FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ VE PEDAGOJİK FORMASYON FEN GRUBU ÖĞRENCİLERİNİN FEN ÖĞRETİMİ ÖZYETERLİK İNANÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 14, 15 - 29, 30.04.2020

Oktay Aslan Şafak Uluçınar Sağır Cennet Elmas

https://doi.org/10.46778/goputeb.616983

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada fen
bilgisi öğretmenliği son sınıf öğrencileri ile pedagojik formasyon eğitimi alan
fen grubu öğrencilerinin fen öğretimi özyeterlik inançlarının karşılaştırılması
amaçlanmıştır. Araştırma betimsel yaklaşımlardan olan ilişkisel tarama
modelinde gerçekleştirilmiştir. Lisans grubu fen bilgisi öğretmenliği
öğrencileri ve fen bilimleri formasyon grubu öğrencilerinden oluşan 263 kişi çalışma
grubunu oluşturmaktadır. Veriler iki alt boyuttan
oluşan beşli likert tipinde fen öğretimine yönelik özyeterlik inancı ölçeği ile
toplanmıştır. Verilerin analizinde istatistik paket programı kullanılarak t-
testi ve ANOVA uygulanmıştır. Sonuç olarak eğitim fakültesi fen bilgisi
öğretmenliği öğrencilerinin pedagojik formasyon eğitimi alan fen edebiyat
fakültesi öğrencilerine kıyasla fen öğretimi özyeterlik inançlarının yüksek
olduğu görülmüştür. Ayrıca fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, branş
ve deneyim değişkenlerine göre farklılaştığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar
doğrultusunda öğretmen yetiştirmeye dair çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik formasyon, fen öğretimi, fen öğretimine yönelik özyeterlik

Kaynakça

• Akbaş, A. ve Çelikkaleli, Ö. (2006). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimi Öz yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Öğrenim Türü ve Üniversitelerine Göre İncelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1: 98-110.
• Akyıldız, S. (2017). “Pedagojik Formasyon Öğretmen Adaylarının Öğretim Sürecinin Düzenlenmesine Yönelik Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi”. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 566-598.
• Altunçekiç, A., Yaman, S. ve Koray, Ö. (2005). “Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik İnanç Düzeyleri ve Problem Çözme Becerileri Üzerine Bir Araştırma (Kastamonu İli Örneği)”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (1), 93-102.
• Arastaman, G. (2013). “Eğitim ve Fen Edebiyat Fakültesi Öğrencilerinin Öz-Yeterlik İnançları Ve Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumlarının İncelenmesi”. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 205-217.
• Azar, A. (2010). “In-service and Pre-Service Secondary Science Teachers’ Self-Efficacy Beliefs About Science Teaching” [Hizmet İçi ve Hizmet Öncesi Ortaöğretim Fen Öğretmenlerinin Fen Öğretimiyle İlgili Öz Yeterlik İnançları]. Educational Research and Reviews. 5(4), 175-188.
• Bakaç, E. ve Özen, R. (2017). “Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz-Yeterlik İnançları ile Tutumları Arasındaki İlişki”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1389-1404.
• Berkant, G. ve Ekici, G. (2007). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Öğretmen Öz-Yeterlik İnanç Düzeyleri ile Zeka Türleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 113-132.
• Britner, S.L. ve Pajares, F. (2006). “Sources of Science Selfefficacy Beliefs of Middle School Students” [Ortaokul Öğrencilerinin Fen Öz Yeterlik İnançlarının Kaynakları]. Journal of Research in Science Teaching, 43(5), 485–499.
• Bulut, İ. ve Oral, B. (2011). “Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Öz Yeterlik Algıları: Pedagojik Formasyon Programına Katılan Fen Fakültesi, Mektuplar, Teoloji ve Güzel Sanatlar Mezunları”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1-18.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.A., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (25. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Caprara, G.V., Barbaranelli, C., Steca, P. & Malone, P.S. (2006). “Teachers’ Self-Efficacy Beliefs as Determinants of Job Satisfaction and Students’ Academic Achievement: A Study at the School Level”. Journal of School Psychology, 44, 473–490.
• Celep, C. (2001). “Sınıf Yönetiminde Öğretmen-Öğrenci İlişkisi”. Çağdaş Eğitim Dergisi, 272, 19-24.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,16, 69–73.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi”. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33–53.
• Demirtaş, H. , Cömert, M. ve Özer, N. (2011). “Öğretmen Adaylarının Öz Yeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumları”. Eğitim ve Bilim, 36(159), 96-111.
• Ekici, G. (2006). “Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Öğretmen Öz-Yeterlik İnançları Üzerine Bir Araştırma”. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6 (24), 87-96.
• Ekici, G. (2008). “Sınıf Yönetimi Dersinin Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz yeterlik Algı Düzeyine Etkisi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98–110.
• Elkatmış, M., Demirbaş, M. ve Ertuğrul, N. (2013). “Self-Efficacy Beliefs of Students Who Take the Pedagogic Training Program in the Faculty of Arts and Sciences and Students in the Education Faculty Towards Teaching Profession” [Fen-Edebiyat Fakültesi'ndeki Pedagojik Eğitim Programına Giren Öğrencilerin ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz Yeterlik İnançları]. Pegem Journal of Education and Training, 3(3), 41-50.
• Erden, E. (2007). “Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretimi Öz Yeterlilik İnançlarının Öğrencilerin Fen Tutumları ve Akademik Başarıları Üzerindeki Etkisi”. (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Eymur, G. ve Çetin, P.S. (2017). “Effects of Argument-Driven Inquiry on Pre-Service Teachers’ Self-Effıcacy of Science Teaching” [Tartışma Odaklı Araştırmanın Öğretmen Adaylarının Fen Öğretiminde Öz Yeterliklerine Etkileri]. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (3), 36-50. Doi: 10.17556/erziefd.331976.
• Goodson, I. & Hargreaves, A. (2005). “Series Editors’ Preface. In A. Harris and D.Muijs. Improving Schools Through Teacher Leadership” (pp. vii-x). New York: Open University Press.
• Ilgaz, G., Bülbül T. ve Çuhadar, C. (2013). “Öğretmen Adaylarının Eğitim İnançları ile Öz-Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (1), 50-65.
• Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). “İlköğretim Öğretmen Adaylarının Mesleki Öz Yeterliklerine İlişkin Görüşleri”. Kastamonu Eğitim Dergisi,15 (1), 73-84.
• Kalyon, A., Dadandi, I. & Yazici, H. (2016). “The Relationships Between Self-Handicapping Tendency and Narcissistic Personality Traits, Anxiety Sensitivity, Social Support, Academic Achievement” [Öz Engelleme Eğilimi ile Narsistik Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler, Kaygı Duyarlılığı, Sosyal Destek, Akademik Başarı]. The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 29, 237-246.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi (20th ed.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kırbulut, Z. D. ve Uzuntiryaki Kondakçı, E. (2017). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimi Özyeterliklerinin Üstbilişsel Öğrenme Yönelimleri ve Üstbilişsel Özdüzenleme ile Yordanması”. İlköğretim Online, 16(3), 1316-1328. Doi: 10.17051/ilkonline.2017.330260.
• Küçük, M., Altun, E. ve Paliç, G. (2013). “Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretimi Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi: Rize İli Örneklemi”. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 45-70.
• Leader, G. (2003). “Lifelong Learning: Policy and Practice in Further Education” [Yaşam Boyu Öğrenme: İleri Eğitimde Politika ve Uygulama]. Education + Training, 45(7), 361-370.
• Morrell, P. D. & Carroll, J.B. (2003). “An Extended Examination of Preservice Elementary Teachers' Science Teaching Selfefficacy” [İlköğretim Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimi Öz Yeterliklerine İlişkin Kapsamlı Bir İnceleme]. School Science and Mathematics, 103, 246- 251.
• Morgil, İ., Seçken, N. ve Yücel, A.S. (2004). “Kimya Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6, 62-71.
• Ömür, Y. E. ve Nartgün, Ş. S. (2013). “Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları İle Güdülenme Düzeyleri Arasındaki İlişki”. Eğitimde Politika Analizi, 2 (2), 41-55.
• Özdemir, S. M. (2008). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (54), 277-306.
• Özkan Ö., Tekkaya C. ve Çakıroğlu J. (2002). “Fen Bilgisi Aday Öğretmenlerinin Fen Kavramlarını Anlama Düzeyleri, Fen Öğretimine Yönelik Tutum ve Öz-yeterlik İnançları”. V. Ulusal Fen Bilimler ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül 2002, ODTÜ- Ankara.
• Polat, S. (2013). “Pedagojik Formasyon Sertifika Programı ve Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi”. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 48-60.
• Riggs, I. M. & Enochs, L. G. (1990). “Toward the development of an efficacy belief instrument for elementary teachers” [İlköğretim öğretmenleri için bir etkinlik inanç aracının geliştirilmesine doğru]. Science Education, 74, 625-637.
• Saracaloğlu, A.S. & Yenice, N. (2009). “Investigating the Self-Effıcacy Beliefs of Science and Elementary Teachers with Respect to Some Variables” [Fen ve Sınıf Öğretmenlerinin Öz Yeterlik İnançlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi]. Journal of Theory and Practice in Education, 5(2), 244-260.
• Süral, S. ve Sarıtaş, E. (2015). “Pedagojik Formasyon Programına Katılan Öğrencilerin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Yeterliklerinin İncelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 62-75.
• Şeker, P.T. ve Çavuş, Z.S. (2017). “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Fen Eğitimine Yönelik Öz Yeterlik Algıları”. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5(2), 19-28.
• Şenler, B. (2017). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik İnançları İle Bilimsel Sorgulamaya İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(2), 50-59.
• Uyanık Balat, G., Akman, B. ve Günşen, G. (2018). “Fen Eğitimine Karşı Tutum, Öz Yeterlilik Algısı ve Bilişsel Harita Bulguları”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 756-777. Doi: 10.17860/mersinefd.355520.
• Üredi, I. ve Üredi, L. (2006). “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Cinsiyetlerine, Bulundukları Sınıflara ve Başarı Düzeylerine Göre Fen Öğretimine İlişkin Öz-Yeterlik İnançlarının Karşılaştırılması”. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2).
• Yaman, S., Cansüngü Koray Ö. ve Altunçekiç, A. (2004). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Öz-Yeterlik İnanç Düzeylerinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-364.
• Yapıcı, M. ve Yapıcı, Ş. (2013). “Öğretmen Adaylarının Pedagojik Formasyona İlişkin Metaforları”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1421-1429.
• Yavuz, D. ve Kırbaşlar, F.G. (2017). “Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretmenlik Öz Yeterlik Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14-1(27),369-387.
• Yılmaz, M. ve Gürçay, D. (2011). “Biyoloji ve Fizik Öğretmen Adaylarının Öğretmen Öz Yeterliklerini Yordayan Değişkenlerin Belirlenmesi”. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 53-60.
• Yükseköğretim Kurulu (YÖK) (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982-2007). Ankara: YÖK Eğtim Öğretim Dairesi Başkanlığı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/ogretmen-yetistirme-ve egitim-fakulteleri.pdf (Erişim tarihi: 02.08.2019).
• Zengin, U. K. (2003). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlilik algıları ve sınıf içi iletişim örüntüleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.