KUR’AN’DA UNUTKANLIK: SEBEPLERİ VE ÇARELERİ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 24, 30.12.2017

Ahmet Erdinçli

Öz

Kur’ân-ı Kerîm’de, Allah (cc)’ın yeryüzüne gönderdiği
varlıkların en mükemmeli olduğu belirtilen insanın bu özelliğine rağmen bir
takım zaaflarının olduğu yer almaktadır. Bu zaaflardan birisi de onun önceden
edindiği bilgi, deneyim, algı ve tecrübelerini birtakım etkiler neticesinde
kaybetmesi ve unutmasıdır. Unutkanlık, insanın fıtratından olup her insanda
az/çok bulunmaktadır. Kur’an’ın bazı âyetleri, insanı unutkanlığa sevk eden
birtakım sebepleri haber verirken, bazı ayetleri de insan için genelde bir zaaf
olarak addedilen unutkanlığa çareler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Unutkanlık, Sebep, Çare

Kaynakça

• Abdülbâki, Muhammed Fuâd, Mu’cemü’l-Müfehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Kâhire, Dârü’l Hadîs, 1422/2001.
• Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Âlûsî, Seyyid Mahmud Şükrü, Ruhu’l-Meâni fi Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azim ve’s-Seb’i’l-Meâni, Beyrut ts, İhyâi Turâsi’l-A’rabî.
• Ateş, Ali Osman, Kur’ân ve Hadislere Göre Şeytan, İstanbul, Beyan Yayınları, 1995.
• Aydın, Hüseyin, Yaratılış ve Gayelilik, Ankara, DİB. Yayınları, 1996.
• Beyzâvî, Kadı Nâsırıddin Ebi Said Abdullah Bin Ömer Bin Muhammed Şirâzî, Envâru-t-Tenzîl ve Esrâru-t-te’vîl, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İ’lmiyye, 1999.
• Buhârî, Ebî Abdullah Muhammed b. İsmail, Câmiu’s-Sahîh, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Rûhu’l-Beyân Tefsîri, (trc: Abdullah Öz vd.), Damla Yayınevi. III. Baskı, İstanbul 1997.
• Cevherî, İsmail b. Hammâd, es-Sıhâh (Tâcu’l-Lüga ve Sıhâhu’l-Ârabiyye), Beyrut, Dârü’l-Fikr, 1418/1994.
• Cübûrî, Hüseyin Halef, Avârîzü’l-Ehliyye İ’nde’l-Usûliyyîn, Mekke, Ümmü’l-Kurâ, 1408/1988.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as, es-Sünen, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Ergül, Adem, Kur’ân ve Sünnette Kalbî Hayat, İstanbul, Altınoluk, 2000.
• Fîrûzâbâdî, Ebû’t-Tâhir Mecdu’d-dîn Muhammed b. Ya’kûb, el–Okyânusü’l-basît fi Tercemeti’l-Kâmûs’il-Muhît, Beyrut, Dârü’l-Fikr, 1424/2003.
• Güven, Yusuf, Gözümü Haramdan Nasıl Korurum, İzmir, Işık Yayınları, 2010.
• Hançerlioğlu, Orhan, Felsefe Ansiklopedisi, İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Hicâzî, Muhammed Mahmud, (trc.: Mehmet Keskin). et-Tefsîru’l-Vâdıh, İstanbul ts, İlim Yayınları. http://www.gonuldergisi.com/namaz-ve-vucut-sagligi-dr-eda-sedef-sayan.html(10.02.2017).
• İbn Âşûr, Muhammed Tahir, Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, by. , ty.
• İbn Kesîr, İmâdüddîn Ebû’l-Fidâ İsmâil b. Ömer, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Kuveyt, Mektebetü Tâlibi’l-İ’lm, 1998.
• İbn Manzûr, Ebû’l-Fadl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-Ârab, Beyrut, Dâru Sâdır, 1410/1990. İsfahânî, Hüseyin b. Muhammed b. Râğıb, el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân, Beyrut, Dârü’l-Ma’rifet, 1422/2001.
• İzzeddin İbn Abdüsselâm, Kavâidu’l-Ahkâm fî Mesâlihi’l-En’âm, (trc. Kaya, Süleyman; Duman, Soner), İstanbul, İz Yayıncılık, 2006.
• Karagöz, İsmail ve dğr., Dini Kavramlar Sözlüğü, Ankara, DİB. Yayınları, 2007, s. 531.
• Karaman, Hayrettin vd., Kur’ân Yolu, Komisyon, DİB. Yayınları, Ankara 2007.
• Kaya, Süleyman, Kur’ân’da İmtihan, İstanbul, İnsan Yayınları, 2003.
• Kurtubî, Ebî Abdillah, Muhammed b. Ahmed el-Ensârî, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Beyrut, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l- A’rabi, 1422/2002.
• Kutub, Seyyid, Fî Zılâli’l-Kur’ân, İstanbul, Hikmet Yayınları, (trc. M. Emin Saraç vd.), 1972.
• Müslim, Ebû’l- Hüseyin Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî en-Nisâbûrî. Câmiu’s-Sahîh, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1992.
• Nesefi, Ebû’l-Berakât Abdullah b. Ahmed, Medâriku’t-tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vil, (trc; Harun Ünal), İstanbul, 2003.
• Nursi, Said, Kastamonu Lâhikası, İstanbul, Yeni Asya Neşriyat, 2013.
• Öztürk, Yaşar Nuri, Kur’ân’ın Temel Kavramları, Yeni Boyut Yayınları, İstanbul 1998.
• Öztürk, Yener, Kur’ân’da Âhiret, İzmir, Işık Yayınları, 2004.
• Râzî, Fahruddin, et-Tefsîru’l-Kebîr (Mefatihu’l Ğayb), Beyrut, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-A’rabî, 1997.
• Sofuoğlu, Mehmet, Tefsire Giriş, İstanbul, Çağrı Yayınları, 1981.
• Süyûtî, Abdurrahman Celaleddin, ed-Durru’l-Mensur fî Tefsiri’l-Me’sur, Beyrut, Dâru’l- Fikr, 1993.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-Kadîr, Beyrut, Dâru İbn Kesîr, 1998.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, (trc. Kerîm Aytekin, Hasan Karakaya), İstanbul, Hisar Yayınevi. 1996.
• Tancî, Muhammed, Mu’cemü’l-Mufassal fî Tefsîri Garîbi’l-Kur’âni’l-Kerîm, Beyrut, Dârü’l-Kütübü’l-İlmiye, 1424/2003.
• Tirmizi, Ebû İsa Muhammed b. Îsâ, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
• Toshihiko İzutsu, Kur’ân’da Dini ve Ahlâkî Kavramlar, (çev. Selahaddin Ayaz), İstanbul, Pınar Yayınları, 1991.
• Uludağ, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul, Kabalcı Yayınları, 2001.
• Ünal, Ali, Kur’ân’da Temel Kavramlar, İstanbul, Beyan Yayınları, 1986.
• Vehbî, Mehmed, Büyük Kur’ân Tefsîri (Hülâsâtü’l Beyân), İstanbul ts, Üçdal Neşriyat.
• Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, (Sd; İsmail Karaçam ve Dğr.), Azim Dağıtım, İstanbul 1992.
• Kandehlevî, Yûsuf, Muhtasar Hayâtü’s-Sahâbe, İstanbul, Ravza Yayınları, 2000.
• Zuhaylî, Vehbe, Tefsîru’l-Münir, (trc. Hamdi Arslan v.dğr.), Risale Yayınları, İstanbul 2005