Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Duygu Düzenleme Becerileri İle Mizaç Özellikleri ve Ebeveyn Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2021, , 13 - 23, 30.06.2021

Özlem Gözün Kahraman , Elif Gökşen

https://doi.org/10.51503/gpd.850931

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerileri ile mizaç ve ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama yöntemiyle yapılmıştır. Araştırma, 2016-2017 yılında Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı anasınıfları ve anaokullarında yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 4-6 yaş grubu 400 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; "ÇKMÖ", "ETÖ", "DDÖ" ve "Demografik Bilgi Formu" kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; duygu düzenleme ve ebeveyn tutumları arasında ilişki incelendiğinde duygu düzenleme ve sadece demokratik ebeveyn tutumu arasında pozitif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bulunan bu ilişkiye göre çocukların duygu düzenleme becerileri arttıkça demokratik ebeveyn tutumları da artmaktadır. DDÖ’nün değişkenlik/olumsuzluk alt boyutu ile ÇKMÖ’nün tepkisellik alt boyutu arasında pozitif, ÇKMÖ’nün sebatkarlık alt boyutu ile negatif yönlü ilişki olduğu görülmüştür. Sebatkarlık ve tepkisellik mizaç özelliğinin DDÖ’nün değişkenlik/olumsuzluk boyutu ile arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar çocukların duygu düzenleme becerilerinin ebeveyn tutumları ve çocuğun mizacından etkilendiğini göstermektedir

Anahtar Kelimeler

duygu düzenleme, mizaç, ebeveyn tutumları, okul öncesi dönem

Destekleyen Kurum

Bu tez, Karabük Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu Başkanlığı tarafından KBÜBAP-17-YL-190numaralı proje ile desteklenmiştir.tir..

Proje Numarası

KBÜBAP-17-YL-190

Teşekkür

Desteklerinden dolayı Karabük Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu Başkanlığı’na teşekkür ederiz.

Investigation of Relationship Between Emotion Regulation Skills and Temperament Characteristics and Parental Attitudes of Preschool Children

Öz

In this study, it was aimed to investigate the relationship between emotion regulation skills and temperament and parental attitudes of preschool children. The study was conducted by relational screening method. The research was carried out in 2016-2017 in kindergartens of Adana Province National Education. The study group of the research consists of 400 children with in 4-6 age group.. As a data collection tool; "Short Temperament Scale for Children" "Parental Attitude Scale", "Emotion Regulation Scale" and "Demographic Information Form" were used. As a result of the research; When the relationship between emotion regulation and parental attitudes were examined, it was found that there was a positive relationship between emotion regulation and only democratic parental attitudes. According to this relationship, democratic parental attitudes are increasing as children's emotion regulation skills increase. It was observed that there was a negative relationship between the variability / negativity sub-dimension of regressive ability and reactive temperament characteristic with positive, steadfast temperament feature. It was determined that the feature of regressive and reactive temperament was a significant predictor of variability and negativity. These results show that children's emotion regulation skills are affected by parental attitudes and the child's temperament.

Anahtar Kelimeler

emotion regulation, parental attitudes, temperament, pre-school period

Proje Numarası

KBÜBAP-17-YL-190

Kaynakça

• Akbaba, G. (2017). Beş Altı Yaş Çocuklarının Duygu Düzenlenmesinde Çocuk Mizacıyla Anne Davranışları Arasındaki Etkileşimin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Aldao, A. (2013). The future of emotion regulation research: Capturing context. Perspectives on Psychological Science, 8(2), 155-172.
• Altan, Ö. (2006). The Effects Of Maternal Socialization and Temperament on Children's Emotion Regulation. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Koç Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Arı, M., & Yaban, H. (2016). Okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal davranışları: Mizaç ve duygu düzenlemenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 125-141.
• Batum, P., & Yagmurlu, B. (2007). What counts in externalizing behaviors? The contributions of emotion and behavior regulation. Current Psychology: Developmental Learning Personality Social, 25(4), 272-294.
• Berk L. E. (2013). Child Development. Çocuk Gelişimi. 1thed , Çeviren: Dönmez A, İmge Kitabevi, Ankara.
• Berk L. E. (2013). Infants and Children Prenatal Through Middle Chilhood. Doğum Öncesinden Orta Çocukluğa Bebekler ve Çocuklar. N. Işıkoğlu-Erdoğan (Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık (7.baskı).
• Bozkurt Yükçü, Ş. (2017). Bağımsız Anaokullarına Devam Eden Çocukların Duygu Düzenleme ve Sosyal Problem Çözme Becerileri ile Ebeveynlerinin Duygusal Okuryazarlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Brownell, C. A., & Kopp, C. B. (2007). Transitions in toddler socioemotional development: behavior, understanding, relationships. In C. A. Brownell, C. B. Kopp (Eds.), Socioemotional development in the toddler years (pp. 19-65). New York: The Guilford Press .
• Calkins, S. D., & Fox, N. A. (2002). Self-regulatory processes in early personality development: A multilevel approach to the study of childhood social withdrawal and aggression. Development and psychopathology, 14(3), 477-498. Calkins, S. D., & Hill, A. (2007). Caregiver influences on emerging emotion regulation. Handbook of emotion regulation, 229-248.
• Campos, J. J., Campos, R. G., & Barrett, K. C. (1989). Emergent themes in the study of emotional development and emotion regulation. Developmental psychology, 25(3), 394.
• Cole, P. M., Martin, S. E., & Dennis, T. A. (2004). Emotion regulation as a scientific construct: Methodological challenges and directions for child development research. Child development, 75(2), 317-333.
• Demirkapı-Şahin, E. (2013). Çocukluk Çağı Travmalarının Duygu Düzenleme ve Kimlik Gelişimine Etkisi ve Bunların Psikopatolojiler ile İlişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Dodge, K. A. ve Garber, J. (1991). Domains of Emotion Regulation. In: The Development of Emotion Regulation and Dysregulaton. Eds: Dodge K.A., Garber J., 1th ed, Cambridge University Press, New York, p.3-11.
• Eisenberg, N., Spinrad, T. L., & Eggum, N. D. (2010). Emotion-related self-regulation and its relation to children's maladjustment. Annual review of clinical psychology, 6, 495-525. Eke K. (2017). Examining The Relationship Between Preschool Children's Self-Regulation Skılls and Parental Attıtudes. International Congress Of Eurasian Social Sciences. 8(28).
• Ersan, C. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocukların Saldırganlık Düzeylerinin Duygu İfade Eeme ve Duygu Düzenleme Açısında İncelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Essau, C.A., LeBlanc, S.S., Ollendick, T.H. (Eds.), (2017). Emotion Regulation and Psychopathology in Children and Adolescents. 1th ed, Oxford University Press, United Kingdom.
• Fox, N. A., & Calkins, S. D. (2003). The development of self-control of emotion: Intrinsic and extrinsic influences. Motivation and emotion, 27(1), 7-26.
• Fraenkel JR, Wallen NE, Hyun HH. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Firoozi, M., Besharat, M. A., & Boogar, E. R. (2013). Emotional regulation and adjustment to childhood cancer: role of the biological, psychological and social regulators on pediatric oncology adjustment. Iranian journal of cancer prevention, 6(2), 65.
• Firoozi, M., Besharat, M. A., & Tehrani, S. P. (2011). Cognitive Emotion Regulation in Children with Acute Lymphoblastic Leukemia. Iranian Journal of cancer prevention, 4(4), 183.
• Goldstein, S. (2015). Gender Differences in Children's Emotion Regulation from Preschool to School Age (Doctoral dissertation).
• Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: an integrative review. Review of general psychology, 2(3), 271
• Gross, J. J. (Ed.). (2007). Handbook of emotion regulation. New York: Guilford.
• Gross, J. J. ve Thompson, R. A. (2007). Emotion regulation: Conceptual foundations. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (pp. 3-24). New York: Guilford Press.
• Jabeen, F., ve Anis-ul-Haque, M. (2013). Parenting styles as predictors of emotion regulation among adolescents. Pakistan Journal of Psychological Research, 28(1), 85-105.
• Karabulut-Demir E. ve Şendil G. (2008). Ebeveyn tutum ölçeği. Türk Psikoloji Yazıları, Haziran 2008, 11 (21), 15-25. Kayhan Aktürk, Ş. (2015). Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Duygu Düzenleme Becerileri ile Akran İlişkilerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kelly, K., Slade, A., & Grienenberger, J. F. (2005). Maternal reflective functioning, mother–infant affective communication, and infant attachment: Exploring the link between mental states and observed caregiving behavior in the intergenerational transmission of attachment. Attachment & human development, 7(3), 299-311.
• Kopp, C. B. (1982). Antecedents of self-regulation: A developmental perspective. Developmental Psychology, 18(2), 199-214.
• LaFreniere, P. (2013). Children’s play as a context for managing physiological arousal and learning emotion regulation. Psihologijske teme, 22(2), 183-204.
• Mathis, E. T., ve Bierman, K. L. (2015). Dimensions of parenting associated with child prekindergarten emotion regulation and attention control in low‐income families. Social Development, 24(3), 601-620.
• Ochsner, K. N., & Gross, J. J. (2005). The cognitive control of emotion. Trends in cognitive sciences, 9(5), 242-249. Prior, M. R., Sanson, A. V., & Oberklaid, F. (1989). The Australian temperament project.
• Rieder, C., & Cicchetti, D. (1989). Organizational perspective on cognitive control functioning and cognitive-affective balance in maltreated children. Developmental psychology, 25(3), 382.
• Rothbart, M. K. (2004). Temperament and the pursuit of an integrated developmental psychology. Merrill-Palmer Quarterly (1982-), 492-505.
• Rothbart, M. K., & Bates, J. E. (2006). Temperament. In Damon W., Lerner R., Eisenberg N. (Eds.), Handbook of Child Psychology: Vol. 3 (6th ed., pp. 99-166). NY: Wiley.
• Rothbart, M. K., Ziaie, H. and O'boyle, C. G. (1992). Self‐regulation and emotion in infancy. New directions for child and adolescent development, (55), 7-23.
• San-Bayhan P. ve Artan İ. (2011). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Santrock J W. (2015). Life Span Development. Yaşam Boyu Gelişim. 13thed, Çeviren: Galip Yüksel. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Sarıtaş Atalar, D. ve Altan-Atalay, A. (2018). Ergenlik döneminde duygu düzenleme ve ruh sağlığı: ana-babanın ve mizacın rolü (Ed.: T. Bildik) Ergenlik Dönemi ve Ruhsal Bozukluklar. Ankara: Türkiye Klinikleri, 84-9.
• Seçer, Z. (2017). Sosyal olarak yetkin okul öncesi çocukların duygu düzenlemeleri İle annelerinin duygu sosyalleştirme davranışları arasındaki ilişkiler. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(4), 1435-1452.
• Shahba, S., Alvani, S., Zahedi, S., & Memarzadeh, G. (2014). An investigation on the effect of cognitive emotion regulation strategies on job satisfaction. Management Science Letters, 4(6), 1315-1324.
• Shields, A., & Cicchetti, D. (1997). Emotion regulation among school-age children: the development and validation of a new criterion Q-sort scale. Developmental psychology, 33(6), 906.
• Sille, A. (2016). Annenin Duygusal Sosyalizasyonu ile 48-72 Aylık Çocukların Duygu Düzenleme Becerisi Arasındaki İlişki. (YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Southam-Gerow, M A. (2014). Emotion regulation in chıldren and adolescents. Çocuklarda ve ergenlerde duygusal düzenleme. 1thed, Çeviren : Şahin M ve Artıran M. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Stifter, C. A., Dollar, J. M., & Cipriano, E. A. (2011). Temperament and emotion regulation: the role of autonomic nervous system reactivity. Developmental psychobiology, 53(3), 266-279.
• Thompson, R. A. (1994). Emotion regulation: A theme in search of definition. N. Fox (Der.), The development of emotion regulation: Biological and behavioral con¬siderations, Monographs of the Society for Research in Child Development, 59 (2-3, seri no. 240), 25-52.
• Thompson, R. A., & Calkins, S. D. (1996). The double-edged sword: Emotional regulation for children at risk. Development and Psychopathology, 8(1), 163-182.
• Uğur Ulusoy, R. Gözün Kahraman, Ö. (2019). Okul Öncesi Dönem Çocukları için Duygu Düzenleme Becerilerine Yönelik Hazırlanan Aile Katılımlı Eğitim Programının Etkililiğinin İncelenmesi, Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 17 (4).
• Yagmurlu, B.ve Sanson, A. (2009). Parenting and temperament as predictors of prosocial behaviour in Australian and Turkish Australian children. Australian Journal of Psychology, 61(2), 77-88
• Yagmurlu, B., & Altan, O. (2010). Maternal socialization and child temperament as predictors of emotion regulation in Turkish preschoolers. Infant and Child Development: An International Journal of Research and Practice, 19(3), 275-296.
• Yaman B. (2018). Ebeveyn tutumlarının çocukların mizaç özellikleri ve duygu düzenleme becerileri üzerindeki rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yavuzer H. (2016). Ana-Baba ve Çocuk. 26.Baskı. Ankara: Remzi Kitabevi. Yörükoğlu A.( 2015). Çocuk ruh Sağlığı. 36. Basım. İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım