esteem on The Effect Between Perceived Organizational Support and Job Satisfaction

Öz

This study was carried out to determine the effect
of perceived organizational support job satisfaction and the mediating role of
organization-based self-esteem between these two variables. The data of the
study was collected with the contribution of 214 blue collar employees working
in the textile sector in Malatya and the analysis of these data was made with
the help of SPSS program. In the study,
frequency analysis, reliability and validity analysis of the scales to
determine the internal consistency of the factors, correlation analyzes to
determine the relationships between the variables in the research model were
used. To test hypotheses, Baron and Kenny's (1986) 4-step method and to measure
the significance of indirect effect, Sobel's Test was used. The results of the
study showed that organizational support is positively related to job
satisfaction and self-esteem. In addition, the mediating role of self-esteem in
the effect of organizational support on job satisfaction, which was identified
as the main hypothesis of the study, was supported. In this study, it was sought to answer whether
organizational support has an effect on job satisfaction at individual level
and organization-based self-esteem at organizational
level. Since the individual with a high perception of organizational support became
to be prone to obtain positive outcomes, he tends to show behaviors that
benefit the organization they are in and is aware of his own competencies.
Within this scope, it is expected that the employees who receive the support of
the organization they work in will have high levels of job satisfaction and
self-esteem. The results of this study support this argument.

Anahtar Kelimeler

Organization, Organizational support, Organization-based self-esteem, Job satisfaction

Kaynakça

• Abas, C. Omar, F. Halim, Fatimah W. ve Hafidz, Sarah W. M. (2015). “The Mediating Role of Organizational-Based Self-Esteem in Perceived Organizational Support and Counterproductive Work Behaviour Relationship”. International Journal of Business and Management, Vol. 10, No. 9: 99-109.
• Agho, A. Mueller, C. ve Price, J. (1993). “Determinants of employee job satisfaction: an empirical test of a causal model”. Human Relations, 46 (8): 1007-1027.
• Arcak, R. ve Kasımoğlu, E. (2006). “Roles on the health care and the pleasement at work of the nurses working at the hospi tals and the health centres in Diyarbakır city”. Dicle Medical Journal, 33(1): 23-30.
• Aykaç, A. (2010). İş Doyumunun Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baron, R. M. ve Kenny, D.A. (1986). “The Moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations”. Journal of Personality and Social Psychology. 51 (6): 1173- 1182.
• Bowling, N. A. Eschleman, K. J. Wang, Q. Kırkendall, C. ve Alorcon, G. (2010). “A meta-analysis of the predictors and consequences of organization-based self esteem”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(3), 601-626.
• Brockner, J. (1988). Self-esteem at work: Theory, research, and practice. Lexington, MA: Lexington Books.
• Çakır, Ö. (2001). İşe Bağlılık Olgusu ve Etkileyen Faktörler, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdüleme ve İş Doyumu, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dutton, K. A. ve Brown, J. D. (1997). “Global Self-Esteem and Specific Self-Views as Determinants of People’s Reactions to Success and Failure”. Journal of Personality and Social Psychology, 73(1), 139-148.
• Eder, P. (2008). “Perceived Organizational Support: Reducing the Negative Influence of Co-Worker Wihtdrawal Behaviour”. Journal of Management, Vol: 34, No: 1: 56-58.
• Eisenberger, R. Huntington, R. Hutchison, S. ve Steven, D. (1986). Perceived “Organizational Support”. Journal of Applied Psychology, 71(3): 500–507.
• Eisenberger, R. Fasolo, P. ve Davis-Lamastro, V. (1990). “Perceived Organizational Support and Employee Diligence, Commitment and Innovation”. Journal of Applied Psychology, (75):51–59.
• Eisenberger, R. Cummings, J. Armeli, S. ve Lynech, P. (1997), “Perceived Organizational Support, Discretionary Treatment, and Job Satisfaction”. Journal of Applied Psychology, 82 (5): 812–820.
• Güney, S. Akalın, Ç. ve İlsev, A. (2007). “Duygusal Örgütsel Bağlılık Gelişiminde Algılanan Örgütsel Destek ve Örgüt Temelli Öz-saygı”. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, 2007, s. 189-211.
• Hackman, J. R. ve Oldham, G. R. (1975). “Development of the Job Diagnostic Survey”. Journal of Applied Psychology, 60(2), 159-170.
• Hosseini, Kokamari, P. Ar, M. ve Baghaei, R. (2014). “Mediating Role of Organizational- Based Self-Esteem On The Relationship of Perceived Organizational Suppert With Job Satisfaction and Affective Commitment”, The Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty, 1 (1), 55-63.
• Korman, A. K. (1970). “Toward an Hypothesis of Work Behavior”. Journal of Applied Psychology, 54(1), 31-41.
• Korman, A. K. (1976). “Hypothesis of work behavior revisited and an extension”. Academy of Management Review, (1): 50-63.
• Malhi, R.S. (2001). “Importance of Self- Esteem”. (Erişim Tarihi: 12. 06.2019). http: //www. google.co.ke/search
• Miao, Chun H. (2010). “Tying, Compatibility and Planned Obsolescence”. The Journal of Industrial Economics. Doi.org/10.1111/j.1467-6451.2010.00425.xMumford, E. (1991). “Job satisfaction: a method of analysis”. Person Rev. 20(3):11-9.
• Nayır, F. (2013). “Algılanan Örgütsel Destek Ölçeğinin Kısa Form Geçerlik Güvenirlik Çalışması”. Mehmet Akif Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (28): 89-106.
• Önderoğlu, S. (2010). Örgütsel Adalet Algısı, İş Aile Çatışması ve Algılanan Örgütsel Destek Arasındaki Bağlantılar. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı, Ankara (Yayımlanmamış).
• Özaydın, M.M. ve Özdemir, Ö. (2014). “Çalışanların Bireysel Özelliklerinin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Bir Kamu Bankası Örneği”. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6/1: 251-281.
• Özdemir, A. (2010). “Örgütsel Özdeşleşmenin Algılanan Örgütsel Destek, Cinsiyet ve Kıdem Değişkenlerine Göre İncelenmesi”. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14 (1): 238–250.
• Özdevecioğlu, M. (2004). “Algılanan Örgütsel Desteğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkileri”. Amme İdaresi Dergisi, 37(4), 97-115.Özpehlivan, M. (2018). “İş Tatmini: Kavramsal Gelişimi, Bireysel ve Örgütsel Etkileri, Yararları ve Sonuçlar”, Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2).
• Pierce, J. L. Gardner, D. G. Cummings, L. L. ve Dunham, R. B. (1989). “Organization-Based Self-Esteem: Construct Definition, Measurement, and Validation”. Academy of Management Journal, (32): 622-648.
• Pierce, J. L. ve Gardner, D. G. (2004). “Self-Esteem within the Work and Organizational Context: A Review of the Organization-Based Self-Esteem Literature”. Journal of Management, 30(5), 591-622.
• Randall, Marjorıe L. Cropanzano, R. Bormann, Carol A. ve Birjulin, A. (1999). “Organizational Politics and Organizational Support as Predictors of Work Attitudes, Job Performance, and Organizational Citizenship Behavior”, Journal of Organizational Behavior, 20 (2): 159–174.
• Rhoades, L. ve Eisenberger, R. (2002). “Perceived Organizational Support: A Review of the Literature”. Journal of Applied Psychology, (87): 698–714.
• Riggle, R.J. Edmondson, D.R. ve Hansen, J.D. (2009). “A meta-analysis of the relationshipbetween perceived organizational support and job outcomes: 20 years of research”. Journalof Business Research, Vol. 62 No. 10: 1027-30.
• Schneider, B. ve Snyder, R. (1975). “Some Relationships Between Job Satisfaction and Organizational Climate”. Journal Of Applied Psychology, 60(3): 318-328.
• Sobel, M. E. (1982). “Asymptotic confidence intervals for indirect effects in structural equation models”. Sociological Methodology, (13): 290-312. doi:10.2307/270723.
• Stamper, Christiana L. ve Mark C. Johlke (2003). “The Impact of Perceived Organizational Support on The Relationship Between Boundary Spanner Role Stress and Work Outcomes”. Journal of Management, Vol. 29, No. 4, p. 569-588.
• Şeşen, H. ve Basım, H. Nejat (2010). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi: İş tatmininin Aracılık Rolü”. ODTÜ Geliştirme Dergisi, 37(8): 171-193.
• Uçar, D. ve Ötken, Ayşe B. (2010). “Perceived Organizational Support and Organizational Commitment: The Mediating Role of Organization Based Self-Esteem”. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:2, Yıl:2010, ss.85-105.
• Yüner, B. (2018). “Örgüt Temelli Öz Saygı ve Örgütsel Duygusal Bağlılığa İlişkin Öğretmen Görüşleri”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi Yıl: 2018, Cilt: 19, Sayfa No: 1-23 Doi: 10.21565/ozelegitimdergisi