ÖĞRETMENLERE YÖNELİK DİJİTAL VATANDAŞLIK DAVRANIŞ ÖLÇEĞİNİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI1

Yıl 2020, Cilt: 2020 Sayı: 15, 83 - 98, 29.10.2020

Kerem Türküresin , Baykal Biçer

https://doi.org/10.46778/goputeb.618186

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada ortaokul öğretmenlerinin
dijital vatandaşlık davranışlarını çeşitli değişkenler açısından incelemek
amaçlanmıştır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma,
2017-2018 eğitim öğretim yılında Kütahya ili merkez ilçesinde ortaokul
düzeyinde öğretmenlik yapan 238 öğretmenle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada
veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğretmenlere
Yönelik Dijital Vatandaşlık Davranış Ölçeği” kullanılmıştır. Açımlayıcı ve
doğrulayıcı faktör analizleri yapılan ölçek 20 madde ve “Eğitim ve İletişim”,
“Saygı” ve “Korumak” olmak üzere 3 boyuttan oluşmaktadır. Üç alt faktör tüm
varyansın %44.9’unu açıklamaktadır. Ölçeğin Kaiser- Meyer-Olkin (KMO) katsayısı
0.83, Barlett Testi anlamlılık değeri 0.00 bulunmuştur. Ölçeğin bütünü için
Cronbach alfa iç tutarlılık güvenirlik katsayısı .82'dir. Doğrulayıcı faktör
analizi kapsamında x2/df (ki kare/serbestlik derecesi) değeri 1.64 olarak
bulunmuştur. Bu modelin iyi uyuma sahip olduğunu göstermektedir. Modelin RMSEA
değeri 0.052; AGFI değeri 0.87; SRMR değeri 0.057; IFI değeri 0.91; NNFI değeri
0.90 ve CFI değeri 0.91’dir. Bu araştırmanın bulgularından yola çıkarak
“Öğretmenlere Yönelik Dijital Vatandaşlık Davranış Ölçeği” geçerlik ve
güvenirliği yüksek bir ölçme aracı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dijital vatandaşlık, ortaokul, öğrenme

STUDY OF THE DİGİTAL CİTİZENSHİP BEHAVİOURS OF MİDDLE SCHOOL TEACHERS İN TERMS OF RANDOM VARİABLES; SAMPLE OF KÜTAHYA PROVİNCE

Öz

In this study it’s aimed to study the digital
citizenship behaviours of middle school teachers in terms of random variables.
The descriptive survey model, one of the quantitative research methods, was
used in the study. The study was carried out with 238 teachers who were
teaching in middle school level in the central district of Kütahya Province in
2017-2018 academic year. In this study,“Digital Citizenship Scale for
Teachers”-  developed by the researcher-
was used as the data collection tool. The scale, exploratory and confirmatory
factor analysis’ were made, consists of 20 items and 3 dimensions: Education
and Communication “,“ Respect ”and“ Protecting” . Three sub-factors
explain  44.9% of all
variance.Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) coefficient of the scale is 0.83, Barlett
Test significance value of  the scale was
found as 0.00. Cronbach alpha internal consistency coefficients and total  item correlation techniques were used for the
reliability of the Digital Scale for Teachers. The Cronbach alpha internal
consistency reliability coefficient for the whole scale was .82. In the context
of confirmatory factor analysis, x2 / df (chi-square /degree of freedom) value
was found as 1.64. This shows that the model has a good fit. The model’s RMSEA
value is 0.052; AGFI value is 0.87; SRMR value is 0.057; IFI value is 0.91;
NNFI value is 0.90 and CFI value is 0.91 . Based on findings, it can be
concluded that the use of  “Digital
Citizenship Scale for Teachers” is a valid and reliable instrument that can be
used in academic studies.

Anahtar Kelimeler

Digital citizenship, middle school, teacher

Kaynakça

• Akkoyunlu, B. (1998). Bilgisayar ve eğitimde kullanılması. İçinde B. Özer (Ed.), Çağdaş eğitimde yeni teknolojiler içinde (s.33-45). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aslan, S. (2016). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Fırat, Dicle, Siirt, Adıyaman Üniversiteleri Örneği). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Aşkar, P. ve Altun, A. (2006). İlköğretimde bilişim teknolojileri. Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
• Aydın, A. (2015). Dijital vatandaşlık. Türk Kütüphaneciliği, 29(1), 142-146.
• Bakır, E. (2016) Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık seviyelerinin dijital vatandaşlık alt boyutlarına göre belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Bardakçı, S., Akyüz, H. İ., Samsa-Yetik, S., ve Keser, H. (2014). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık eğilimleri üzerine sosyokültürel bir inceleme. In 8th International Computer & Instructional Technologies Symposium (ICITS). Edirne: Trakya University.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Eğitim Yönetimi Dergisi, 32(32), 470- 483.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum (13.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çepni, O., Oğuz, S. ve Kılcan, B. (2014). İlköğretim öğrencilerinin dijital vatandaşlığa yönelik görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3, 251-266.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Çubukçu, A., ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye'de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri. Middle Eastern&African Journal of Educational Research. (5), 148-174.
• Gökbulut, B. (2016). Bilişim teknolojileri rehber öğretmenleri teknoloji koçluk ölçeğinin geliştirilmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 29-51.
• Hand, M. (2008). Making digital cultures. Ashgate Publishing Limited.
• Işıklı, Ş. (2015). Digital citizenship: an actual contribution to theory of participatory democracy. AJİT-e, 6(18), 21-38.
• İşman, A. ve Güngören, Ö.C. (2014) Digital citizenship. Turkish Online Journal of Educational Tecnology, 13(1), 73-77.
• Kalaycı Ş. (2010). SPSS Uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın.
• Karaduman, H. (2011). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa dayalı etkinliklerin öğrencilerin dijital ortamdaki tutumlarına etkisi ve öğrenme öğretme sürecine yansımaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, A., & Kaya, B. (2014). Teacher candidates' perceptions of digital citizenship Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık algısı. Journal of Human Sciences, 11(2), 346-361.
• Kayış, A. (2014). Güvenilirlik analizi (reliability analysis). İçinde Ş. Kalaycı (Ed.) SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (s. 403-419). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Kocadağ T. (2012). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Mısırlı, Z. A. (2013). Ortaokul öğrencilerinin eğitim teknolojileri standartlarına ilişkin yeterliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Özenç, K. (2007). Bilgi ve iletişim teknolojilerinde kişisel ve kurumsal bilgi güvenliğinin sağlanması. Uluslararası Katılımlı Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı, 13-14 Aralık 2007, Ankara.
• Öztürk, M. (2015). Ortaokul öğrencilerinin dijital vatandaşlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.
• Palfrey, J. & Gasser, U. (2008). Born digital: understanding the first generation of digital natives. New York: Basic Books.
• Petersen, S. & Lui, M. (2003). Teachers' beliefs about issues in the implementation of a student centered learning environment. Educational Technology Research & Development, 51(2). 57- 76.
• Prensky, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants Part 2: Do They Really ThinkDifferently?,OntheHorizon, 9(6),1-6.
• Ribble, M. & Bailey, G. (2007). Digital Citizenship in Schools. Washington: ISTE Press.
• Ribble, M. (2007). Digital citizenship in schools. Eugene, OR: International Society for Technology in Education
• Ribble, M.S. (2006). Implementing digital citizenship in schools: the research, developmentand validation of a technology leader's guide.. Unpublished doctoret thesis,. KansasState University, Kansas.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Sağlam, H. İ. (2012). İlköğretim öğretmenlerinin etkili vatandaşlık yeterlik algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Social Studies Education Research, 3(2), 71-85.
• Sakallı, H. 2015. Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Shelley, M., Thrane L., Shulman, S., Lang E., Beisser S., Larson, T., & Mutiti J. (2004). Digital citizenship: parameters of the digital divide. Social Science Computer Review, 22(2), 256–269.
• Sincar, M. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin dijital vatandaşlık davranış normlarının incelenmesi, IETC 2010, İstanbul.
• Som- Vural, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin bakış açıyla dijital vatandaşlık göstergelerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Şendağ, S. ve Uysal, Ö. (2010). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Işığında Dönüşümler. İçinde H. F. Odabaşı (Ed.), Vatandaşlıkta Dönüşümler (s. 257-280). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Tatlı, A. (2018). Öğretmenlerin dijital vatandaşlık düzeylerinin bilgi okuryazarlığı ile internet ve bilgisayar kullanım özyeterlikleri bağlamında değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Yaşaroğlu, C. (2018). Öğretmenlerin Fatih Projesinden beklentileri ile proje hakkındaki önerilerinin incelenmesi. Journal of Social Sciences Institute/Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 1-15.
• Yu, L. (2006). Understanding Information inequality: Making sense of the literature of the information and digital divides. Science Journal of Librarianship and Information, 38(29), 229-252.