MENİERE HASTALIĞI İLE İLGİLİ İNTERNET KAYNAKLI HASTA BİLGİLENDİRME METİNLERİNİN OKUNABİLİRLİK DÜZEYİ

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 37 - 46, 30.08.2024

Yiğitcan Perker , Tuyan Sinem Öksüz , Volkan Tutar , İrem Hazal Taş

https://doi.org/10.52881/gsbdergi.1392013

Öz

Amaç: Okunabilirlik çeşitli matematik formülleri kullanılarak bir metnin okuma zorluk derecesinin ölçülmesidir. .Bu çalışmanın amacı internet ortamında sunulan Meniere hastalığı ile ilgili hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeylerini ortaya koymaktır.
Yöntem: ‘’Google’’ arama motorunda "Meniere Hastalığı" anahtar kelimesi aratılarak ilk 100 internet çalışmaya dahil edildi; reklam, video, akademik makale ve tezler çalışma dışı bırakılarak geriye kalan 75 metin değerlendirmeye alındı. Bilgilendirme amaçlı metinler okunabilirlik hesaplama programına kopyalanarak Ateşman ve Çetinkaya-Uzun hesaplama formüllerine göre okunabilirlik değerleri hesaplandı. Değerlendirmeye alınan web siteleri kaynağına göre (Kişisel Bilgilendirme Sitesi/ Hastane Sitesi/ Gazete/ Firma), yazarına göre (KBB temelli yazarlar tarafından yazılması/ KBB temelli yazarlar tarafından yazılmaması) ve yazarın akademik afiasyonuna göre (Var/ Yok) olarak sınıflandırıldı.
Bulgular: Çalışmaya kapsamına alınan 75 adet bilgilendirme metni kaynağına, KBB temelliliğine ve yazarların akademik afiliasyonuna göre değerlendirilmiş olup okunabilirlik puanları ve okunabilirlik düzeyleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.
Sonuç: Çalışmamız bulguları literatürde yer alan çalışmaları destekler nitelikte olup gelecekte yazılacak olan bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik ve anlaşılabilirlik düzeylerinin genel okuyucuya daha hitap edecek şekilde yazılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

meniere hastalığı, internet, okunabilirlik, sağlık okuryazarlığı

READABILITY LEVEL OF INTERNET-BASED PATIENT INFORMATION TEXTS ON MENIERE’S DISEASE

Öz

Aim: The aim is to measure the readability of a text using various mathematical formulas to assess the difficulty level of reading. This study aims to reveal the readability levels of informational texts on Meniere's disease presented on the internet.
Method: The first 100 internet search results for the keyword "Meniere's Disease" on the 'Google' search engine were included in the study. Advertisements, videos, academic articles, and theses were excluded, leaving 75 texts for evaluation. Informational texts were copied into the readability calculation program, and readability values were calculated using the Ateşman and Çetinkaya-Uzun calculation formulas. The evaluated websites were classified based on their source (Personal Information Site/Hospital Site/Newspaper/Company), the author (Written by Otolaryngologists/Written by Non-Otolaryngologists), and the author's academic affiliation (Present/Absent).
Results: The 75 informational texts included in the study were evaluated based on their source, otolaryngological orientation, and the academic affiliation of the authors. There was no statistically significant difference in readability scores and readability levels.

Conclusion: The findings of our study, supporting existing literature, suggest that future informational texts should be written to appeal more to the general reader in terms of readability and comprehensibility.

Anahtar Kelimeler

meniere disease, internet, readability, health literacy

Kaynakça

• 1. Sajjadi H, Paparella MM. Meniere's disease. Lancet. 2008; 372(9636):406-414.
• 2. Gürkov R, Pyykö I, Zou J, Kentala E. What is Meniere’s disease? A contemporary re-evaluation of endolymphatic hydrops. J. Neurol. 2016; 263:71-81.
• 3. Şimşek G, Bayar Muluk N, Tursun S. Meniere Hastalığı. Turk. Clin. Lab. 2016; 7(3):77-82 .
• 4. Wu Q, Li X, Sha Y, Dai C. Clinical features and management of Meniere’s disease patients with drop attacks. Eur. Arch. Oto-Rhino-L. 2019; 276:665-672.
• 5. Tassinari M, Mandrioli D, Gaggioli N, Roberti di Sarsina P. Ménière's disease treatment: a patient-centered systematic review. Audiol. Neurootol. 2015; 20(3):153–165.
• 6. Özdemir S, Elvan O. Meniere Hastalığında Güncel Tanı ve Tedavi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi. 2019; 28(2):170-176.
• 7. Nakashima T, Pyykkö I, Arroll MA, Casselbrant ML, Foster CA, Manzoor NF. et al. Meniere's disease. Nat. Rev. Dis. Primers. 2016; 2(1):1-18.
• 8. Ballard DP, Sukato DC, Timashpolsky A, Babu SC, Rosenfeld RM, Hanson M. Quality-of-life outcomes following surgical treatment of Ménière’s disease: A systematic review and meta-analysis. Otolaryngol. Head Neck Surg. 2019; 160(2):232–238.
• 9. Vance K, Howe W, Dellavalle RP. Social internet sites as a source of public health information. Dermatol. Clin. 2009; 27(2):133–136.
• 10. Badarudeen S, Sabharwal S. Assessing readability of patient education materials: current role in orthopaedics. Clin. Orthop. Relat. Res. 2010; 468:2572-2580.
• 11. Murray E, Lo B, Pollack L, Donelan K, Catania J, Lee K. et al. The impact of health information on the Internet on health care and the physician-patient relationship: national U.S. survey among 1.050 U.S. physicians. J. Medical Internet Res. 2003; 5(3), e17.
• 12. Raj S, Sharma VL, Singh AJ, Goel S. Evaluation of quality and readability of health information websites identified through India’s major search engines. Adv. Prev. Med. 2016; 1–6.
• 13. Aldridge MD. Writing and designing readable patient education materials. Nephrol. Nurse. 2004; 31(4):373-377.
• 14. Al-Jefri M, Evans R, Uchyigit G, Ghezzi P. What is health information quality? Ethical dimension and perception by users. Front. Med. 2018; 5:260.
• 15. Chen YY, Li CM, Liang JC, Tsai CC. Health information obtained from the internet and changes in medical decision making: questionnaire development and cross-sectional survey. J. Medical Internet Res. 2018; 20(2):e47.
• 16. Beaunoyer E, Arsenault M, Lomanowska AM, Guitton MJ. Understanding online health information: Evaluation, tools, and strategies. Patient Education and Counseling. 2017; 100(2):183-189.
• 17. Bilir N. Sağlık okur-yazarlığı. Turk J Public Health. 2014; 12(1):61-68.
• 18. Cheng C, Dunn M. Health literacy and the Internet: a study on the readability of Australian online health information. Aust N Z J Public Health. 2015; 39(4):309-314.
• 19. Sadeghi R, Mahmoodabad SSM, Fallahzadeh H, Rezaeian M, Bidaki R, Khanjani N. Readability and suitability assessment of adolescent education material in preventing hookah smoking. Int J High Risk Behav Addict. 2019; 8(1):e83117.
• 20. Yaran M, Özkan E. Ergoterapi ile İlgili Çevrimiçi Bilgilerin Kalitesi ve Okunabilirliği. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2022; 10(2):45-52.
• 21. Daraz L, Morrow AS, Ponce OJ, Farah W, Katabi A, Majzoub A. et al. Readability of online health information: a meta-narrative systematic review. Am J Med Qual. 2018; 33(5):487-492.
• 22. Ateşman E. Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Tömer Dil Dergisi. 1997; 58:171-174.
• 23. Çetinkaya G, Uzun L. Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinlerin Okunabilirlik Özellikleri, Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri, 4. baskı, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2010 s:141-155.
• 24. Laplante-Levesque A, Thoren ES. Readability of Internet information on hearing: Systematic literature review. Am. J. Audiol. 2015; 24(3):284-288.
• 25. Spiers H, Amin N, Lakhani R, Martin AJ, Patel PM. Assessing Readability and Reliability of Online Patient Information Regarding Vestibular Schwannoma. Otol. Neurotol. 2017; 38(10):e470–e475.
• 26. Manchaiah V, Dockens AL, Flagge A, Bellon-Harn M, Azios JH, Kelly-Campbell RJ. et al. Quality and readability of English-language Internet information for tinnitus. J Am Acad Audiol. 2019; 30(1):31-40.
• 27. Manchaiah V, Kelly-Campbell RJ, Bellon-Harn ML, Beukes EW. Quality, Readability, and Suitability of Hearing Health-Related Materials: A Descriptive Review. J Am Acad Audiol. 2020; 29(3):513–527.
• 28. Nix E, Willgruber A, Rawls C, Kinealy BP, Zeitler D, Schuh M. et al. Readability and Quality of English and Spanish Online Health Information about Cochlear Implants. Otol. Neurotol. 2023; 44(3):223–228.
• 29. Sanad SA, Mokhtar AM, Alharbi MO, Bukhari AF, Zawawi F. Qualitative Assessment of Quality and Readability of Patient-Directed Online Resources for Cochlear Implants in Children. Otolaryngol. Head Neck Surg. 2023; 169(1):143–150.
• 30. Tahir E, Kent AE. Baş dönmesi ile ilgili internet kaynaklı hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyleri. KBB-Forum. 2021; 20(2):163-170.
• 31. Saldırım HB, Mısra E, Kurtuluş N, Kırlaroğlu SN, Şerbetçioğlu MB. Tinnitus ile İlgili Çevrim İçi Hasta Bilgilendirme Materyallerinin Okunabilirliğinin Değerlendirilmesi. Balkan Sağlık Bilimleri Dergisi. 2023; 2(1):1-6.
• 32. Bojrab DI, Fritz C, Babu S, Lin KF. A critical analysis of the information available online for Ménière’s disease. Otolaryngol. Head Neck Surg. 2020; 162(3):329-336.
• 33. Merriam SB. Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan), Nobel Akademi, Ankara 2018.
• 34. McMorrow S.M., Millett D.T. Adult orthodontics: a quality assessment of Internet information. Journal of Orthodontics. 2016; 43:186-92
• 35. Akbulut AS. İnternet Ortamındaki Şeffaf Plak Tedavisi ile İlgili Bilgilerin Okunabilirlik Analizi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Diş Hekimliği Dergisi. 2022; 4(1):7-11.
• 36. Erdoğan T., Aydemir Y., Aydın A., İnci M. B., Ekerbiçer H., Muratdağı G. ve ark. İnternet ve televizyonda sağlık bilgisi arama davranışı ve ilişkili faktörler. Sakarya Tıp Dergisi. 2020; 10:1-10.
• 37. Çınar S, Ay A, Boztepe H. Çocuk sağlığı ve sağlık okuryazarlığı. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi. 2018; 14(2):25-39.
• 38. Pew Research Center. Generations Online in 2009. Jones, S, Fox S. 2009. Available at: https://www.pewresearch.org/internet/2009/01/28/generations-online-in-2009/ Available on October 31, 2023
• 39. Doruk C, Enver N, Çaytemel B, Azezli E, Başaran B. Readibility, understandability, and quality of online education materials for vocal fold nodules. J Voice. 2020; 34(2):302-e15.
• 40. Weiss BD. Health literacy. American Medical Association. 2003; 253.
• 41. NIH. Clear communication. National Health Instute 2023. Available at: https://www.nih.gov/institutes-nih/nih-office-director/office-communications-public-liaison/clear-communication/clear-simple Available on October 31, 2023
• 42. Basch E, Abernethy AP, Mullins CD, Reeve BB, Smith ML, Coons SJ. et al. Recommendations for incorporating patient-reported outcomes into clinical comparative effectiveness research in adult oncology. J. Clin. Oncol. 2012; 30(34):4249-4255.
• 43. Hansberry DR, Agarwal N, Shah R, Schmitt PJ, Baredes S, Setzen M. et al. Analysis of the readability of patient education materials from surgical subspecialties. Laryngoscope. 2014; 124(2):405-412.
• 44. Sancaktar ME, Dündar Y. Vertigo ve tinnitus için yaygın kullanılan envanterlerin okunabilirliklerinin değerlendirilmesi. KBB ve BBC Dergisi. 2020; 28(2):92-97.
• 45. Sezin RK, Sarpkaya R. Ses Hijyeniyle İlgili İçeriğe Sahip İnternet Sitelerinin Okunabilirlik ve Kalite Açılarından İncelenmesi. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi. 2023; 6(2):178-196.