Cilt: 2022 Sayı: 19, 30.10.2022

Yıl: 2022

Makaleler

Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi (UTEB) eğitimin tüm alanlarında bilimsel bilginin gelişimine ve yayılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Temel hedefi, özgün ve yaratıcı yaklaşımlar, yöntemler ve işlemler içeren bilimsel olarak güçlü ve yüksek nitelikli makaleler aracılığıyla bilim ve uygulama arasında derin bir birliktelik ve yakın iş birliği sağlamaktır. UTEB’in okur kitlesi, öğretmenler ve eğitimin tüm alanlarındaki araştırmacılardır. UTEB, akademisyen ve araştırmacıların özellikle aşağıda sıralanan konulara odaklanan özgün araştırma ve derleme çalışmaları ile başvuru yapmasını önermektedir. 

Belirlenen bu amaçlar doğrultusunda UTEB’in yayım kapsamında;

  • öğretmenlerin mesleki gelişimlerine katkı sağlayan,
  • farklı öğretim alanlarıyla ilgili sınıf içi ve sınıf dışı uygulamaların geliştirilmesine aracılık eden,
  • okul iklimi ve kurumsal aidiyete ilişkin farklı bakış açıları sunan,
  • eğitimin farklı kademelerindeki temel sorunlara çözüm arayan ve somut öneriler geliştiren,
  • öğretmen yetiştirme programlarının geliştirilmesine katkı sunan,
  • eğitimle ilgili sorunlara multidisipliner açıdan yaklaşan,
  • eğitim politikalarını felsefi ve eleştirel açıdan ele alan çalışmalar yer almaktadır.

Kabul Edilen Makale Türleri ve Dil

UTEB nicel, nitel veya karma yöntemlere dayalı özgün araştırma ve derleme makalelerini kabul etmektedir. Makaleler Türkçe ya da İngilizce olarak yayımlanabilmektedir.


Biçimsel Yapı

Makale Şablonu

UTEB’e gönderilen makaleler mutlaka Makale Şablonu kullanılarak hazırlanmalıdır. Bu rehberdeki açıklamalar makale şablonu ile birlikte kullanılarak makalelere son biçimi verilmelidir. Makale şablonuna ve yazar rehberine uygun olarak gönderilmeyen makaleler değerlendirme sürecine alınmayacaktır.


Genel Biçim

Makaleler Microsoft Office Word ya da eşdeğer programlarda yazılmalıdır. Makaleler ekler ve kaynakça dahil 8000 sözcüğü geçmemelidir. Tüm kenarlardan 2,5 cm boşluk bırakılmalıdır. Makaleler Palatino Linotype yazı karakteri ile, 11 punto ve 1 satır aralığında yazılmalı ve paragraftan önceki boşluk 10,25nk ayarlanmalıdır. Özet, abstract, dipnot ve doğrudan alıntılarda punto 11’den 9,5’e düşürülmelidir. Paragraf öncesi ve sonrasındaki boşluklar “0” olarak ayarlanmalıdır. Başlık sistemi dergi şablonuna uygun olmalıdır.


Tablo, Şekil ve Grafikler

Makalede bir tablo, şekil ya da grafik kullanılırken metin içerisinde mutlaka atıfta bulunulmalı ve açıklanmalıdır. Her görselin öz biçimde hazırlanmış bir başlığı olmalıdır. Görseller metindeki bulunma sırasına göre numaralandırılmalıdır. Tablolarda dik çizgiler görünmemelidir. Yalnızca sütun başlıklarının bulunduğu kısım ile tablonun alt kısmını belirleyen yatay üç çizgi görünür olmalıdır. Tablolardaki karakterler 10 punto ile yazılabilir. Ancak tüm tablolarda aynı punto kullanılmalıdır. Kullanılan analizlerin anlamlılık düzeyi tablonun hemen altında 10 punto ile verilmelidir. Tablolarda kullanılan ondalıklı sayıların ondalıklı kısmı nokta (.) ile ayrılmalıdır.


Ekler

Makalenin ana bölümleri içerisinde hacim itibari ile verilmesi uygun olmayacak dokümanlar ekler kısmında verilebilir. Eklere metin içinde ek numarası ile atıf yapılmalıdır. Ekler kaynakçadan sonra ayrı bir sayfada “ekler” başlığı altında ek numarası ve ek başlığı ile verilmelidir.


Makalelerde Bulunması Gereken Bölümler

Başlık Sayfası

Makalenin ilk sayfasında, makalenin yazıldığı dilde (Türkçe veya İngilizce) başlık, yazar bilgileri, özet ve anahtar kelimeler yer almalıdır. Aynı biçim kullanılarak makalenin ikinci sayfasında aynı bilgiler ikinci dilde yer almalıdır.


Başlık

Makalenin ele aldığı problemi net biçimde yansıtan ve okuyucunun ilgisini çekici nitelikte bir başlık yazılmalıdır. Makale başlığı Palatino Linotype, ilk harfi büyük harf, 14 punto, koyu ve sola hizalı olmalıdır. Başlık tek satır aralığında yazılmalı ve öncesinde 6nk sonrasında ise 12nk boşluk ayarlanmalıdır.


Yazar Bilgileri

Yazar bilgileri hakem değerlendirme sürecine girecek dosyaya konulmamalıdır. Bu bilgiler değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra düzenleme sürecinde eklenecektir. Makalede yazar(lar)ın kimliğini ortaya çıkarabilecek hiçbir bilgi bulunmamalıdır. İlerleyen açıklamalardaki bilgiler düzenleme sürecinde eklenecektir. Başlıktan sonra yazar bilgileri verilmelidir. Yazar adı ve soyadı ilk harfi büyük, 11 punto, Palatino Linotype olarak sola hizalı yazılmalıdır. Yazar ad ve soyadları ayrı paragraflarda alt alta yazıldıktan sonra sırasıyla yazarlara ait unvan, kurum bilgisi ve ORCID numarası verilmelidir.


Özet

Özet 200-250 sözcükten oluşmalıdır. Özette makalenin amacı, yöntemi, temel bulguları ve önerilerine ilişkin bilgiler bulunmalıdır. Derleme makalelerde özet içeriği farklılaşabilir. Özet başlığı, yazar bilgilerinden sonra bir boşluk bırakılarak, 10 punto, Palatino Linotype, büyük harflerle, koyu ve sola dayalı olarak yazılmalıdır. Öz içeriği 9,5 punto, Palatino Linotype ve iki yana yaslı olarak yazılmalıdır.


Anahtar Kelimeler

Özetin hemen yanında, makalenin içeriğini yansıtıcı biçimde en az üç en çok 5 adet anahtar sözcük verilir. Anahtar sözcükler 10 punto ile yazılır. Aralarına virgül konulur ve her sözcüğün ilk harfi büyük yazılır.


Giriş

Giriş bölümü araştırmanın probleminin tanıtıldığı kısımdır. Burada ele alınan konunun nasıl bir problem oluşturduğu tartışılır. Araştırılan konuya ilişkin temel kavramlar kısaca tanıtılır. İlgili konuda yapılmış araştırmaların sonuçları paylaşılır. Yapılmakta olan araştırmanın alanyazına dayalı bir şekilde gerekçesi ortaya konulur. Ardından araştırmanın amacı açıkça ifade edilir ve arkasından araştırmada yanıt aranacak araştırma soruları sıralanır. Giriş bölümünde güncel yerli ve yabancı alanyazından yararlanılmalıdır. Araştırmada ele alınan tüm ana değişkenlere ilişkin taramalar düzgün, akıcı ve akademik bir dille bu kısma yansıtılır.


Yöntem

Makalenin yöntem kısmında kullanılan yöntem ve teknikler, evren ve örneklem ya da çalışma grubu, veri toplama araçları ve verilerin analizi ve benzeri konularda (örneğin, deneysel çalışmalar için işlem adımları) hakkında bilgiler bulunur. Etik kurul izniyle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) burada yer verilmelidir. Hakem değerlendirilmesinden önce yazar kimliğini açık etmemek için bazı bilgiler gizlenebilir ancak hakem sürecinden sonra tam olarak sağlanmalıdır. Derleme türündeki makalelerde yöntem başlığı bulunmayabilir.


Bulgular

Bulgular başlığı altında verilerin analizi sonucunda elde edilen bulgular betimlenir. Bu başlık altında herhangi bir tartışma yürütülmez. Her bir bulgunun sunumundan önce hangi araştırma sorusunu yanıtlamak üzere sunulduğu hatırlatılır, arkasından ilgili analizlere ilişkin bulgular tablo, şekil ya da başka bir biçimde görselleştirilir.


Tartışma

Bu kısımda araştırmanın öne çıkan temel bulguları sonuç olarak ifade edilir, elde edilen bulgular kısaca anımsatıldıktan sonra anımsatılan bulgular yorumlanır, diğer araştırma sonuçlarıyla karşılaştırılır ve tartışılır. Ardından uygulamacılar ve araştırmacılara yönelik bulgulara dayalı öneriler geliştirilir.


Araştırmacıların Katkı Oranı (Bu kısım yayın aşamasında eklenecektir)

Bu başlık altında yazarların çalışmanın hangi aşamalarına ne ölçüde katkı sağladığı açıklanmalıdır. Bu açıklamalar yapılırken yüzde (%) ifadeleri kullanılabilir ama zorunlu değildir. Önemli olan hangi yazarın çalışmanın hangi bölümlerine ne ölçüde ve nasıl katkı sağladığının açıklanmasıdır. Tek yazarlı çalışmalarda yazar çalışmanın tüm aşamalarının kendisi tarafından gerçekleştirildiğini beyan etmelidir. Bütün çalışmalarda bu başlığın bulunması gerekmektedir.


Destek ve Teşekkür (Bu kısım yayın aşamasında eklenecektir)

Bu başlık altında çalışma herhangi bir kurum tarafından desteklendiyse veya bir proje kapsamında gerçekleştirildiyse belirtilmelidir. Ayrıca çalışmaya katkı sağlayan ancak yazarlık rolünde bulunmayan kişilere de teşekkür edilmelidir. Yazar ihtiyaç duymuyorsa bu başlığı kaldırabilir.


Çatışma Beyanı (Bu kısım yayın aşamasında eklenecektir)

Bu başlık altında, yazar veya yazarlara ilişkin herhangi bir çıkar çatışması olasılığı olup olmadığı beyan edilmelidir. Çıkar çatışması, yazar(lar)ın (veya işveren ve sponsorların) araştırmayı etkileyebilecek diğer kurum veya kişilerle herhangi bir maddi, ticari, yasal veya mesleki ilişki içerisinde olduğu zaman ortaya çıkabilir. Herhangi bir çıkar çatışması durumu söz konusu ise, bu durum detaylı bir şekilde açıklanmalıdır. Herhangi bir çıkar çatışması yoksa, "yazar(lar) potansiyel bir çıkar çatışması olmadığını beyan ederler" şeklinde bir ifade yazılmalıdır. Tek yazarlı çalışmalar dahil bütün çalışmalarda bu başlık ve çatışma beyanının yer alması gerekmektedir.


Kaynakça

Makalenin yazımı aşamasında okuyarak düşünce, görüş ve bilgilerinden yararlanılan tüm kaynakların yazarı olan kişi ya da kurumlar hem metin içinde hem de kaynakça kısmında belirtilmelidir.


Metin İçinde Kaynak Gösterme
Doğrudan Alıntı

Yapılan okumalardan olduğu gibi alınmak istenen kısımlar bulunabilir. Bu alıntılama biçiminin sıklıkla kullanılması doğru değildir. Doğrudan alıntı yapılırken alıntılanacak kısım 40 sözcük ya da daha kısa ise metin tırnak içinde verilir. Kırk sözcükten uzun alıntılarsa soldan satırbaşı hizasında bloklanır ve 10 punto ile tek satır aralığında yazılır.


Dolaylı Alıntı

Ana düşünceyi değiştirmeden yazarın kendi anlatımıyla yapılan bilgi aktarmalarına dolaylı alıntılama denir. Burada önemli olan alıntının, anlam kayması olmadan, makale ile serbestçe bütünleştirilmesidir. Dolaylı alıntıda alıntılanan fikir yazarın kendi cümlesiyle ifade edilmelidir.


Örnekler

Akın (2015), makale yazma sürecinin oldukça özen isteyen ve yazara önemli etik sorumluluklar yükleyen bir süreç olduğunu belirtmektedir.
Makale yazma süreci oldukça özen isteyen ve yazara önemli etik sorumluluklar yükleyen bir süreçtir (Akın, 2015).
İki yazarlı çalışmalarda her iki yazarın da soyadları ve yıl bilgisi verilir (Bardakcı ve Akın, 2015).
Yazıcı ve Bardakcı (2015) iki yazarlı çalışmalarda her iki yazarın da soyadları ve yıl bilgisinin verileceğini belirtmektedir.
Bir düşünce birkaç farklı yazardan alınıyorsa, yazarlar metin içinde alfabetik sırayla aralarına noktalı virgül konularak kaynak gösterilmelidir (Akın, 2015; Bardakcı, 2012; Ünal, 2013; Yazıcı, 2014).
Üç, dört ve beş yazarlı çalışmalarda kaynağın ilk geçtiği yerde tüm yazarların soyadları verilir (Ünal, Yazıcı, Akın ve Bardakcı, 2015). Makalenin sonraki kısımlarında ise birinci yazarın soyadı verilerek “ve diğerleri” bağlacı konur (Ünal ve diğerleri, 2015).
Altı ya da daha fazla yazarlı çalışmalarda makalede ilk geçtiği yerden itibaren ilk yazarın soyadı verilir. Sonrasına ve diğerleri eklenir (Baloğlu ve diğerleri, 2008).
Yararlanılan kaynak bir kurum ya da kuruluşa aitse ilk geçtiği yerde hem kurum tam adı hem de kısaltması verilir (Devlet Planlama Teşkilatı [DPT] , 1999). Sonraki kısımlarda yalnızca kısaltma verilerek devam edilir (DPT, 1999).
Aynı soyadlı yazarların çalışmaları kaynak gösterilirken yazarların isimlerinin ilk harflerinin de yazılması gerekir (A. Yazıcı, 2001; S. Yazıcı, 2000).
A. Yazıcı (2001) ve S. Yazıcı (2000) aynı soyadlı yazarların çalışmaları kaynak gösterilirken yazarların isimlerinin ilk harflerinin de yazılması gerektiğini belirtmektedir.
Aynı yazarın farklı yıllarda yaptığı çalışmalar kaynak gösterilirken yazarın soyadından sonra yıllar aralarına virgül konularak verilir (Büyüköztürk, 1990, 1991, 2000, basımda).
Aynı yazarın aynı yıl yaptığı birden çok çalışma kaynak gösterilirken yılın yanına a’dan başlayarak harf eklenir (Özdemir, 2009a, 2009b).
Yazarsız bir gazete makalesine atıf yapılırken yazının başlığı ve yıl verilir. Yazı başlığı uzunsa uygun biçimde kısaltılabilir (Gazate Makalelerine Atıf, 2013).
Kitaptan yapılan alıntılarda yazar soyadı ve yıldan sonra bir virgül konulur ve ardından sayfa numarası verilir (Akın, 2015, s. 23).
İnternet sitelerinden yapılan ve yazarı belli olmayan alıntılarda metin içinde sitenin kısa adresi verilir (www.wikipedia.org).
Yasal metinlere atıf yapılıyorsa metin içinde yasal metnin adı verilir ve varsa madde numarası parantez içinde verilir. Örneğin; İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde okulu yönetmekten birinci derecede sorumlu kişinin okul müdürü olduğu dile getirilmektedir (m. 60).
Alıntı ana kaynaktan değil de ana kaynağı kaynak gösteren bir eserden yapılıyorsa atıf aktaran biçiminde yapılır. Ancak, aktaran ana kaynağa ulaşma çabalarının yetersiz kalması durumunda kullanılabilir. Kaynakçada ana kaynak değil, yalnızca aktaran kaynak gösterilir (Dembo, 1980; akt. Brown, 2013, s. 104).

Kaynakça Sayfasında Kaynak Gösterme
Tek Yazarlı Makale (DOI numaralı)

Watkins, D. (1989). The role of confirmatory factor analysis in cross-cultural research. International Journal of Psychology, 24, 685–701. DOI: 10.1080/00207598908247839

Tek Yazarlı Makale (DOI numarasız)

Yalçınkaya, M. (2004). Okul merkezli yönetim. Ege Eğitim Dergisi. 5(2), 21–34.

İki Yazarlı Makale

Yılmaz, A. ve Ceylan, Ç. B. (2011). İlköğretim okul yöneticilerinin liderlik davranış düzeyleri ile öğretmenlerin iş doyumu ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(2), 277–294.

Üç- Yedi Yazarlı Makale

Turan, S. Yücel, C. Karataş, E. ve Demirhan, G. (2010). Okul müdürlerinin yerinden yönetim hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 1–18.
Kahraman R. C., Borman, C., Hanımgil, M., Özler, H., Perçin, D., Işıl, M. ve Sergen, L. (1993). Kroner kalp rahatsızlığının belirlenmesinde rol oynayan faktörler. Sağlık Psikolojisi, 12(2), 301–307.

Yediden Fazla Yazarlı Makale

Grouzet, F. M., Kasser, T., Ahuvia, A., Dols, J. M., Kim, Y. Lau, S., … Sheldon, K. M. (2005). The structure of goals across 15 cultures. Journal of Personality and Social Psychology, 89, 800–816.

Baskıda Olan Makale

Zekeriya, M., ve Kermenek, S. C. (Baskıda). Suçlu davranışların kalıtsal kökenleri. Çocuk Psikolojisi, 17, 24–31.

Yazarsız Gazete Makalesi

Eğitim bilimlerinin tarihsel yolculuğu (22 Ağustos 2013). Milliyet, s. 5.

Çeviri Makale

Bruce, T. (1994). Çocukların yaşamında oyunun rolü (çev. A. F. Altınoğlu). Eğitim ve Bilim, 18 (92), 64–69. (Orijinal makalenin yayım tarihi, 1970)

Kitap

Şişman, M. ve Turan, S. (2002). Eğitimde toplam kalite yönetimi. Ankara: Pegem Akademi.
Tabachnick, B. G. ve Fidel, L. S. (2007). Using multivariate statistics. New York: Pearson.

Kurumca Yazılan ya da Yayımlanan Kitap

MEB (2013). Türkiye Cumhuriyeti milli eğitim istatistikleri. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.

Editör/ler Tarafından Hazırlanmış Kitap

Memduhoğlu, H. B. ve Yılmaz, K. (Editörler). (2010). Yönetimde yeni yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi.

Çeviri Kitap

Hollingsworth, P. M. ve Hoover, K. H. (1999). İlköğretimde öğretim yöntemleri (çev. T. Gürkan, E. Gökçe ve D. S. Güler). Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları No 214. (Eserin orijinali 1991’de yayımlandı).

Ansiklopedi ve Sözlük

Balcı, A. (2010). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Ankara: Pegem Akademi.
English, F. W. (Ed.). (2006). Encyclopedia of educational leadership and administration. (Vols. 1–2). California: Sage.

Editörlü Kitapta Makale ya da Bölüm

Bandura, A. (2009). Cultivate self-efficacy for personal and organizational effectiveness. E. A. Locke (Ed.), Handbook of principles of organizational behavior: ındispensable knowledge for evidence based management (2nd Edition) içinde (s. 179–200). United Kingdom: John Wiley and Sons.
Aydın, İ. (2005). Okul-çevre ilişkileri. Y. Özden (Editör). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı içinde (s. 161–185). Ankara: Pegem Akademi.

Kongrede Sunulmuş Bildiri

Akın, U. (2010, Mayıs). Eğitim yöneticilerinin yetiştirilmesi: Türkiye ve seçilmiş ülkelerin karşılaştırılması. V. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi’nde sunuldu, Antalya.

Yayımlanmamış Tez

Diamond, D. (1997). An analysis of leadership bahavior and self-efficacy of principals of catholic secondary schools. Yayımlanmamış doktora tezi, The Catholic University of America, USA.
Gürbüz, S. (2007). Yöneticilerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının iş tatmini ve algıladıkları örgütsel adalet ile ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Glaub, M. E. (2009). Training personal ınitiative to business owners in developing countries: a theoritical derived ıntervention and ıts evaluation. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Justus-Liebig University, Giessen, Germany.
Zarifoğlu, N. (2006). Yönetimde yaratıcılığın koşulları ve Beyçelik A.Ş.’de bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.

İnternetten Yapılan Alıntılar

Llobet, J. M. (2009). Self-starter profile: administrator’s manuel. HR Assessments. http://www.gneil.com/graphics/landingpages/testingmanuals/pdfs/T0501DL_SlfStrtrPrflMnl.pdf adresinden alınmıştır.
DPT (2011). İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması. http://www.dpt.gov.tr/bgyu/biid/ibbs.html adresinden alınmıştır.

Yasal Metinler

Milli Eğitim Temel Kanunu (1973). Resmi Gazete (24.06.1973). Sayı: 14574.


Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi (UTEB), yayın sürecinin tüm aşamalarını etik ilkelere uygun olarak yürütmek için Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayımlanan rehber ve ilkeleri temel alarak çeşitli politikalar benimsemiştir. Bu politikalar, yazarlar, editörler, hakemler ve ilgili tüm süreçleri kapsamaktadır. Bu politikalar içerisinde açıkça belirtilmeyen durumlarla karşılaşıldığında, yukarıda belirtilen rehber ve ilkelere başvurulacaktır.

Genel Etik İlkeler

Çıkar Çatışması

Olası bir çıkar çatışması varsa, mümkün olan en erken durumda dergiye bildirilmelidir. Yazarlar, çalışma sonuçlarını veya yorumlarını etkileme ihtimali olan herhangi bir çıkar durumunu çalışmalarında belirtmelidir. Çıkar çatışması olmayan durumlarda da bu bilgi, çalışma içerisinde kaynakça bölümünden önce yer almalıdır. Editörler, olası bir çıkar çatışması durumunda ilgili çalışmaya yönelik görüş belirtmekten kaçınmalıdır. Böyle bir durumda, ilgili çalışma başka bir editöre yönlendirilmelidir. Hakemler, olası bir çıkar çatışması durumunda ilgili çalışmayı değerlendirmeyi kabul etmemelidir. Hakem durumu, editöre bildirerek değerlendirme sürecinden çekilmelidir.


Gizlilik

Dergiye başvuruda bulunmuş herhangi bir çalışmaya ilişkin hiçbir bilgi, ilgili yazarlar, hakemler ve editörler dışında kimse ile paylaşılmamalıdır. Değerlendirme için gönderilen çalışma, gizli belge muamelesi görmelidir. Editör tarafından yetkilendirilmeyen hiç kimseye, çalışmaya ilişkin bilgi verilmemelidir. Benzer bir şekilde, hakemler yazarların kim olduğunu, yazarlar da hakemlerin kim olduğunu bilmemelidir. Bu durumu sağlamak, editörün sorumluluğundadır.


Özel (Ayrıcalıklı) Bilgiler

Dergiye gönderilen bir çalışmada yer alan yayımlanmamış materyal, yazarların yazılı izni olmaksızın editörler veya hakemler tarafından kendi çalışmalarında kesinlikle kullanılamaz. Değerlendirme sürecinde elde edilen bilgiler gizli tutulmalı ve kişisel avantaj için kullanılmamalıdır.


Şikayet ve İtirazlar

Yazarlar, editör veya hakemlerin yorumlarına karşı güçlü kanıt ve/veya yeni veriler/bilgilere dayanarak editör kararına itiraz etme hakkına sahiptir. Yazarlardan, editör kararına itirazlarına ilişkin detaylı bir açıklama beklenmektedir. Ayrıca, dergi tarafından göz önünde bulundurulması istenen yeni veriler/bilgiler ve teknik hatalara veya hakemleri içeren çıkar çatışmasına ilişkin deliller sunulmalıdır. Yazarlar, derginin işleyişine ilişkin itirazda bulunma hakkına da sahiptir.
Herhangi bir şikâyet veya itiraz dergi e-mail adresi aracılığıyla gerçekleştirilebilir (egitim.uteb@gop.edu.tr). Şikâyet veya itiraz alındıktan sonra, ilgili çalışmanın hakem değerlendirme sürecini yürüten alan editörünü de sürece dahil edebilir. İtirazların bir hafta içerisinde çözümlenmesi için editör mümkün olan tüm çabayı gösterecektir. Üçüncü taraf veya kurumlardan bir yanıt beklenen durumlarda gecikmeler yaşanabilir. İtiraz süreci sonunda, editörler mevcut kararda değişikliğe gitmeyebilir, alan editörüne yeni hakemler atama tavsiyesinde bulunabilir, yeni bir alan editörü atayarak değerlendirme sürecini tekrar başlatabilir veya kendi editörlüğü altında değerlendirme sürecini tekrar başlatabilir.


Araştırma Hilesi İddiaları

Aşırma, atıf manipülasyonu, veri uydurma/çarpıtma ve diğer türler dahil araştırma hilesi şüphesi doğarsa, editörler COPE ilkelerini takip ederek anında bir inceleme başlatır. İnceleme sonucu geçerli endişeler oluşursa, yazarlarla konuyu açıklığa kavuşturmaları için iletişime geçilir. Duruma ve ciddiyetine bağlı olarak, inceleme aşamasındaki çalışmalar reddedilebilir veya yayınlanmış çalışmalara ilişkin düzeltme/geri çekme işlemleri yapılabilir. Ayrıca, konu hakkında yazarın kurumuna bilgi verilebilir.


Yazarlar için Temel İlkeler

Standartlar ve Araştırma Sürecinin Raporlanması

Yazarlar, gerçekleştirdikleri çalışmanın tüm süreçlerini ve önemini doğru ve tarafsız bir şekilde raporlamalıdır. Çalışmanın verileri, raporda doğru bir şekilde yansıtılmalıdır. İlgili çalışma, başkaları tarafından tekrar yürütülebilecek kadar detaya sahip olmalıdır. Hatalı veya bilinçli bir şekilde gerçekleştirilen yanlış ifadeler etik dışıdır. Etik kurul izni gerektiren nitelikteki çalışmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk sayfasında yer verilmelidir. Ayrıca, ilgili etik kurul belgesi, makale gönderme sürecinde sisteme yüklenmelidir. Etik kurul izni ile ilgili detaylı bilgi için tıklayınız.


Verilerin Paylaşımı, Erişimi ve Saklanması

UTEB araştırma sonuçlarının dayandığı tüm veri setlerinin okuyucuların erişimine sunulmasını önermektedir. Herkese açık platformların (uygun olduğunda) kullanılması veri setlerini paylaşmanın yollarından biridir. Bu tür durumlarda verilere çalışma içinde atıf yapılmalıdır.
Veri setlerini herkese açık platformlarda paylaşmayan yazarların talep edildiği takdirde verilerini editör veya hakemlerle paylaşması zorunludur. Ayrıca, çalışma yayımlansa bile, verilerin makul bir süre (örneğin beş yıl) yazarlar tarafından saklanması önerilmektedir.


Orijinallik ve İntihal

Yazarlardan, gönderdikleri çalışmanın orijinal olması ve intihal içermemesi beklenmektedir. Yazarların yararlandıkları tüm çalışmalara eksiksiz ve doğru bir şekilde atıfta bulunması gereklidir. İntihal tespit edilen bir çalışma, değerlendirme sürecinin hangi aşamasında olduğuna bakılmaksızın reddedilir.


Çoklu veya Eşzamanlı Yayın

Yazarlar, daha önce başka bir yerde yayımlanmış ya da değerlendirme aşamasında olan çalışmalarını UTEB’e gönderemezler. Tam metin olarak yayımlanmamış bildiriler veya tezlerden üretilen çalışmalar, ilk sayfada dipnot belirtilmek koşuluyla değerlendirmeye alınır.


Yazarlık

Sadece, ilgili çalışmanın tasarım, yürütme, yorumlama gibi süreçlerinde önemli oranda katkıda bulunan kişiler yazar olarak eklenebilir. Araştırma sürecinde rol oynayan ancak yazar olacak kadar katkı sağlamayan kişiler, çalışmanın son sayfasında belirtilmelidir. Ayrıca, sorumlu yazar, tüm yazarların ve katkı sağlayanların çalışmada belirtildiğinden ve çalışmanın son şeklini bütün yazarların onayladığından emin olmalıdır. Çalışmanın son sayfasında, araştırmacıların katkı oranı belirtilmelidir. Değerlendirme süreci başlamış bir çalışma için yazar ekleme/çıkarma veya yazar sırası değiştirme gibi bir işlem talep edilemez.


Hataların Düzeltilmesi

Yazarlar, yayımlanmış veya değerlendirme aşamasında olan bir çalışmada önemli bir yanlış ya da hatayı fark ettiklerinde, doğrudan editörle iletişime geçme ve çalışmanın geri çekilmesi veya düzeltilmesi işlemlerinde editörle iş birliği yapma yükümlülüğüne sahiptir.


Editörler için Temel İlkeler

Yayın Kararı

UTEB’e değerlendirilmek üzere gönderilen bir çalışmanın yayımlanmasına ilişkin kararın sorumluluğu, ilgili çalışmanın editörlük sürecinde yer alan editöre aittir. Karar sürecinde editör, diğer editörler veya hakemlerin görüşlerinden yararlanır. Ancak uygun gördüğü durumlarda, yazara gerekçelerini de açıklayarak çalışmanın yayına uygun olmadığına karar verebilir. Editör, yazarların ırk, cinsiyet, yaş, dini inanç, etnik köken, vatandaşlık veya politik görüş gibi özelliklerinden bağımsız olarak yayımlama veya yayımlamama kararını alır.


Hakem Değerlendirme Süreci

Editör, hakem değerlendirme sürecinin adil, yansız ve zamanında gerçekleşmesinden sorumludur. Bu süreçte en az iki bağımsız hakem değerlendirmesi beklenmektedir. İlgili hakem ve yazar isimlerinin taraflarca bilinmediğinden emin olmalıdır. Editör, değerlendirilmek üzere gönderilen çalışma konusunda uzmanlığa sahip hakemleri seçmekle yükümlüdür. Hakem raporlarına yönelik gerçekleştirilen itirazları, gerçekçi bir şekilde değerlendirmeli ve gerekirse farklı hakemler de sürece dahil edilmelidir. Editör, çıkar çatışması beyanlarını incelemeli, hakem raporlarında etik dışı isteklerde (hakemin kendine atıf yapılmasını istemesi gibi) bulunulmadığından emin olmalıdır.


Hataların Düzeltilmesi

Editör, yayımlanmış bir çalışmada önemli bir hata olduğuna yönelik yeterli bir kanıta sahip olursa, acil bir şekilde düzeltme, geri çekme veya ilgili bir not yayımlamak için harekete geçmekle yükümlüdür.


Dergi Metrikleri

Editör, yazarlardan yapay bir şekilde dergi konumunu artıracak isteklerde bulunamaz. Özellikle, dergide daha önce yayımlanmış çalışmalara atıfta bulunulmasını talep edemez.


Hakemler için Temel İlkeler

Editör Kararına Katkı

Hakemlerin görüş ve kararları, editörün karar verme sürecine yardımcı olacak nitelikte olmalıdır. Yazarlara bulunacağı öneriler, çalışmanın niteliğini artırıcı özellikte olmalıdır. Hakem adayı, ilgili çalışma için yeterli uzmanlığa sahip olmadığını veya verilen sürede değerlendirmeyi gerçekleştiremeyeceğini düşünüyorsa, editör tarafından yapılan hakemlik talebini kabul etmemelidir. Hakemlik teklifine yönelik kararını da mümkün olan en kısa sürede editöre bildirmelidir.


Tarafsızlık

Hakemler değerlendirmelerini, dürüst, tarafsız ve kişisel önyargılardan arınmış bir şekilde gerçekleştirmekle yükümlüdür. Yazarlara yönelik kişisel eleştirilerde bulunulmamalıdır. Hakemler görüşlerini, açık ve anlaşılır bir şekilde ve destekli olarak ifade etmelidir.


Kaynakların Belirtilmesi

Hakemler, çalışma konusuyla ilgili temel eserler varsa ancak değerlendirme aşamasında olan çalışmada yer almıyorsa, bunları belirlemelidir. Bir kaynaktan faydalanılmış ama atıf yapılmamış veya metin içerisinde belirtilmiş ancak kaynakçada yer almayan çalışmalar belirlenmelidir. Ayrıca hakemler, değerlendirme aşamasında olan çalışma ile daha önceden yayımlanmış bir çalışma arasında önemli oranda benzerlik fark ederlerse, editörü durumdan haber etmelidirler.


UTEB Yayın Politikası

UTEB, ULAKBİM Dergi Park platformunda “Hakemli Dergi” statüsünde yılda 2 sayı (Nisan ve Ekim) elektronik olarak yayımlanmaktadır. Dergi, eğitim bilimleri alanında Türkçe ve İngilizce dilinde araştırma ve derleme çalışmaları yayımlamaktadır.


Değerlendirme ve Yayın Süreci

Dergiye ulaşan çalışmalar, Editörler Kurulu tarafından intihal, dergi kapsamı ve yazım kurallarına uygunluk açısından ön incelemeden geçirilir. Bu inceleme sonucunda uygun bulunan çalışmalar kör hakemlik yöntemiyle en az iki hakemin değerlendirmesine sunulur. Hakemlere değerlendirme yapmaları için 30 gün süre verilir ve bu süre içinde dönüş yapmayan hakemin yerine yeni bir hakem atanır. Aday çalışmanın dergide yayımlanabilmesi için en az iki hakemden olumlu görüş alması gerekmektedir. Hakemlerden birinin olumlu, diğerinin olumsuz görüş bildirmesi durumunda çalışma üçüncü bir hakemin görüşüne sunulur. Yazarlar, hakemler tarafından (varsa) önerilen düzeltmeleri 30 gün içerisinde yapmakla yükümlüdürler. Düzeltmeler gerçekleştirilirken Makale Düzeltme Takip Formu'nda hakem önerilerine yanıt verilmesi ve bu dosyanın da sisteme yüklenmesi gerekmektedir. Hakemlerden yayımlanabilir raporu alan ve dergi editörlüğü tarafından kontrolü sağlanmış makaleler yayımlanma sürecine girerler. Mizanpaj süreci tamamlanan makalelere bir DOI numarası verilir. Daha sonra Editörler Kurulu kararıyla uygun bir sayıda yayımlanırlar. Son biçimi verilen ve yayın sürecine alınan makaleler üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamaz.


Çift-Taraflı Kör Hakemlik

UTEB, bilimsel inceleme sırasında hem yazar hem hakem kimliklerinin taraflardan gizlenmesi anlamına gelen çift-taraflı kör hakemlik uygulamasını benimsemektedir. Bu uygulamayı mümkün kılmak için değerlendirme süreci boyunca yazarlar, değerlendirmeye girecek hiçbir dosyada kimliklerini ortaya çıkarak hiçbir bilgiye yer vermemelidir. Benzer bir şekilde, hakemler de değerlendirme dosyalarını sisteme yüklemeden önce kimlik bilgilerinin dosyada bulunmadığından emin olmalıdır. Değerlendirme sürecini yürüten editör, çift-taraflı kör hakemlik sürecinin korunması için her türlü tedbiri alır.


Hakemlerin Seçilmesi

Yazarlar, çalışmalarını sisteme yüklerken hakem önerisinde bulunabilirler. Hakem önerisinde bulunurken, yazarlar önerilerinin tamamen bağımsız olduğundan ve çalışma veya yazarlar ile herhangi bir ilişkisi olmadığından emin olmalıdır. Hakem önerileri, hakemlerin kurumsal e-posta adresleri ile gerçekleştirilmelidir. Çalışmanın önerilen hakeme yönlendirilme kararı tamamen editörün sorumluluğundadır. Yazar tarafından önerilmiş olsun ya da olmasın, hakemler yazarlar ile aynı kurumdan olamazlar. Hakem seçimindeki temel ölçüt, çalışma konusundaki uzmanlık ve hakemlerin yazarlardan bağımsız olmasıdır.


Benzerlik Taraması

UTEB’e gönderilen tüm çalışmalar ön değerlendirme sürecinin bir parçası olarak iThenticate©, Turnitin© ve intihal.net© gibi yazılımlarla taranır ve intihal içerip içermediği kontrol edilir. Aday makalelerin benzerlik oranının %20'nin altında olması beklenir.


Arşiv Politikası

UTEB yazarların başvuru yapılan, kabul edilen ve yayımlanan çalışmalarını yayımdan önce veya sonra açık-erişim politikamız doğrultusunda arşivlemesini teşvik etmektedir. UTEB’de yayımlanan tüm içerik Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY 4.0) ile lisanslanmaktadır. Ayrıca UTEB saklama ve restorasyon amacıyla kütüphanelerde kalıcı arşivlerin ve katılımcı kütüphanelerin arşiv sistemlerinin oluşturulmasını mümkün kılmak için LOCKSS sistemini kullanmaktadır. 



UTEB’in tüm giderleri Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi tarafından karşılanmaktadır. Dergi aday çalışma gönderimi aşamasında, değerlendirme süresince ve yayımlanma aşamasında herhangi bir gerekçe ile yazarlardan hiçbir ücret talep etmemekte ve yazarlara herhangi bir ücret ödememektedir. Benzer bir şekilde, tüm okurlar, dergide yayımlanan tüm içeriğe ücretsiz ve abonelik gerekmeksizin erişebilirler.