Zihinsel Engelli Bireylerin Arkadaş İlişkileri Geliştirmede Grupla Müzik Etkinliklerinin Öneminin Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 33, 25.10.2017

M. Abdulbaki Karaca , Hakan Sarı İsa Ağca

Öz

Müzik, birey henüz anne karnında iken insan hayatına girmekte ve yaşamı
boyunca da onu etkisi altına almaktadır. İçine girdiğimiz yeni binyılda müziğin
sadece estetik bir değer olarak kalmayıp birçok alanda insanoğlunun yararına
kullanılacağı düşünülmektedir (Artan, 2001). Müziğin bireyin duygusal ve sosyal
gelişimi üzerinde olumlu etkisinin bilinmesine rağmen Türkiye’de müzik
etkinliklerinin arkadaş ilişkilerini geliştirmedeki önemine yönelik
çalışmaların oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu araştırmada
zihinsel engellilerin arkadaş ilişkileri geliştirmelerinde müziğin nasıl bir
yere sahip olduğu incelenmiştir. Zihinsel engellilerden oluşan öğrenci
gruplarına 4 ay boyunca saz, neyden oluşan müzikal aletler kullanılarak
etkinlikler düzenlenmiştir. Araştırmada müzik çalınan ortamda öğrenci rahatlar
mı, arkadaşları ile beraber öğrenci ritim tutar mı, arkadaşları ile katıldığı
müzik etkinliklerinden zevk alır mı, arkadaşları ile etkinlik öncesi ve
sonrasındaki uyum düzeyi arasında bir fark gözlemlediniz mi gibi sorulara yanıt
arandı. Dolayısıyla bu araştırmanın amacı zihinsel engelli öğrencilere
uygulanan müzikal etkinliklerin arkadaş ilişkilerini nasıl etkilediğiyle ilgili
ailelerin bilgi ve görüşlerini almaktır. Bu araştırma 2015-2016 öğretim yılında
Kahramanmaraş il merkezinde Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezinde zihinsel
engelli çocuğu bulunan 20 veliyi kapsamaktadır. Araştırmanın verileri nitel
veri toplama tekniklerinden Yarı Yapılandırılmış Görüşme Tekniği kullanılarak
toplanmıştır. Görüşme verilerinin analizinde Betimsel Analiz Tekniği
kullanılmıştır. Yapılan araştırmadan ortaya çıkan bulgulara göre müziğin sadece
derse konsantre olma gibi faydalarla sınırlı olmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca
grupla müzik etkinliklerinin hafif derecede zihinsel engelli bireylerin sosyal
iletişimlerine büyük ölçüde faydalar sağladığı ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim, Müzik, Arkadaş İlişkisi

Assessment of İmportance of Music Events on Development of the Friend Relationships by Individuals with Intellectual Disabilities

Öz

Zihinsel Engelli Bireylerin Arkadaş İlişkileri Geliştirmede Grupla Müzik Etkinliklerinin Öneminin Değerlendirilmesi / Assessment of İmportance of Music Events on Development of the Friend Relationships by Individuals with Intellectual Disabilities

Öz

Müzik, birey henüz anne karnında iken insan hayatına girmekte ve yaşamı
boyunca da onu etkisi altına almaktadır. İçine girdiğimiz yeni binyılda müziğin
sadece estetik bir değer olarak kalmayıp birçok alanda insanoğlunun yararına
kullanılacağı düşünülmektedir (Artan, 2001). Müziğin bireyin duygusal ve sosyal
gelişimi üzerinde olumlu etkisinin bilinmesine rağmen Türkiye’de müzik
etkinliklerinin arkadaş ilişkilerini geliştirmedeki önemine yönelik çalışmaların
oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle bu araştırmada zihinsel
engellilerin arkadaş ilişkileri geliştirmelerinde müziğin nasıl bir yere sahip
olduğu incelenmiştir. Zihinsel engellilerden oluşan öğrenci gruplarına 4 ay
boyunca saz, neyden oluşan müzikal aletler kullanılarak etkinlikler
düzenlenmiştir. Araştırmada müzik çalınan ortamda öğrenci rahatlar mı,
arkadaşları ile beraber öğrenci ritim tutar mı, arkadaşları ile katıldığı müzik
etkinliklerinden zevk alır mı, arkadaşları ile etkinlik öncesi ve sonrasındaki
uyum düzeyi arasında bir fark gözlemlediniz mi gibi sorulara yanıt arandı.
Dolayısıyla bu araştırmanın amacı zihinsel engelli öğrencilere uygulanan
müzikal etkinliklerin arkadaş ilişkilerini nasıl etkilediğiyle ilgili ailelerin
bilgi ve görüşlerini almaktır. Bu araştırma 2015-2016 öğretim yılında
Kahramanmaraş il merkezinde Özel Eğitim Rehabilitasyon Merkezinde zihinsel
engelli çocuğu bulunan 20 veliyi kapsamaktadır. Araştırmanın verileri nitel
veri toplama tekniklerinden Yarı Yapılandırılmış Görüşme Tekniği kullanılarak
toplanmıştır. Görüşme verilerinin analizinde Betimsel Analiz Tekniği
kullanılmıştır. Yapılan araştırmadan ortaya çıkan bulgulara göre müziğin sadece
derse konsantre olma gibi faydalarla sınırlı olmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca
grupla müzik etkinliklerinin hafif derecede zihinsel engelli bireylerin sosyal
iletişimlerine büyük ölçüde faydalar sağladığı ortaya çıkmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Özel Eğitim, Müzik, Arkadaş İlişkisi

Kaynakça

• Birkan, I, (2014) Müzikle Tedavi, Tarihi Gelişimi ve Uygulamaları, Ankara Akupunktur ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 39-40
• Demir, M ve Özdemir, M (2010) Friendship, need satisfaction and happiness. Journal of Happiness Studies, 11, 2, 243-259.
• E. Bilgehan, 116 (2014) Özel Eğitimde müziğin kullanımı ve Türkiye’den uygulama örnekleri, Procedia - Social and Behavioral Science, 2594
• Fehr, B. (1996). Friendship processes. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.
• Finn, J. (1989). Withdrawing from school. Rewiev of Educational Research,
• Gordon, F. C. (2010). School belonging: An exploration of secondary students' perceptions of life at school. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Washington, Washington.
• Grene, J. (2006). Sounds Good: Hospital Uses Music To Calm Nervous Patients, Health Facilities Managemen, Health & Medical Complete, Jan; 19, 1, 3.
• Grob, W., Linden, U. & Osterman, T. (2010). Effects of music therapy in the treatment of children with delayed speech development - results of a pilot study. BMC Complement Altern Med v.10; 2010
• Gülay, H. (2009). Okul Öncesi Dönemde Akran İlişkileri. Ankara: PegemA Yayıncılık İsmihan ARTAN, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 21, 44-45
• Güvenç, R, (1993) Türk Musikisi Tarihi ve Türk Tedavi Musikisi, Metinler Mat-baa, İstanbul, s:10.
• Harrison, C. (2011). An Integrated Approach to Music in the Curriculum. In Making Music in the Primary School. (Ed.) Nick Beach, Julie Evans & Gary Spruce. London & New York: Routledge
• Horuz, D. (2014), Göğüs Hastalıkları Servisinde Yatan Koah Hastalarında Müzik Terapisinin Anksiyete ve Bazı Klinik Bulgulara Etkisi, Bület Ecevit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmış YL. Tezi, Zonguldak, 26
• Kim,J. Wigram, T & ve Gold, C. (2009). Emotional, motivational and interpersonal responsiveness of children with autism in improvisational music therapy. The National Autistic Society, Volume: 13 issue: 4, page(s): 389-409. DOI: https://doi.org/10.1177/1362361309105660
• Marshall, O. W. And Tomcala, M. (1981). Effects Of Different Genres Of Music On Stress Levels, English Document (Ed) 13.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,11(1), 323‐ 343.
• Qualifications and Curriculum Authority (1999). The review of the National Curriculum in England: 4The consultation materials. London: QCA
• Raffini, J.P. (1993). Winners without losers: Structures and strategies for increasing student motivation to learn. Boston: Allyn and Bacon. R. Davis, (2005)“Music Education and Cultural Identity”, Educational Philosophy and Theory, volume 37, number 1, 47-63; A. Uçan, Müzik Eğitimi, 2. Baskı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, An¬kara-1997.
• Silverman, M.J. (2003). Music Therapy And Clients Who Are Chemically Dependent: A Review Of Literature And Pilot Study, The Arts In Psychotherapy, 30
• Somakcı, P. (2003). Türklerde Müzikle Tedavi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15, 131–140.
• Şahin, M, Duman, R, (2008) ÇTTAD,VII/16-17, 261-263
• Uçan, A. (1994). Müzik Eğitimi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Uslu, F, (2012) İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Okula Yönelik Aidiyeti: Öğretmen-Öğrenci İlişkisi, Akran İlişkisi Ve Aile Katılımının Rolü
• Yager, J. (2002) Arkadaşlık acıtmaya başladığında, (Çev: Aslı Mercan), Beyaz Balina Yayınları, İstanbul.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.