ÇOCUK DOSTU KENT YAKLAŞIMINA YÖNELİK POLİTİKA EĞİLİMLERİNİN İSTATİSTİKSEL VARYANS PROSEDÜRÜ TEMELLİ OCRA YÖNTEMİYLE ÖLÇÜMÜ

Yıl 2022, , 311 - 330, 31.12.2022

Ayşe Özcan Buckley , Serap Pelin Türkoğlu

https://doi.org/10.46849/guiibd.1214042

Öz

Bu çalışma, kentsel mekânı çocuk hakları üzerinden istatistiksel varyans prosedürü ve OCRA (Operational Competitiveness Rating Analysis) yöntemleri ile Türkiye özelinde analiz etmektedir. Bu çerçevede, çalışmanın verileri “Çocuk Dostu Kent” yaklaşımının öngördüğü kentsel ilkelere ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin temel yaklaşımına dayanarak belirlenmiştir. TÜİK çocuk istatistikleri veri tabanından 2010-2017 dönemi temel alınarak seçilen veriler ile Türkiye’nin çocuk dostu kentsel politika eğilimleri ve performansı ölçülmektedir. Veri analizinde, öncelikle istatistiksel varyans prosedürüyle incelenen kriterlerin ağırlıkları hesaplanmış ve daha sonra OCRA yöntemi kullanılarak Türkiye’nin çocuk dostu kentsel politika eğilimlerinin performans analizi gerçekleştirilmiştir. Böylelikle, çalışma sonucunda yerel yönetim uygulamalarına katkı sağlayacak bir performans sıralamasının elde edilmesi hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Çocuk Dostu Kent, OCRA Yöntemi, Birleşmiş Milletler, Kentleşme Politikaları., Çocuk, Çocuk Dostu Kent, OCRA Yöntemi, Birleşmiş Milletler, Kentleşme Politikaları.

Measurement of Policy Trends to A Child Friendly City Approach by OCRA Method Based on Statistical Variance Procedure

Öz

This study analyzes children’s rights in urban space by using the statistical variance procedure and OCRA (Operational Competitiveness Rating Analysis) method. The data of the study has been determined in accordance with the urban principles defined under the “Child-Friendly City” approach and the basic approaches identified by the UN Convention on the Rights of the Child. In this context, Turkey's child-friendly urban policy trends and performance are measured with the data selected from the TUIK children statistics database based on the 2010-2017 period. In the data analysis, firstly, the weights of the criteria examined with the statistical variance procedure were calculated and then the performance analysis of Turkey's child-friendly urban policy trends was carried out using the OCRA method. Thus, as a result of the study, it is aimed to obtain a performance ranking that will contribute to local government practices.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Çocuk Dostu Kent, OCRA Yöntemi, Birleşmiş Milletler, Kentleşme Politikaları.

Kaynakça

• Berkün, S. (2019). Çocuk Dostu Kent Yönetimlerinin Çocuklar Tarafından Değerlendirilmesi: Bursa Örneği. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1): 135-152.
• BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi(10 Aralık 1948), https://www.unicef.org/turkey/udhr/_gi17.html (Erişim: 14 Haziran 2017).
• BM Çocuk Hakları Sözleşmesi-Convention on theRights of the Child(20 Kasım 1989).
• http://www.ohchr.org/Documents/ProfessionalInterest/crc.pdf(Erişim: 14 Haziran 2017).
• Chatterjee, P., &Chakraborty, S. (2012). MaterialSelection Using PreferentialRankingMethods. Materials& Design, 35, 384-393.
• Cohen U., Hill A.B., Lane C.G., McGinty T. &. Moore G. T. (1999). RecommendationsFor Child Play Areas, TheUniversity of Wisconsin, Milwaukee.
• Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin 1996 Avrupa Sözleşmesi, https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/539a9--Cocuk-Haklarinin-Kullanilmasina-Iliskin-Avrupa-Sozlesmesi.pdf (Erişim: 16 Haziran 2017).
• Erbay, Ercüment (2011). Türkiye'de Çocuk Haklarını Tanıtma, Yaygınlaştırma ve İzlemeye Yönelik Uygulamaların Eleştirel Analizi ve Bir Model Önerisi. Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gemalmaz, M.S. (2002).Çocuk ve Genç Haklarına İlişkin Ulusal Üstü Belgeler, İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Geraldine V. B. (1995). The International Law on TheRights of The Child 10-11 (Dordrecht/Boston/London, MartinusNijhoffPublishers, 35 International Studies in Human Rights).
• Güçlü, Sevinç (2016). Çocukluk ve Çocukluğun Sosyolojisi Bağlamında Çocuk Hakları. Sosyoloji Dergisi (Armağan Sayısı),1-22.
• Kuyumcu, Nihal (2014). Tarihten Günümüze Çocuk ve Çocukluk Algısı Üzerine Birkaç Söz Çocuk Tiyatrosu ve Çocuklarla Tiyatro.Türk Dili Dergisi,709-713.
• Lynch, K. (1977).GrowingUpInCities, MIT Press, Massachusetts.
• Madić, M., Petković, D., &Radovanović, M. (2015). Selection of Non-ConventionalMachiningProcesses Using The OCRA Method. SerbianJournal of Management, 10(1): 61-73.
• Mohanty, P. P., &Mahapatra, S. S. (2014). A Compromise Solution by VIKOR MethodforErgonomicallyDesigned Product with Optimal Set of Design Characteristics. ProcediaMaterialsScience, 6: 633-640.
• OHCHR(2007).“LegislativeHistory of theConvention on therights of thechild”, Volume I. New York & Geneva,https://www.ohchr.org/Documents/Publications/LegislativeHistorycrc1en.pdf (Erişim: 22 Mayıs 2021).
• Onur, B. (2005). Türkiye'de Çocukluğun Tarihi. Ankara: İmge Kitabevi.
• Parkan, C. (1994). OperationalCompetitivenessRatings of ProductionUnits. ManagerialandDecisionEconomics, 15(3): 201-221.
• Parkan, C. &Wu, M.L. (2000). Comparison of Three Modern MulticriteriaDecision-Making Tools. International Journal of SystemsScience, 31(4): 497-517.
• Riggio, E. (2002). Child FriendlyCities: GoodGovernance in the Best Interests of the Child. Environmet&Urbanization, 14 (2): 45-58.
• T.C. 11. Kalkınma Planı (2019-2023). Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı,https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2022/07/On_Birinci_Kalkinma_Plani-2019-2023.pdf (Erişim: 10 Ekim 2022).
• Topsümer, F., Babacan, E. & Baytekin, E. P. (2009). Şehir ve Çocuk Dostu Şehir Girişiminin Şehir İmajına Katkısı.İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi,35:5-20.
• TÜİK (4 Şubat 2022). Nüfus ve Demografi, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=45500#:~:text (Erişim: 18 Ağustos 2022).
• TÜİK (20 Nisan 2022). İstatistiklerle Çocuk 2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633 (Erişim: 18 Ağustos 2022).
• Uğurlu, Z., & Gülsen, I. (2014). Çocuk Hakları ve Hukuki Bağlamda Çocuğun İhmal ve İstismardan Korunması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1): 1-24.
• UN (1989). Convention on theRights of the Child, https://www.unicef.org/child-rights-convention/convention-text (Erişim: 12 Ağustos 2022).
• UN-Habitat II (1996). İstanbul Declarationand Habitat Agenda, https://www.un.org/en/conferences/habitat/istanbul1996 (Erişim: 14 Eylül 2022).
• UN-Habitat III (2017). New Urban Agenda, United Nations, https://uploads.habitat3.org/hb3/NUA-English.pdf (Erişim: 22 Ekim 2022).
• UN-Habitat (2022). “About Us”, https://unhabitat.org/about-us (Erişim: 15 Eylül 2022).
• UNICEF (2021).InnocentiResearch Center, https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/cfc-framework-eng.pdf (Erişim: 15 Mayıs 2021).
• UNICEF-UNCHS (1997). Children’sRightsand Habitat: WorkingTowards Child-FriendlyCities. Reports of theExpertSeminar (New York, 1-2 Feb 1996) andthe UNICEF Workshop (İstanbul, 5 June 1996).https://digitallibrary.un.org/record/233327 (Erişim: 14 Eylül 2022).
• UNICEF (2004a). Building Child FriendlyCities: A Framework for Action. Florence, Italy, InnocentiResearch Center, https://www.unicef-irc.org/publications/pdf/cfc-framework-eng.pdf (Erişim: 15 Mayıs 2022).
• UNICEF (2004b). PartnershipstoCreate Child-FriendlyCities; Programming for Child RightswithLocalAuthorities. Florence, Italy: InnocentiResearch Center.
• UNICEF (2009). “Child FriendlyCitiesFactsheet” (September 2009). https://www.unicef.de/blob/23350/110a3c40ae4874fd9cc452653821ff58/fact-sheet--child-friendly-cities--data.pdf (Erişim: 15 Mayıs 2021).
• UNICEF (2018). UNICEF Child FriendlyCitiesandCommunitiesHandbook (April 2018). https://s25924.pcdn.co/wp-content/uploads/2018/05/CFCI-handbook-NewDigital-May-2018.pdf (Erişim: 10 Mayıs 2021).
• UNICEF (2019). Türkiye-UNICEF Ülke İşbirliği Programı 2016-2020 (2019 Yıllık Raporu), https://www.unicef.org/turkiye/ara%C5%9Ft%C4%B1rma-ve-raporlar (Erişim: 12 Ekim 2022).
• UNICEF CFCI (2022). “What is a child-friendlycity?”, https://childfriendlycities.org/what-is-a-child-friendly-city/ (Erişim: 22 Nisan 2022).
• UNICEF CFCI (2022). “Child FriendlyCities”, http://childfriendlycities.org (Erişim: 22 Nisan 2022).
• UNICEF CFCI Framework (2021). https://childfriendlycities.org/cfci-framework/ (Erişim: 10 Mayıs 2021).
• UNICEF Türkiye (2 Mart 2016). “Basın Bülteni: Çocuk Dostu Şehirler: Çocukların Yerel Yönetime Katılımını Teşvik Eden Bir Girişim”, https://www.unicef.org/turkiye/bas%C4 (Erişim: 18 Nisan 2022).
• Ünal, Şeref (2001). İnsan Haklarının Uluslararası İlkeleri: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Ankara: TBMM Basımevi. Zardari, N. H., Ahmed, K., Shirazi, S. M., &Yusop, Z. B. (2015). WeightingMethodsandTheirEffects on Multi-CriteriaDecisionMaking Model Outcomes in WaterResources Management. Springer.