Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Oyun Temelli Grupla Psikolojik Danışmanın Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Kaygı Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 9, 21 - 29, 27.07.2024
https://doi.org/10.51503/gpd.1188927

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul 5.sınıf öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerini azaltmada oyun temelli grupla psikolojik danışma programının etkililiğini incelemektir. Araştırma, zayıf deneysel desenlerden tek gruplu ön test-son test modeline dayanmaktadır. Bağımsız değişken olarak Teke (2019)’nin hazırlamış olduğu oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grupla psikolojik danışma programı kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılı içerisinde Kırklareli ilinin Lüleburgaz ilçesinde bulunan bir ortaokulda beşinci sınıfta okuyan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın başında 33 öğrenciye “Çocuklar için Sosyal Anksiyete Ölçeği” uygulanmıştır ve sosyal kaygı düzeyi en yüksek olan 4 kız ve 5 erkek olmak üzere toplam 9 öğrenci deney grubuna alınmıştır. Bu gruba 8 oturumluk oyun temelli grupla psikolojik danışma programı uygulanmıştır. Oturumların sonunda uygulanan son test sonrasında öğrencilerin ön test- son test puanları SPSS-21 paket programı aracılığıyla Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile analiz edilmiştir ve analiz sonucunda deney grubunun ön test-son test puanları arasında manidar bir farklılık (z= -2,314; p<0,05) bulunmuştur. Sonuç olarak Teke (2019) tarafından geliştirilen programın bu çalışmada ortaokul beşinci sınıf öğrencileri üzerinde grupla psikolojik danışma oturumlarında uygulandığında etkili olduğu tespit edilmiştir.

Kaynakça

  • Acar, N. V. (2013). Grupla psikolojik danışmada alıştırmalar-deneyler. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Bratton, S. C., Ray, D., Rhine, T. & Jones, L. (2005). The efficacy of play therapy with children: A meta-analytic review of treatment outcomes. Professional Psychology: Research And Practice, 36(4), 376-390.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Cabe, N. (2021). Rahatlama eğitimi: Baloncuklar. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 305-308). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Crenshaw, D. A. (2021). Parti şapkalı canavarlar: çocukların korkularını yenmelerini sağlayan çizim stratejileri. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 110-113). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Çakmak, A. ve Akıncı Demirbaş, E. (2017). Farklı türde ortaokula devam eden öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(43), 138-155.
  • Demir, T., Eralp Demir, D., Türksoy, N., Özmen, E. ve Uysal, Ö. (2000). Çocuklar için sosyal anksiyete ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Düşünen Adam, 13(1), 42-48.
  • Demirer, E. (2021). Çocuk merkezli oyun terapisinin çocuktaki kaygı düzeyine etkisinin incelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4(1), 91-110.
  • Doherty, J. M. ve Philips, R. D. (2021). Verandadaki salıncakta okuma. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 36-39). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Egbe, C. I., Ugwuanyi, L. T., Ede, M. O., Agbigwe, I. B., Onuorah, A. R., Okon, O. E., & Ugwu, J. C. (2022). Cognitive behavioural play therapy for social anxiety disorders (SADS) in children with speech impairments. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 1-21.
  • Ginsburg, G. S., La Greca, A. M. & Silverman, W. K. (1998). Social anxiety in children with anxiety disorders: Relation with social and emotional functioning. Journal of Abnormal Child Psychology, 26(3), 175-185.
  • Gümüş, E. A. (2010). Sosyal kaygı ile başa çıkma. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Halmatov, S. (2021). Oyun terapisinde pratik teknikler. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kaya, A. ve Saçkes, M. (2017). Benlik saygısı geliştirme programının ilköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerine etkisi. S. Erkan ve A. Kaya (Ed.), Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları I içinde (ss. 1-40). Ankara: Pegem Akademi.
  • Kermen, U., Tosun, N. İ. ve Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(1), 20-29.
  • Kiye, S. ve Yalçın, İ. (2021). Oyun terapisi ve oyun terapisinin gruplarda kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (51) , 287-303.
  • Liberman, J. M. (2015). Masal terapi. (Çev. İ. Erdener). İstanbul: Doğan Novus.
  • Linden, C. (2021a). Lensler. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 270-274). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Linden, C. (2021b). Ağırlıklar ve balonlar. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 102-106). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Nedim Bal, P. ve Öner, M. (2014). Sosyal kaygı ile başa çıkma psiko eğitim programının ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 335-348.
  • Obiweluozo, P. E., Ede, M. O, Onwurah, C. N., Uzodinma, U. E., Dike, I. C. & Ejiofor, J. N. (2021). Impact of cognitive behavioural play therapy on social anxiety among school children with stuttering deficit: a cluster randomised trial with three months follow-up. Medicine, 100(19), e24350.
  • Sertelin Mercan, Ç. ve Yavuzer, H. (2017). Bilişsel-davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş sosyal beceri eğitiminin ergenlerin sosyal kaygı düzeyine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1187-1202.
  • Sprague, D. G. (2021). Kuklalarla psikodrama. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 237-241). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Stickney, E. M. (2021). Nasıl yapıyorum? Kişisel değerlendirme tekniği. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 123-125). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam. Sübası, G. (2007). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayıcı bazı değişkenler. Eğitim ve Bilim, 32(144), 3-15.
  • Sümer, Z. H. (2017). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin algılanan sosyal beceri boyutlarına ve sosyometrik statülerine etkisi. S. Erkan ve A. Kaya (Ed.), Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları I içinde (ss. 151-234). Ankara: Pegem Akademi.
  • Teke, E. (2019). Oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grupla psikolojik danışmanın ilkokul öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Teke, E. ve Sürücü, A. (2020). Oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grupla psikolojik danışmanın ilkokul öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerine etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 695-708.
  • Türe, E. ve Barut, Y. (2020). Türkiye’de yapılan oyun terapisi çalışmalarının incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 4(8), 127-138.
  • Yıldız, C. (2015). Oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grup terapisinin çocukların utangaçlık düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Zolrahim, R. & Azmoudeh, M. (2020). The effect of cognitive-behavioral play therapy on social anxiety and aggressive behaviors in primary school children. Quarterly Journal of Child Mental Health, 6(4), 231-240.

Examining The Effects of Group Counseling Integrated with Play Therapy on Social Anxiety Levels of Children at Secondary School

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 9, 21 - 29, 27.07.2024
https://doi.org/10.51503/gpd.1188927

Öz

The aim of this study is to examine the effectiveness of the play-based group counseling program in reducing the social anxiety levels of 5th grade secondary school students. The research is based on a single group pretest-posttest model, which is one of the weak experimental designs. As an independent variable, a group counseling program integrated with play therapy prepared by Teke (2019) was used. The study group of the research consists of students studying in the fifth grade in a secondary school in Lüleburgaz district of Kırklareli province of 2021-2022 academic year. At the beginning of the study, the “Social Anxiety Scale for Children” was applied to 33 students and a total of 9 students, 4 girls and 5 boys, with the highest social anxiety level were included in the experimental group. An 8-session play-based group counseling program was applied to this group. After the posttest applied at the end of the sessions, the pretest-posttest scores of the students were analyzed with the Wilcoxon Signed Rank Test using the SPSS-21 package program. As a result of the analysis, a significant difference (z= -2.314; p<0.05) was found between the pretest-posttest scores of the experimental group. As a result, the program developed by Teke (2019) was found to be effective when applied in group counseling sessions on secondary school fifth grade students in this study.

Kaynakça

  • Acar, N. V. (2013). Grupla psikolojik danışmada alıştırmalar-deneyler. Ankara: Nobel Yayınevi.
  • Bratton, S. C., Ray, D., Rhine, T. & Jones, L. (2005). The efficacy of play therapy with children: A meta-analytic review of treatment outcomes. Professional Psychology: Research And Practice, 36(4), 376-390.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Cabe, N. (2021). Rahatlama eğitimi: Baloncuklar. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 305-308). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Crenshaw, D. A. (2021). Parti şapkalı canavarlar: çocukların korkularını yenmelerini sağlayan çizim stratejileri. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 110-113). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Çakmak, A. ve Akıncı Demirbaş, E. (2017). Farklı türde ortaokula devam eden öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(43), 138-155.
  • Demir, T., Eralp Demir, D., Türksoy, N., Özmen, E. ve Uysal, Ö. (2000). Çocuklar için sosyal anksiyete ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Düşünen Adam, 13(1), 42-48.
  • Demirer, E. (2021). Çocuk merkezli oyun terapisinin çocuktaki kaygı düzeyine etkisinin incelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4(1), 91-110.
  • Doherty, J. M. ve Philips, R. D. (2021). Verandadaki salıncakta okuma. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 36-39). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Egbe, C. I., Ugwuanyi, L. T., Ede, M. O., Agbigwe, I. B., Onuorah, A. R., Okon, O. E., & Ugwu, J. C. (2022). Cognitive behavioural play therapy for social anxiety disorders (SADS) in children with speech impairments. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy, 1-21.
  • Ginsburg, G. S., La Greca, A. M. & Silverman, W. K. (1998). Social anxiety in children with anxiety disorders: Relation with social and emotional functioning. Journal of Abnormal Child Psychology, 26(3), 175-185.
  • Gümüş, E. A. (2010). Sosyal kaygı ile başa çıkma. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Halmatov, S. (2021). Oyun terapisinde pratik teknikler. Ankara: Pegem Akademi.
  • Kaya, A. ve Saçkes, M. (2017). Benlik saygısı geliştirme programının ilköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerine etkisi. S. Erkan ve A. Kaya (Ed.), Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları I içinde (ss. 1-40). Ankara: Pegem Akademi.
  • Kermen, U., Tosun, N. İ. ve Doğan, U. (2016). Yaşam doyumu ve psikolojik iyi oluşun yordayıcısı olarak sosyal kaygı. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 2(1), 20-29.
  • Kiye, S. ve Yalçın, İ. (2021). Oyun terapisi ve oyun terapisinin gruplarda kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (51) , 287-303.
  • Liberman, J. M. (2015). Masal terapi. (Çev. İ. Erdener). İstanbul: Doğan Novus.
  • Linden, C. (2021a). Lensler. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 270-274). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Linden, C. (2021b). Ağırlıklar ve balonlar. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 102-106). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Nedim Bal, P. ve Öner, M. (2014). Sosyal kaygı ile başa çıkma psiko eğitim programının ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 335-348.
  • Obiweluozo, P. E., Ede, M. O, Onwurah, C. N., Uzodinma, U. E., Dike, I. C. & Ejiofor, J. N. (2021). Impact of cognitive behavioural play therapy on social anxiety among school children with stuttering deficit: a cluster randomised trial with three months follow-up. Medicine, 100(19), e24350.
  • Sertelin Mercan, Ç. ve Yavuzer, H. (2017). Bilişsel-davranışçı yaklaşımla bütünleştirilmiş sosyal beceri eğitiminin ergenlerin sosyal kaygı düzeyine etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63), 1187-1202.
  • Sprague, D. G. (2021). Kuklalarla psikodrama. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 237-241). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam.
  • Stickney, E. M. (2021). Nasıl yapıyorum? Kişisel değerlendirme tekniği. H. G. Kadusan ve C. E. Schaefer (Ed.), En popüler 101 oyun terapisi tekniği içinde (ss. 123-125). (N. C. Maral, Çev.) Ankara: Nobel Yaşam. Sübası, G. (2007). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayıcı bazı değişkenler. Eğitim ve Bilim, 32(144), 3-15.
  • Sümer, Z. H. (2017). Sosyal beceri eğitiminin ilköğretim öğrencilerinin algılanan sosyal beceri boyutlarına ve sosyometrik statülerine etkisi. S. Erkan ve A. Kaya (Ed.), Deneysel olarak sınanmış grupla psikolojik danışma ve rehberlik programları I içinde (ss. 151-234). Ankara: Pegem Akademi.
  • Teke, E. (2019). Oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grupla psikolojik danışmanın ilkokul öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Teke, E. ve Sürücü, A. (2020). Oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grupla psikolojik danışmanın ilkokul öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerine etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 695-708.
  • Türe, E. ve Barut, Y. (2020). Türkiye’de yapılan oyun terapisi çalışmalarının incelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 4(8), 127-138.
  • Yıldız, C. (2015). Oyun terapisiyle bütünleştirilmiş grup terapisinin çocukların utangaçlık düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Zolrahim, R. & Azmoudeh, M. (2020). The effect of cognitive-behavioral play therapy on social anxiety and aggressive behaviors in primary school children. Quarterly Journal of Child Mental Health, 6(4), 231-240.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Psikoloji
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Adem Semai Tuzcuoğlu 0000-0002-7846-4986

Kader Serezli 0000-0002-8771-1555

Erken Görünüm Tarihi 20 Mayıs 2025
Yayımlanma Tarihi 27 Temmuz 2024
Gönderilme Tarihi 18 Ekim 2022
Kabul Tarihi 25 Temmuz 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 5 Sayı: 9

Kaynak Göster

APA Tuzcuoğlu, A. S., & Serezli, K. (2024). Oyun Temelli Grupla Psikolojik Danışmanın Ortaokul Öğrencilerinin Sosyal Kaygı Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. Gelişim ve Psikoloji Dergisi, 5(9), 21-29. https://doi.org/10.51503/gpd.1188927

Gelişim ve Psikoloji Dergisi (GPD) (Journal of Development and Psychology (JODAP)) yılda iki kez yayınlanan uluslararası hakemli ve akademik bir dergidir. e-ISSN 2717-7858