Investigation of Social and Scientific Values in Cyprus and Elazig Tales in terms of Values Education with Ward's Connection Method

Yıl 2022, Cilt: 2022 Sayı: 19, 411 - 432, 30.10.2022

Ramazan Çakır

https://doi.org/10.46778/goputeb.1064924

Cited By: 1

Öz

The Turkish nation has a determined and innovative structure in preserving and maintaining its social values, depending on its traditions from history to today. Transferring all kinds of values, including the social, cultural, economic, religious, aesthetic, political, and scientific structures of a nation, to the young generation through education is important for the creation of a healthy society. In this study, the tales of Cyprus and Elazig were examined in terms of values education; the tale texts in the books were evaluated and the expressions related to the values directly or implicitly were determined. Values in the Ministry of National Education (MoNE) values classification were examined using the ward's connection (smallest variance) method. Only “social-societal and scientific-innovative" values were examined among all values such as conservative-traditional, national-public, self-centered-personal, social-societal, scientific-innovative. Values in the analyzed texts were classified under 12 headings and presented through tables. In the study, “social-social and scientific-innovative” values were determined in 141 Cyprus tales and 70 Elazig tales. While social-societal values are included 129 times and scientific-innovative values 36 times in Cyprus fairy tales; it was seen that social-societal values were included 83 times and scientific-innovative values were included 24 times in Elazig tales.

Anahtar Kelimeler

Value, Values Education, Tales of Cyprus, Tales of Elazig, Social Values, Scientific Values

Kıbrıs ve Elazığ Masallarında Yer Alan Toplumsal ve Bilimsel Değerlerin Ward Bağlantı Yöntemiyle Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Öz

Türk milleti, tarihten bugüne geleneklerine bağlı, toplumsal değerlerini koruma ve yaşatma konusunda azimli ve yenilikçi bir yapıya sahiptir. Bir milletin sahip olduğu sosyal, kültürel, ekonomik, dini, estetik, siyasi ve bilimsel yapıları içine alan her türlü değerin genç nesillere eğitim-öğretim yoluyla aktarılması, sağlıklı bir toplumun oluşturulması için önemlidir. Bu çalışmada; Kıbrıs ve Elazığ masalları değerler eğitimi bakımından incelenirken kitaplarda geçen masal metinleri değerlendirilip doğrudan veya örtük olarak yer alan değerler tespit edilmiştir. MEB değerler sınıflandırmasında yer alan değerler, Ward bağlantı (en küçük varyans) yöntemi kullanılarak; muhafazakâr-geleneksel, ulusal-milli, öze dönük-kişisel, sosyal-toplumsal, bilimsel-yenilikçi değerler olmak üzere incelenen beş küme içerisinde yer alan “sosyal-toplumsal ve bilimsel-yenilikçi” değerlere göre incelenmiştir. İncelenen metinlerde geçen değerler 12 başlık altında sınıflandırılarak, tablo haline getirilmiştir. Çalışmada, 141 Kıbrıs masalında ve 70 Elazığ masalında yer alan “sosyal-toplumsal ve bilimsel-yenilikçi” değerler tespit edilmiştir. Kıbrıs masallarında sosyal-toplumsal değerlere 129, bilimsel-yenilikçi değerlere 36 kez yer verilirken Elazığ masallarında sosyal-toplumsal değerlere 83, bilimsel-yenilikçi değerlere 24 kez yer verildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değerler Eğitimi, Kıbrıs Masalları, Elazığ Masalları, Toplumsal Değerler, Bilimsel Değerler

Kaynakça

• Akarsu, B. (1984). Felsefe terimleri sözlüğü. Ankara: Savaş.
• Akkaya, N. (2014). Keloğlan masallarında yer alan değerlerin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 312-324.
• Akkaya, N. (2017). Kıbrıs Türk masallarında değerler. Folklor/Edebiyat, 90(2), 231-244.
• Alabay, Y.T. (2019). Hasan Lâtif Sarıyüce'nin Anadolu Masallarının Eğitsel Değerler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Binali Yıldırım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Alptekin, A.B. ve Saim, S. (1985). Kıbrıs Türk masalları, folklor ve etnografya araştırmaları. İstanbul: Anadolu Sanayi.
• Arıklı, E. (1986). Büyük larousse sözlük ve ansiklopedi(C,13). İstanbul: Gelişim.
• Aslan, M. ve Acat, M. (2012). Yeni bir değer sınıflaması ve bu sınıflamaya bağlı olarak öğrencilere kazandırılması gereken değerler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, Ek Özel Sayı, Bahar. (2), 1461-1474.
• Aslan, N. (2015). Protokol ve sosyal davranış kurallarına giriş. İstanbul: Der.
• Aydın, M.Z. ve Gürler, Ş.A. (2012). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel.
• Bacanlı, H. (2006). Duyuşsal davranış eğitimi (3.Baskı). Ankara: Nobel.
• Bacanlı, H. (2017). Değer bilinçlendirme yaklaşımı. İstanbul: Çizgi.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem.
• Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage
• Çakır, R. (2020, Ekim). Kıbrıs masallarında yer alan geleneksel değerlerin ward’s bağlantı yöntemiyle sınıflandırılması ve incelenmesi. Uluslararası Türk Kültür ve Sanatı Sempozyumu’nda sunuldu, Ankara.
• Enginün, İ. (1987). Çocuk edebiyatına toplu bir bakış. Türk Dili Dergisi, Çocuk edebiyatı özel sayısı, Ankara: TDK Yayınları.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal.
• Gökçeoğlu, M. (1997). Bir varmış bir yokmuş. Lefkoşa: Er Reklam.
• Gökçeoğlu, M. (2006). Kıbrıs Türk halkbilimi masal coğrafyamız I, Toplu masallar II. Lefkoşa: Gökçe.
• Gökçeoğlu. M. (2000). Masal ağacı- Kıbrıs masalları. Girne: Girne Belediyesi.
• Günay, U. (1975). Elazığ masalları. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Günay, U. (1992). Türk masallarında aile. Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi içinde (s. 616-625). Ankara: T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
• Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken.
• Güven, A.Z. (2014). Türk efsanelerinin değerler eğitimi bakımından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,11(26), 225–246.
• İslamoğlu, M. (2006). Kıbrıs Rum halk edebiyatında ağıtlar, masallar, atışmalar. Lefkoşa: Ateş.
• Karadağ, M. (1999). Türk halk edebiyatı anlatı türleri. Ankara: Ürün.
• Karadağ, M. (2017). Kıbrıs Türk edebiyatı ve halk kültürü bilimsel eserler kaynakçası. Lefkoşa
• Karagöz, İ. (2014). Allah, insan ve merhamet. Ankara: Dib.
• Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463–477.
• Kardaş, S. (2020). Bitlis halk masallarının çocuğa uygunluğu ve değerler eğitimine katkısı üzerine bir inceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Kılcan, B. (2016). Ignac Kunos’un “Kırk Dört Türk Peri Masalı” adlı eserinin değerler açısından incelenmesi. Turkish Journal of Education (TURJE), 5(3),82-94.
• Kılıç, B.S. ve Yılmaz, O. (2018). Fakir Baykurt’un masallarında değer eğitimi ve masalların Türkçe eğitimine katkısı. Uluslararası Teke Dergisi, 7(2), 1104–1125.
• Mert L.E. (2012). Anadili eğitimi - öğretimi sürecinde çocuk yazını ürünlerinden yararlanma ve masal türüne yönelik bazı belirlemeler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (I), 1-12.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/10.05.743046/ dosyalar/2013_02/2405229_deerlereitimiynergesi.pdf adresinden alınmıştır.
• Neslitürk, S. (2013). Anne değerler eğitimi programının 5–6 yaş çocuklarının sosyal beceri düzeyine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 178–193.
• Özcan, E. (2017). Türk Dünyası masallarının değerler eğitiminde kullanılabilirliği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özensel, E. (2003). Sosyolojik bir olgu olarak değerler. Değerler eğitimi dergisi, 1 (3), 217-231.
• Özlem, D. (2002). Değerler sorununda nesnelcilik/mutlakçılık ve öznelcilik/rölativizm tartışması üzerine bilgi ve değer. Ankara: Vadi.
• Öznur, Ş. (2002). Masal metinleri, akıldane, ahdımamım olsun, gülbalım, halkbilimi. Lefkoşa: Halk Sanatları Vakfı.
• Pighin, G. (2005). Çocuklara değer aktarımı.(Çeviren: Ali Yaşar Gök). İzmir: İlya.
• Rokeach, M, (1973). The nature of human values, New York: The Free Press.
• Sakaoğlu, S. (1973). Gümüşhane masalları. Ankara: Sevinç.
• Sakaoğlu, S. (1983). Kıbrıs Türk masalları. Ankara.
• Sayın, M. K. (2003). Kıbrıs’ın eski masalları. Şadi Kültür ve Sanat.
• Türe, H., Ersoy, A. ve Ersoy, F., A. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü eğitimine bakışı ve hoşgörü eğitimine ilişkin uygulamaları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 5(1),57-87.
• Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK.
• Unesco (1995). The declaration of principles on tolerance. http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001518/15183 0eo.pdf adresinden alınmıştır.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis.
• Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi. (2. Baskı), Ankara: Akçağ.
• Yeniasır, M. (2015). Kıbrıs Türk masallarında yer alan değerlerin incelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 943-1953.
• Yenilmez, K. ve Yolcu, B. (2007). Öğretmen davranışlarının yaratıcı düşünme becerilerinin gelişimine katkısı. Manas üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 9(18), 95-105.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yorgancıoğlu, O. (1998). Masallar. Mağusa: Arif.