İBN BAHÂEDDİN’İN “RİSÂLE ALÂ RİSÂLE ALİ ÇELEBİ Fİ’D-DEVERÂN VE’R-RAKS” ADLI RİSALESİNİN TAHKİK, TERCÜME VE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 127 - 163, 01.12.2013

Ahmet İnanır

Öz

“Risâle alâ risâle Ali Çelebi fi’d-deverân ve’r-raks” adlı bu risale,
Osmanlı hukuk düşüncesi ve kurumları açısından önemli bir belge
niteliğindedir. Ayrıca tegannî ve lahn tartışmalarında orta yolu
benimseyen yaklaşımıyla da son derece önemlidir. Maalesef günümüze
kadar bu risale “Risâle fi’l-lahn ve’t-tegannî” veya “el-Kavlü’l-vasît beyne’lifrât
ve’t-tefrît” adıyla genellikle Birgivî Mehmed Efendi’ye ait olduğu
kabul edilmiştir. Yalnız bir kısım araştırmacılar tarafından Çivizâde
Mehmed Efendi ve Ebussuûd Efendi’ye isnat edildiği de olmuştur. Oysa
yapılan yeni araştırmalar ve bulunan yeni nüshalar bu risâlenin İbn
Bahâeddin’e de isnat edildiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma risalenin
tahkik, tercüme ve değerlendirilmesi yoluyla aidiyet konusundaki
karmaşayı gidererek ilgili literatürün yeniden gözden geçirilmesine
yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

İbn Bahâeddin, cehrî zikir, , riya, tegannî, lahn

INVESTIGATION, TRANSLATION AND EVALUATION OF IBN BAHÂEDDİN’S RISÂLE ÂLÂ RISÂLE ALI ÇELEBI FI’D-DEVERÂN VE’R-RAKS

Öz

The pamphlet called “Risâle alâ risâle Ali Çelebi fi’d-deverân ve’r-raks”
is an important document in terms of Ottoman law thought and
institutions. Moreover, due to its moderationist insight about melody
(tegannî) and descant (lahn) discussions it’s highly important.
Unfortunately, with the names of Risâlefi’l-lahn ve’t-tegannî or el-Kavlü’lvasît
beyne’l-ifrâtve’t-tefrît so farit has generally been thought to be written
by Birgivî Mehmed Efendi but it has also been attributed to Çivizâde
Mehmed Efendi and Ebussuûd Efendi by some researchers. However new
researches and copies found recently verify that this pamphlet was written
by Ibn Bahaeddin. This study aims to help review the related literature by
removing the confusion about to whom it belongs through investigating,
translating and evaluating the pamphlet.

Anahtar Kelimeler

Ibn Bahaeddin, buckthorn remembrance, hypocrisy, melody, descant (lahn)