Trabzon’da Yaşayan Tüketicilerin Geleneksel Gıdalara Yönelik Tutum ve Algıları

Yıl 2016, Cilt: 33 Sayı: 1, 99 - 110, 16.05.2016

Burhan Başaran

https://doi.org/10.13002/jafag930

Cited By: 4

Öz

Yaşam standartlarının yükselmesi ve artan bilinçle birlikte tüketiciler daha sağlıklı ve lezzetli olduğunu düşündükleri gıdalara yönelmişler buna bağlı olarak geleneksel gıdaların önemi artmıştır. Bu çalışmanın amacı; Trabzon ilinde yaşayan tüketicilerin geleneksel gıdalara yönelik algı ve tutumlarını belirlemek ve yöredeki geleneksel gıdalara dikkati çekmektir. Araştırma, Haziran-Eylül 2015 tarihleri arasında Trabzon il merkezinde yaşayan 15 yaş üstü 390 tüketiciyle gerçekleştirilmiştir. Ayrıca konuya ilişkin literatürde yer alan diğer çalışmalardan yararlanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi için SPSS 20.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmaya katılan tüketicilerin cinsiyet oranları Erkek:% 47,7, Kadın:% 52,3, medeni durum oranları ise Evli:% 52,1, Bekar:% 47,9’dur. Tüketiciler özellikle tarih, kültür, miras, yöresel, özgün, doğal ve sağlık gibi anlamlara gelen ifadelere güçlü bir şekilde katıldıklarını ifade etmişlerdir. Tüketiciler, geleneksel gıdaların öneminin yeterince anlaşılamadığını ve tanıtılmadığını düşünmektedir. Tüketiciler geleneksel gıdaları, tarihin ve kültürün ayrılmaz bir parçası olarak kabul etmektedirler. Elde edilen sonuçlar literatür bilgilerine benzemektedir. Geleneksel gıdaların yeni nesillere aktarılması, daha güvenli gıdaların üretimi ve ticari bir kazanca dönüşebilmesi için geleneksel gıdalar gün yüzüne çıkarılmalı ve koruma altına alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Tüketici, Trabzon, geleneksel gıda, algı, kırsal turizm.

Kaynakça

• Albayrak M ve Güneş E (2010). Traditional foods: Interaction between local and global foods in Turkey. African Journal of Business Management, 4(4), 555-561.
• Anonim (2015a). https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_mutfa%C4%9F%C4%B1. Erişim: 25.10.2015
• Anonim (2015b). https://tr.wikipedia.org/wiki/Trabzon. Erişim: 01.11.2015.
• Başaran B (2015a). Considering the traditional food in terms of local tourism and their contribution to economy. The 3 rd International Symposium on “Traditional Foods from Adriatic to Causaus”. 01-04 October 2015, s.540, Saraybosna, Bosna Hersek.
• Başaran B (2015b). The traditional food perceptions of consumer living in Trabzon province. The 3 rd International Symposium on “Traditional Foods from Adriatic to Causaus”. 01-04 October 2015, s.546, Saraybosna, Bosna Hersek.
• Bérard L and Marchenay P (2006). Local products and geographical indications: taking account of local knowledge and biodiversity. International Social Science Journal, 58(187):109-116. Cingöz A ve Cingöz Ş (2014). Tokat il merkezinde ailelerin geleneksel ekmeklere bakışı. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19.Nisan.2014, s.494, Adana.
• Collins M (1986). Sampling (Editör: R. Worcester and et al. 1986), Consumer Market Research Handbook.
• Çoksöyler N (2011). Geleneksel gıda denince ne anlaşılıyor? Halkta geleneksel gıda algısı nedir?. s.4-6. http://gidalab.tarim.gov.tr/izmir/Belgeler/Analiz%2035/dergi10.pdf. Erişim: 01.11.2015.
• Demir G (2014). Geleneksel gıdalardaki yenilikler: Geleneksel gıda karakteristiği ve tüketici kabul edilebilirliği üzerine etkisi. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19.Nisan.2014, s.138, Adana.
• Demirbaş N, Oktay D ve Tosun D (2006). AB sürecindeki Türkiye’de gıda güvenliği açısından geleneksel gıdaların üretim ve pazarlanması. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(3/4):47-55.
• Demirer RH ve Mencet N (2009). 2. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 27-29 Mayıs 2009, s.236-240, Van.
• Dertli E, Demirci T ve Akın N (2012). Geleneksel gıdalar ve tüketici algısı. 3. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 10-12 Mayıs 2012, s.372-374, Konya.
• Doğu FA (2009). Gıdaların coğrafyası. 2. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 27-29 Mayıs 2009, s.1-4, Van.
• Guerrero L, Guàrdia MD, Xicola J, Verbeke W, Vanhonacker F, Zakowska BS, Sajdakowska M, Rosse SC, Issanchou S, Contel M, Scalvedi LM, Granli SB and Hersleth M (2009). Consumer-driven definition of traditional food products and innovation in traditional foods. A qualitative cross-cultural study. Appetite, 52(2):345-354.
• Gülbuçuk B (2014). Geleneksel gıdalar kırsal kalkınmada bir kalkınma aracı olabilir mi?”. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014, s.58, Adana.
• Gürsoy O, Kesenkaş H ve Kınık Ö (2008). Avrupa Birliğine giriş sürecince geleneksel gıdalarımızın bilimsel, sosyolojik ve ekonomik açıdan değerlendirilmesi. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs 2008, s. 1145-1146, Erzurum.
• Kavas G (2000). Etnik gıda kavramı ile yöresel gıda kavramlarının irdelenmesi. Gıda Dergisi, 6(3):69-71.
• Koçak H (2014). Giresun il merkezindeki geleneksel gıda tüketim alışkanlıkları ve tüketici eğilimlerinin belirlenmesi. 4. Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014, s.110, Adana.
• Kuşat N (2012). Bölgesel kalkınmada geleneksel gıda ürünlerinin rolü ve geleneksel gıdalarda inovasyon belirleyicileri üzerine bir çalışma: Afyon örneği. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(2):261-275.
• Teodorou F (2015). Traditional food. case study: Romanian local food. Review of International Comparative Management, 16(2):256-268.
• TGK (Türk Gıda Kodeksi) (2011). Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı:28157 (3. Mükerrer). Yayın Tarihi: 29 Aralık 2011.
• Ocak E, Habiboğlu FA ve Akkol S (2014). Geleneksel gıdalara toplumun bakış açısı. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014, s.563-568, Adana.
• Özkaya T ve Sağdıç O (2014). İstanbul ve Kocaeli illerinde geleneksel gıdalar kavramı hakkında toplum algısının ölçülmesi. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014, s.295. Adana.
• Seçer A, Davran KM, Tok N ve Emeksiz F (2014). Geleneksel gıda ürünlerinde tüketicilerin bilgi düzeyleri ve algıları: Adana ili örneği. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan.2014, s.398, Adana.
• SETBİR (Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği) (2011). Geleneksel gıda ürünlerinde gıda güvenliği açısından tüketici algısının belirlenmesi ve geleneksel gıda ürünü üreten KOBİ’lere pazar payı artırım yollarının belirlenmesi (GEGÜP) projesi. http://www.setbir.org.tr/ana/proje.asp. Erişim: 03 Kasım 2015.
• Taşdan K, Özer OO, Albayrak M, Albayrak K ve Güldal TH (2014). Geleneksel gıdalarda tüketici algı ve tercihleri: Ankara ili örneği. 4.Geleneksel Gıdalar Sempozyumu, 17-19 Nisan 2014, s.910-914, Adana.
• TPE (Türk Patent Enstitüsü) (2015). http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/geographicalRegisteredList/. http://www.tpe.gov.tr/TurkPatentEnstitusu/geographicalList/. Erişim: 02 Kasım 2015.
• Trichopoulou A, Soukara S and Vasilopoulou E (2007). Traditional foods: a science and society perspective. Trends in Food Science & Technology, 18(8):420-427.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2013). http://www.tuik.gov.tr/ilGostergeleri/iller/TRABZON.pdf. Erişim:29.10.2015.
• TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) (2014). http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do. Erişim: 28 Ekim 2015.
• Vanhonacker F, Verbeke W, Lengard V, Guerrero L and Hersleth M (2008). Consumer-based definition and general image of traditional foods in Europe, In: Perspectives of traditional food supply chains on the European market, Proceedings of 12th Congress of the European Association of Agricultural Economists ‘People, Food and Environments: Global Trends and European Strategies’, 26-29 August 2008, s.296, Ghent. Belgium.
• Vanhonacker F Lengard V, Hersleth M and Verbeke W (2010). Profiling European traditional food consumers. British Food Journal, 112(8):871-886.