Türkiye’de Kamu Geliri Olarak Para Cezalarının Mali Boyutunun Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Sayı: 13, 48 - 57, 01.07.2018

İsmail İşler

Öz

İdari para cezaları, yargı kararı gerekmeksizin devletin idari kurumları tarafından hükmedilebilen cezalar iken adli para cezaları sadece mahkemeler tarafından hükmedilebilen para cezalarıdır. Kamu düzenini sağlamak amacıyla uygulanan para cezalarının birincil amacı gelir sağlamak olmayıp asıl amacı toplumsal düzeni, adaleti ve güvenliği tesis etmektir. Buna rağmen devlet bütçesi tahminlerinde, kamu gelirleri altında ceza gelirleri başlığı ile yer almaktadır. Olağanüstü kamu gelirleri arasında sayılan ceza gelirlerinin, bütçe tahminlerinde ceza gelirleri hedefleri bulunması sebebi ile günümüzde olağan kamu gelirine dönüştüğü görülmektedir. Bununla beraber ceza gelirlerinin mali boyutu incelendiğinde, motorlu taşıtlar vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi, gümrük vergisi gibi bütçe için önemli olan birçok vergi gelirinden daha fazla gelir sağladığı görülmektedir. Ceza gelirlerinin merkezi yönetim bütçe açığına oranlarının son yıllarda sırasıyla %35, %34 ve %24 olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bu bilgiler ışığında sosyal amaç ile toplanan para cezalarının mali amaca da önemli katkılar sağladığını söyleyebiliriz

Anahtar Kelimeler

Para Cezaları, İdari Para Cezaları, Adli Para Cezaları, Bütçe Gelirleri

Assessing The Size Of Public Financial Income As Fines In Turkey

Öz

Administrative monetary penalties are executed by the administrative institutions of the state without requiring a judgment, whereas judicial fines are executed only by the courts. The primary purpose of the monetary penalties imposed to ensure public order is not to generate revenue, but to establish social order, justice and security. Nonetheless, they are included with the “penalty income” title under the public revenues in the state budget estimates. Penalty revenues, which are considered as extraordinary public revenues, are now transformed into ordinary public revenues, with the aim of meeting penalty revenues targets in budget estimates. However, it can be said that the financial aspect of penal incomes provides more income than tax revenues, which are important for budget such as motor vehicle tax, bank and insurance transaction tax, customs tax. It can be argued that the coverage of the budget deficit in the light of this information is over 30% in recent years and this coverage is at a very high level

Anahtar Kelimeler

Monetary Penalty, Administrative Monetary Penalty, Judicial Penalty, Budget Revenues

Kaynakça

• • Bozkurt, C. “Gümrük Vergileri ve Para Cezaları İçin Uzlaşma Müessesesi”, Mali Çözüm Dergisi, Sayı:108, Kasım-Aralık 2011, s.99-110.
• • Can, S. “İdari Para Cezası”, TAAD, 2017, Yıl:7, Sayı:29, s.407- 429
• • Çiçek H, Herek H, Türkiye’deki Vergi Suç ve Cezalarının De- ğerlendirilmesi, http://dergipark.gov.tr/muiibd/issue/495/4496, (21.01.2018)
• • Çobanoğlu S, “Türkiye’de İdari Para Cezalarının Hukuki Zemini Ve Kamu Gelirleri İçerisindeki Yeri”, Adnan Menderes Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017 (yayımlanmamış yüksek lisans tezi) http://adudspace.adu.edu.tr:8080/xmlui/hand- le/11607/3075, (01.10.2017)
• • Çolak, H. ALTUN, U. “Bir Yaptırım Türü Olarak Para Cezalarının Teori ve Uygulamadaki Analizi”, TBB Dergisi, Sayı:69, 2007, s.241-338.
• • Doğan, B. “Adli Para Cezası Nedir?”, https://barandogan.av.tr/ blog/ceza-hukuku/adli-para-cezasi.html, 01.10.2017
• • Erdinç Burcu, İdari Yaptırımların Kavramsal Çerçevesi ve Cezai Yaptırımlarla Karşılaştırılması, Ankara Barosu Dergisi, 2012/2, Ankara, s.244.
• • Ok Abdullah, Türk Hukukunda Gümrük Vergileri ve Cezaları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı yayınlanmamış Doktora Tezi, 2016, Konya, s.2
• • Türkal H, Ekici M.S, İnan M, Vergi Suç ve Kabahati Kavramı, 4369 Sayılı Yasa Öncesinden Günümüze Yürürlükteki Vergi Suçları, Kabahatleri ve Cezaları, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fa- kültesi Dergisi, Cilt:18, Sayı:1, 2010, Konya, s.49.
• • http://www.bumko.gov.tr/TR,4461/butce-gider-gelir-gercekles- meleri-1924-2016.html, 01.10.2017
• • http://www.ekodialog.com/kamu_maliyesi/para_vergi_cezalari. html, (04.10.2017)
• • http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/12/20051216-8. htm, (01.10.2017)
• • http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140628-9. htm, (01.10.2017)
• • http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/10/20041012.htm, (01.10.2017)
• • http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/mevzuat/5237.htm, Erişim: 19/01/2018
• • https://www.jurix.com.tr/article/9657, Erişim: 19/01/2018
• • https://www.tugem.com.tr/gumruk-ile-ilgili-cezalar, Erişim: 19/01/2018
• • http://dergipark.gov.tr/muiibd/issue/495/4496 Erişim: 21.01.2017