The Role of Leadership Styles of School Principals On Organizational Commitment Based on Teachers’ Perception

Yıl 2014, Cilt: 2014 Sayı: 3, 122 - 130, 31.10.2014

Fatih Bektaş , Nazım Çoğaltay , Yavuz Sökmen

Öz

The purpose of this study is to determine the relationship between leadership styles of school principals and organizational commitment of teachers based on teachers’ perception. The sample of the research was consisted of 296 teachers chosen with random sampling method. Organizational commitment scale developed by Balay (2000) and Multifactor Leadership Questionnaire developed by Bass- Avolio (1985) were used in order to collect data. Data were analyzed using Pearson Product Moment Correlation and Multiple Linear Regression analyses. Findings indicated that there is significant correlation between leadership styles and organizational commitment. Furthermore, it was found that the factor which predicts organizational commitment at highest level is transformational leadership style.

Anahtar Kelimeler

Organizational commitment, Leadership style, Teacher

Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stillerinin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Rolü

Öz

Bu çalışmada öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleriyleöğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın örneklemi rastgele örnekleme yöntemi ile belirlenen 296 öğretmenden oluşmuştur. Çalışmada veriler, Balay (2000) tarafından geliştirilen örgütsel bağlılık ölçeği veBass-Avolio (1985) tarafından geliştirilen Çok Faktörlü Liderlik Stilleri ölçeği ile toplanmıştır.Verilerin çözümlenmesidePearson Çarpım Momentler Korelâsyon ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizlerinden yararlanılmıştır.Bulgular, liderlik stilleri ile örgütsel bağlılık arasında anlamlı ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca örgütsel bağlılığı en yüksek düzeyde yordayan faktörün dönüşümcü liderlik stili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel bağlılık, liderlik stili, öğretmen

Kaynakça

• ALLEN, N.J. and MEYER, J.P. (1990) “TheMeasurementandAntecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to The Organization”, Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• AVOLİO, B. J., ZHU, W., KOH, W., & BHATİA, P. (2004) “Transformational Leadership and Organizational Commitment: Mediating Role of Psychological Empowerment and Moderating Role of Structura lDistance”, Journal of Organizational Behavior, 25, 951-968.
• BALAY, R. (2000)Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı: Ankara ili örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• BASS, B. M. (1985)LeadershipandPerformance Beyond Expectations, Newyork NY: Free.
• BASS, B. M. (1990)Handbookof Leadership: A Survey of TheoryandResearchNY: Free.
• BASS, B. M. (1998)TransformationalLeadership: Industrial, Military, andEducationalImpact. Mahwah, NJ: Lawrence ErlbaumAssociates.
• BASS, B. M.,& AVOLİO, B. J. (1985) Transformationalleadership, charisma, andbeyond.Workingpaper, School of Management, StateUniversity of New York, Binghampton.
• BASS, B. M.,& AVOLİO, B. J. (1994). Improving Organizational Effectiveness Through Transformational Leadership, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• BATEMAN, T.S. & STRASSER, S. (1984) “A LongitutudinalAntecedents of OrganizationalCommitment”, Academy of Management Journal, 27(1), 95-112.
• BAYRAM, L. (2005) “Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık”, Sayıştay Dergisi, 59, 125-139.
• BECKER, H. S. (1960) “Notes on theConcept of Commitment”, TheAmericanJournal of Sociology, 66 (1), 32-40.
• BULUÇ, B. (2009)“Sınıf Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(57), 5-34.
• BYCİO,P., HACKETT, R., & ALLEN, J. (1995) “ Furtherassessmentsof Bass’s(1985) Conceptualization of Transactional and Transformational Leadership”, Journal of Applied Psychology, 80 (4), 468-478.
• CANNELLA, A. A.,& MONROE, M. J. (1997). “Contrasting Perspectives on Strategic leaders: Toward A More realistic view of Top Managers”,Journal of Management, 23, 213-237.
• ÇETİN, K.Ö.,& AYDIN, B. (2012)“Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Dönüşümsel Liderlik Özelliklerinin Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19) 331-342.
• ÇOĞALTAY, N. (2014)Okul Liderliğinin Örgütsel Çıktılara Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması.Yayımlanmamış doktora tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• COHEN, A. (1993)“Age andTenure in RelationtoOrganizationalCommitment: A Meta-Analysis”. Basic and Applied Social Psychology, 14 (2),143–159.
• DUNN, M. W., DASTOOR, B., & SİMS, R. L. (2012) “Transformational Leadership and Organizational Commitment: A Cross-Cultural Perspective”. Journal of Multidisciplinary Research, 4(1), 45-59.
• ERDEM, R. (2007) “Örgüt Kültürü Tipleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki:Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2(2), 63-79.
• GRUSKY, O. (1966) “Career Mobility and Organizational Commitment”, Administrative Science Quarterly, 10, 488-503.
• HOWELL, J. M.,& HALL-MERENDA, K. E. (1999) “The Ties That Bind: The İmpact of Leader–Member Exchange, Transformational and Transactional Leadership, and Distance on Predicting Follower Performance”, Journal of Applied Psychology, 84, 680–694.
• HREBİNİAK L.G. & ALUTTO J.A. (1972) “Personal and Role-Related Factors in the Development of Organizational Commitment”, Administrative Science Quarterly. 17(4), 555–573.
• HULPİA, H., DEVOS, G. & KEER, H. V. (2011) “The Relation Between School Leadership From A Distributed Perspective and Teachers’ Organizational Commitment: Examining The Source of The Leadership Function”, Educational Administration Quarterly 47(5) 728- 771.
• İNCE, M., ve GÜL, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma Örgütsel Bağlılık, Çizgi Kitabevi: Konya.
• JACKSON, T.A., MEYER, J.P., & WANG, X.H. (2013) “Leadership, Commitment, and Culture: A Meta-Analysis”, Journal of Leadership & Organizational Studies, 20(1), 84–106.
• KANTER, R.M. (1968) “Commitment and Social Organizations: A Study of Commitment Mechanism in Utopian Communities”, American Sociological Review, 33(4), 449-517.
• KILIÇ, G. (2006) Eğitim Kurumlarında Liderlik Tarzları ve Örgüt Kültürünün Performans Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Eskişehir.
• KİRKPATRİCK, S. A.,& LOCKE, E. A. (1996). “Direct and İndirect Effects of Three Core Charismatic Leadership Components on Performance and Attitudes”, Journal of Applied Psychology, 81, 36–51.
• KUL, M. (2010). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Yıldırma (Mobbing) Yaşama Düzeyleri, Örgütsel Bağlılıkları ve İş Doyumu Arasındaki İlişki.Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• LEİTHWOOD K. & SUN, J. (2012). “The Nature and Effects of Transformational School Leadership A Meta-Analytic Review of Unpublished Research”,Educational Administration Quarterly, 48(3), 387-423.
• LOK, P.,& CRAWFORD, J. (2004) “The Effect Of Organizationa lCulture and Leadership Stlye on Job Satisfaction and Organizational Commitment: A Cross-National Comparison”, Journal of Management Development, 23(4), 321-338.
• MATHİEU, J. E.,& ZAJAC, D. M., (1990) “A Review And Meta-Analysis of The Antecedents, Correlates and Consequences of Organizational Commitment”, Psychological Bulletin, 108(2), 171-194.
• MEYER, J. P.,& ALLEN, N. J. (1991) “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Management Review, 1, 61-89.
• MOWDAY, R.T.,PORTER, L.W. & STEERS, R. M. (1982) Employee-Organization Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover, Academic Press: New York.
• NORTHCRAFT, G. B.,and M. A. NEALE. (1990). Organizational Behavior: A Management Challenge, The Dryden Press: Chicago.
• OKÇU, V. (2011). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılıkları ve Yıldırma Yaşama Düzeyleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• OLİVER, N. (1990). “Work Rewards, Work Values and Organizational Commitment in An Employee-Owned Firm: Evidence From The U.K”, Human Relations, 43(6), 513-526.
• O’REİLY, C.,& CHATMAN, J. (1986) “Organiational Commitment and Psychological Atachment: Th eEfects of Compliance: Identifcation and Internalisation on Prosocial Behaviour”,Journal of Aplied Psychology, 71, 492-49.
• ÖZER, S. (2009). Eğitim Örgütlerinde Lider Davranış Biçimleri ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki (Nevşehir İli Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Eskişehir.
• PENLEY, L. E. & GOULD, S. (1988) “Etzioni’s Model of Organizational Involvement: A Perspective for Understanding Commitment to Organizations”, Journal of Organizational Behavior, 9, 43-59.
• SCHLECHTY. P.C. (2001). Shaking Up The School house (Çev: Yüksel ÖZDEN), Nobel Yayıncılık: Ankara.
• TİCHY, N. M.,& DEVANNA, M. A. (1986). The Transformational Leadership, New York: Wiley.
• WİENER, Y. (1982). “Commitmentin Organizations, A normative view”. Academy of Management Rewiev, 7, 418-428.
• WİTHERSPOON, P. D. (1997). Communicating Leadership: An Organizational Perspective, Needham Heights, MA: Allyn& Bacon.