Perception Levels of Independent Auditors and Accounting Professionals Regarding Inflation Reporting Practices

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 38, 144 - 163, 09.09.2025

Yilmaz Çalışkan , Selçuk Gülten

https://doi.org/10.70490/gumrukticaretdergisi.1715220

Öz

In recent years, businesses have been greatly affected by the high inflation in Turkey, and since it has become difficult to prepare financial statements in accordance with the truth, it has become mandatory to prepare them according to price indices. In order for companies to show their assets and resources in a more accurate way and to make their financial information more reliable, inflation accounting has been implemented in our country. In the field of inflation reporting, regulations have been made for inflation accounting by the Public Oversight and Audit Board (KGK), the Ministry of Treasury and Finance and other relevant institutions. In this study, the effect of inflation accounting/correction on professionals has been tried to be measured with the implementation of inflation accounting/correction, a survey consisting of closed-ended questions has been organized, and the results of the survey have been evaluated according to the Likert scale. According to the survey results, it was determined that the workload of accounting professionals increased due to inflation reporting, and their psychological state and social life were negatively affected. Accounting professionals think that the institutions and organizations in the field of accounting did not provide sufficient training and time to the professionals, and that the regulations and sample applications in the legislation were not clear, understandable and sufficient. It was observed that the updates in the accounting package programs were not made on time and the policy implemented regarding inflation accounting/correction was accepted by unsuccessful professionals. It was reported that additional personnel were employed by the professionals due to inflation accounting, that accounting professionals could not receive additional wages due to inflation reporting and that their costs increased.

Anahtar Kelimeler

Inflation Accounting , professional accountant , KGK , Ministry of Treasury and Finance

Bağımsız Denetçilerin ve Muhasebe Meslek Mensuplarının Enflasyon Raporlaması Uygulamalarına Yönelik Algı Düzeyleri

Öz

Son yıllarda Türkiye’de enflasyonun çok yüksek şekilde seyretmesinden dolayı işletmeler çok etkilenmiş, finansal tabloların gerçeğe uygun olarak düzenlenmesi zorlaştığından fiyat endekslerine göre düzenlenmesi zorunlu hale gelmiştir. Şirketler varlıklarını ve kaynaklarını daha sağlıklı bir şekilde gösterilmesi, finansal bilgilerini daha güvenilir hale getirmek için ülkemizde enflasyon muhasebesinin uygulamasına geçilmiştir. Enflasyon raporlaması alanında başta Kamu Gözetimi ve Denetimi Kurulu (KGK) olmak üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı ve diğer ilgili kuruluşlar tarafından enflasyon muhasebesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Bu çalışmada enflasyon muhasebesinin/düzeltmesinin uygulamaya konulmasıyla birlikte meslek mensupları üzerinde meydana getirdiği etki ölçülmeye çalışılmış, kapalı uçlu sorulardan oluşan anket düzenlenmiş, anketin sonuçları likert ölçeğe göre değerlendirilmiştir. Elde edilen anket sonuçlarına göre muhasebe meslek mensuplarının enflasyon raporlaması nedeniyle iş yükünün arttığı, psikolojik durumunu ve sosyal hayatının olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir. Muhasebe alanında yer alan kurum ve kuruluşlar tarafından meslek mensuplarına yeterli eğitim ve süre verilmediği, mevzuatta yer alan düzenlemeler ve örnek uygulamaların açık, anlaşılır ve yeterli düzeyde olmadığı muhasebe meslek mensupları düşünmektedir. Muhasebe paket programlarında güncellemelerin zamanında yapılmadığı ve enflasyon muhasebesi/düzeltmesiyle ilgili uygulanan politikanın başarısız meslek mensuplarınca kabul edildiği görülmüştür. Enflasyon muhasebesinden dolayı meslek mensupları tarafından ilave personel istihdam edildiği, muhasebe meslek mensuplarının enflasyon raporlaması nedeniyle ek ücret alamadığı ve maliyetinin arttığı bildirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon Muhasebesi , muhasebe meslek mensubu , KGK , Hazine ve Maliye Bakanlığı

Etik Beyan

Söz konusu çalışma kendimizin emekleri sonucunda oluşturulmuş özgün bir çalışmadır.

Teşekkür

Ankete katılan tüm muhasebe meslek mensuplarının çalışmamıza vermiş olduğu katkı için teşekkür ederiz.

Kaynakça

• A&M Danışmanlık. (2024). Inflation Accounting In Turkey. https://www.mondaq.com/turkey/accounting-standards/1544484/inflation-accounting-in-turkey. (Erişim Tarihi: 16.03.2025).
• Altınışık, İ. (2019). Enflasyonun İşletmeler Üzerindeki Etkisi ve Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Yöntemler. Ankara: İksad Publications.
• Arda, A. (2023). Enflasyon Muhasebesi. Parion Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 23-32.
• Azizağaoğlu, K. (1997). Inflation Accounting. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Büyükakın, T. (1995). Enflasyon Teorileri ve Türkiye’de 1980 Sonrası Enflasyon. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Finrota. (2024). What is Inflation Accounting?. https://www.finrota.com/en/blog/enflasyon-muhasebesi-nedir. (Erişim Tarihi:15.03.2025).
• Frisch, H.(1989). Enflasyon Teorileri. Çev. Ertan Oktay ve Aslan Yiğidim. Ankara: Elif Matbaacılık.
• Güneş, C. (2025). Enflasyon Muhasebesi Nedir? Enflasyon Muhasebesi Nasıl Yapılır?. https://www.cottgroup.com/en/blog/work-life/item/what-is-inflation-accounting-how-is-inflation-accounting-performed. (Erişim Tarihi:16.03.2025).
• Güneş, R. ve Uysal, M. (2024). 555 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ve TMS 29 Standardı Kapsamında Enflasyon Muhasebesi Üzerine Bir Değerlendirme. Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-21.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı). 555 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. 30.12.2023 tarih ve 32415 (2. Mükerrer) Sayılı Resmi Gazete.
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı). 582 Sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği. 15.02.2025 tarih ve 32814 Sayılı Resmi Gazete.
• Karacan, A. İ. (2024). Enflasyon Muhasebesi: Tarihsel Bir Tur. https://legal.com.tr/blog/ekonomi/enflasyon-muhasebesi-tarihsel-bir-tur/. (Erişim Tarihi: 01.04.2025).
• Karapınar, A. ve Ayanoğlu, Y. (2005). Enflasyon Düzeltmesi Uygulamasının Meslek Mensuplarına Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, (16), 1-16.
• Karapınar, A., Zaif, F. ve Bayırlı, R.. (2012). Impact of Inflation Accounting Application on Key Financial Ratios. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4(1), 44-57.
• Kay, J. A. (1977). Inflation Accounting-A Review Article. The Economic Journal, 87(346), 300-311. https://www.jstor.org/stable/2232089. (Erişim Tarihi:27.02.2025).
• KGK. (2023). Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Hakkında Uygulama Rehberi. https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/Diger/Y%C3%9CKSEK%20ENFLASYONLU%20EKONOMILERDE%20FINANSAL%20RAPORLAMA%20HAKKINDA%20UYGULAMA%20REHBERI.pdf. (Erişim Tarihi: 20.04.2025).
• Koraltürk, Ö. S. (2018). Kuyumcu İşletmelerinde Enflasyon Düzeltme Uygulaması. https://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/omerselimkoralturk/004/. (Erişim Tarihi: 27.04.2025).
• Köse, E. (2024). Enflasyon Muhasebesi Uygulamasının Muhasebe Meslek Mensuplarının Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Mali Hukuk Dergisi, 240, http://dx.doi.org/10.69838/MHD.79649
• Liberto, D. and Hartit, H. (2022). Inflation Accounting: Definition, Methods, Pros & Cons. https://www.investopedia.com/terms/i/inflation-accounting.asp. (Erişim Tarihi:20.03.2025).
• Lipsey, R. G. and Steiner, P. O.(1990). İktisat. Cilt2. Çev. Ahmet Çalanak. İstanbul:Bilim Teknik Yayınevi.
• Öztürk, V. (2006). Enflasyon Muhasebesi ve Banka Karlarına Etkisi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• PWC. Enflasyon Muhasebesi. https://www.pwc.com.tr/enflasyon-muhasebesi. (Erişim Tarihi:20.04.2025).
• Revsine, L. (1981). Inflation Accounting for Debt. Financial Analysts Journal, 37(3), 20-25; 27-29. Sıra No: 16 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlamaya İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 29) Hakkında Tebliğ. 31.12.2005 tarih ve 26040 Sayılı Resmi Gazete.
• Small, J. R. (1977). Management Accounting and Inflation. Management Decision, 16(8),518-529. https://doi.org/10.1108/eb001179.
• Sulucay, İ. H. (2022). Inflation Accounting Methods and Their Effectiveness. Naval Postgraduate School, Master Science of Management, Thesis, The USA.
• Ünlü, İ. L. (2004), Vergi Uygulamaları İçin Enflasyon Muhasebesi. Karaman Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası, Karaman.
• Wali, K., Darwish, B. K. and Velasco, R. (2024). Inflation Adjustments Of Financial Statements: Implication To Price İndex And Performance. International Journal of Academe and Industry Research, 5(1), 22-42. DOI: https://doi.org/10.53378/353040.
• Terzi, S. ve Şen, İ. K. (2024). Enflasyon Düzeltmelerinin Finansal Tablolara Etkisi: Borsa İstanbul Üzerinde Araştırma. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 126-148.
• Yavuz, G. (2007). Enflasyon Muhasebesi ve Bir Uygulama. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Kocaeli.
• Yüce, M. (1998). Enflasyon Muhasebesi. Sayıştay Dergisi(31), 102-113.
• Zamel, A. M., Behery, A. H. and Hefny, D. A. A. (2020). Inflation-Adjusted Accounting Information and the Reliability of Financial Reporting: Empirical Evidence from Egypt. Journal of Business Research, 42(3), 3-44.
• www.bddk.gov.tr
• 213 Sıra Sayılı Vergi Usul Kanunu.10.01.1961 Sayılı ve 10703 Sayılı Resmi Gazete.
• 4.1.1961 Tarih ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu ile 21.2.1983 Tarih ve 210 Sayılı Değerli Kâğıtlar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. 22.01.1983 tarih ve 17936 Sayılı Resmi Gazete.