TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLER VE YABANCI GÖÇMENLER

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 17 - 32, 31.12.2019

Selçuk Kahraman Şaban Tanıyıcı Önder Kutlu

Öz

Türkiye, tarihsel olarak yakın akrabalık ve
komşuluk ilişkileri içinde olduğu Suriye’den Mart 2011’de başlayan iç savaş sonrasında,
uygulamış olduğu “Açık kapı” politikasının da etkisiyle milyonları bulan insan
akınına uğramıştır. Yaklaşık dört milyon Suriyeli sığınmacıya ev sahipliği
yapan ülke, nüfusunun yüzde beşini bulan bu kitle ile ilgili başta temel
fizyolojik ihtiyaçların karşılanması olmak üzere, çeşitli kamu politikası
başlıkları itibariyle kararlar vermek durumundadır. Bu kararlardan bir kısmı siyasal
aktörler tarafından alınacakken yine bir kısmı bürokratik mekanizma tarafından
üstlenilmesi gereken kararlar şeklindedir. Kamusal süreçte, özellikle bu çok
düzeyli kriz döneminde, çok düzeyli ve çok aktörlü politikalar geliştirme
zorunluluğu bulunmaktadır.

Çalışma kapsamında ele alınan ve temel yerel
yönetim birimi olduğu ifade edilebilecek olan belediyeler, Türkiye’de daha önce
yaşanılan göç tecrübelerinden daha kapsamlı bir kitleye yönelik olarak ve yeni
bir bakış açısıyla yeni politikalar belirlemek durumunda kalmışlar, halen de
kalmaya devam etmektedirler. Son dokuz yıllık dönemde, kimi belediyeler
herhangi bir faaliyet içerisine girmeme ve hareketsiz kalma yönünde politika
benimserken, kimileri ise çok farklı alanlarda ve aktif biçimde çalışmalar
yürütme yolunu seçmişlerdir. Sonuçta belediyelerin özelde Suriyeli
sığınmacılara genelde ise yabancı göçmenlere yönelik yaklaşımları siyasal,
ekonomik, sosyo-kültürel ve yasal olmak üzere çeşitli gerekçelerle değişkenlikler
göstermiştir. Bu çalışma, belediyelerin yabancı göçmenlere yönelik süreç
yönetiminde yaşadıkları sorunların tespit edilmesini ve politika önerilerine
yer verilmesini hedeflemektedir. Bu doğrultuda ikincil kaynaklar kadar birincil
kaynaklardan da yararlanılmak suretiyle doğrudan yerel halkı ve yönetimlerini
etkileyen göç olgusu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Belediye, yabancı göçmenler, göç mevzuatı, Suriyeli sığınmacılar

Kaynakça

• Arıkboğa, E. (2015), “Büyükşehir Yönetim Sistemi: Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri”, Ed. K. Görmez, Yerel Yönetimler, Ankara: Orion Kitabevi, 185-223.Babaoğlu, C. ve Kocaoğlu, M. (2017), “Kentli’ Sığınmacılar Meselesi ve Belediyeler”, Türk İdare Dergisi, (485), 497-518.Balbo, M. (2012), “Örnek Vaka Analizleri: Bolonya ve Treviso”, Ed. A. İçduygu, Kentler ve Göç: Türkiye, İtalya, İspanya, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 167-170.Bellun, M. (2012), “Örnek Vaka Analizi: Treviso”, Ed. A. İçduygu, Kentler ve Göç: Türkiye, İtalya, İspanya, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 217-239.Biehl, K. (2012), “Örnek Vaka Analizi: İstanbul”, Ed. A. İçduygu, Kentler ve Göç: Türkiye, İtalya, İspanya, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 73-112.ÇakırerÖzservet, Y. (2015), “Modern Göçebeler Olarak Göçmenler, Mekan ve Şehre Uyum”, Sosyoloji Divanı, 3 (6), 41-54.Daoudov, M. (2015), “Türkiye’de Yabancıların Uyumunda Yerel Yönetimlerin Rolü”, Ed.: Y. Bulut, Uluslararası Göç ve Mülteci Sorununun Çözümünde Kamu Yönetiminin Rolü, 1. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları, 39-64.Duğan, Ö. ve Gürbüz, S. (2018), “Suriyeli Sığınmacıların Sosyal Entegrasyonuna Yönelik Bir Araştırma”, Turkish Studies, 13 (26), 529-546.Enander, A., Hede, S. and Lajksjö, Ö. (2014), “Why Worry? Motivation for Crisis Preparedness Work among Municipal Leaders in Sweden”, Journal of Contingencies and Crisis Management, 1-10.Erder, S. ve İncioğlu, N. (2008), Türkiye’de Yerel Politikanın Yükselişi, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.Erdoğan, M. M. (2017),“Kopuş”tan “Uyum”a Kent Mültecileri: Suriyeli Mülteciler ve Belediyelerin Süreç Yönetimi: İstanbul Örneği, İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları. Good, K. R. (2009), Municipalities and Multiculturalism: The Politics of Immigration in Toronto and Vancouver, Toronto: University of Toronto Press. Kahraman, S. ve Tanıyıcı, Ş. (2018), “Türkiye’de Suriyeli Sığınmacılar Örneğinde Çok Düzeyli Göç Yönetişimi”, TESAM Akademi Dergisi, 5 (1), 235-280.Keleş, R. (2017), “Göç, Kentleşme ve Aidiyet Konularına Genel Bakış”, Ed. M. A. Kireçci ve D. Çağlar, Ankara Özelinde Kentleşme: Kimlik ve Göç, 1. Baskı, Ankara: ŞAR. Kutlu, Ö., Örselli, E. ve Kahraman, S. (2017), “Sosyal Belediyecilik Bağlamında Türkiye’de Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Çalışmalar”, Ed. M. Güler ve A. M. Turan, Belediyelerin Geleceği ve Yeni Yaklaşımlar, 1. Cilt, İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, 413-428.Marconi, G. (2012), “İtalya: Göç Veren Bir Ülkeden Göç Alan Bir Ülkeye”, Ed. A. İçduygu, Kentler ve Göç: Türkiye, İtalya, İspanya, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 115-165.Marmara Belediyeler Birliği (MMB) (2015), Kent Mültecilerine Hizmette Belediyelerin Rolü, Çalıştay Raporu, Kasım 2015, İstanbul. McDonald, J. (2012), “Building a Sanctuary City: Municipal Migrant Rights in the City of Toronto”, Eds. P. Nyers and K. Rygiel, Citizenship, Migrant Activism and the Politics of Movement,1st Edition, London: Routledge, 129-145.Örselli, E., Bayrakcı, E. ve Kahraman, S. (2016), “Yerel Yönetişim ve Kadın Meclisleri: Karatay Kadın Meclisi Örneği”, Turkish Studies, 11 (2), 985-999.Parlak, B. (2002), “Avrupa Birliği Perspektifinden Merkezi Yönetim-Yerel Yönetim İlişkileri”, Ed. B. Parlak ve H. Özgür, Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler, 1. Baskı, Bursa: Alfa Yayınları, 39-72.Poli, A. (2012), “Örnek Vaka Analizi: Bolonya”, Ed. A. İçduygu, Kentler ve Göç: Türkiye, İtalya, İspanya, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 171-216.Serrano, J. P., Iglesias, M. and Alle, J. J. F. (2012), “İspanya Ülke Raporu: İspanya, Göç Veren Bir Ülkeden Bir Göçmenler Ülkesine”, Ed. A. İçduygu, Kentler ve Göç: Türkiye, İtalya, İspanya, 1. Baskı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 243-296.Spencer, S. (2018), “Multi-Level Governance of an Intractable Policy Problem: Migrants with Irregular Status in Europe”, Journal of Ethnic and Migration Studies, 44 (12), 2034-2052.Suleymanov, A. (2016), Suriyeli Mülteci Çocuklarla El Ele Projesi: Sultanbeyli İlçesindeki Suriyelilerin Yaşam Deneyimleri. Sonuç Raporu. İstanbul: HAGEV. Şahin, Y. (2017), Yerel Yönetimler, 3. Baskı, Bursa: Ekin Yayınevi. Tekin, Ö. F., Aslan, S. ve Söylemez, A. (2017), “Mültecilerin Kente Uyumunda Yerel Yönetimlerin Rolü: Örnek Politika ve Hizmetler Üzerine Bir İnceleme”, Ed. M. Güler ve A. M. Turan, Belediyelerin Geleceği ve Yeni Yaklaşımlar, 1. Cilt, İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, 365-376.Toksöz, F. (2009), Yerel Yönetim Sistemleri, İstanbul: TESEV Yayınları.Toprak, Z. (2014), Yerel Yönetimler, 9. Baskı, Ankara: Siyasal Kitabevi.Uzun, T. ve Kurt, H. (2002), “Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Sorunları”, Ed. B. Parlak ve H. Özgür, Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler, 1. Baskı, Bursa: Alfa Yayınları, 73-98.Woods, A. ve Kayalı, N. (2017), Suriyeli Topluluklarla Etkileşim: İstanbul’daki Yerel Yönetimlerin Rolü, İstanbul: İstanbul Politikalar Merkezi (IPC). http://www.milliyet.com.tr/suriyeli-misafirlerin-adaptasyonu-bu-gaziantep-yerelhaber-1777618/https://haber/chp-li-baskan-suriyelilere-yardimi-kesti,815975https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/mersin-buyuksehir-belediye-baskanin-suriyeli-cikisi-butcemden-suriyelilere-yardim-yapamam-5191817/https://www.internethaber.com/suriyeliler-iyi-partili-ilay-aksoya-dava-acti-2010477h.htm