Gümrük İdarelerinde Eş Etkili Vergiler ve Fonların Tahsili, Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2017, Sayı: 10, 15 - 24, 01.06.2017

Hüseyin Güçlü Çiçek Orhan Atalay

Öz

Türkiye’de vergilerin önemli bir kısmı gümrük idareleri tarafından tahsil edilmektedir. Gümrük vergileri genel itibariyle ithalat üzerinden alınmakla birlikte, ihracat üzerinden alınan vergi ve fon uygulamaları da mevcuttur. Gümrük idareleri tarafından tahsil edilen vergiler, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda gümrük vergisi olarak ifade edilmektedir. Bu vergiler gümrük vergisine ek olarak tahsil edilen eş etkili vergiler ve fonlardır. Gümrük vergisi, yalnız gümrük idareleri tarafından tahsil edildiği halde eş etkili vergiler ve fonlar Maliye Bakanlığı’na ait kurumlarca tahsil edilmekle beraber ithalat ve ihracatta Gümrük idareleri tarafından da tahsil edilmektedir. Maliye ve gümrük idarelerinin gerek teşkilat gerekse mevzuat bakımından farklılıklar göstermesi eş etkili vergiler ve fonların gümrük idareleri tarafından tahsil edilmesinde sorunlar doğurmaktadır. Bu sorunlar neticesinde gümrük idarelerinde iş yükü ve prosedürler artmakta mevzuatların uyumsuz yapısından dolayı da yapılan yanlış işlemler vergi mahkemesine taşınmaktadır.Çalışmada eş etkili vergiler ve fonların kanuni dayanağı ile gümrük idareleri tarafından tahsilinden bahsedilmiştir. Mevzuat olarak 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile uyumsuz olduğu maddeler de belirtilmiştir. Çözüm önerisi olarak da ilgili kanunlarda düzenlemeler yapılması gerektiği ifade edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Vergi, Gümrük, Maliye, Fon, İthalat, İhracat

The Collecton of Equivalent Effect Taxes and Funds in Customs Administrations, The Confronted and Solution Recommendations

Öz

A significant part of the tax revenues collected in Turkey are collected by the customs administrations. Customs taxes are generally taken over imports, as well as taxes and funding on exports. Taxes collected by the customs administrations are expressed as customs duty in accordance with the Customs Law No. 4458. These taxes are the equivalent effective taxes and funds collected in addition to customs duties. Customs duties, if collected only by the customs administrations, are charged by the institutions belonging to the Ministry of Finance as well as by the customs administrations in import and export. The fact that fiscal and customs administrations differ in terms of organization and legislation, poses problems when the customs administrations collect the same effective tax and funds. As a result of these problems, workloads and procedures in the customs administrations are increasing, and the wrong transactions made due to the incompatible structure of the legislation are carried to the tax court. The collection of taxpayers and funds with the same legal effect on the work by the customs administrations is mentioned in this study. The articles incompatible with the Customs Code numbered 4458 as legislation are also mentioned. As a solution proposal, it has been stated that regulations should be made in the related laws

Anahtar Kelimeler

Tax, Customs, Finance, Fund, Import, Export

Kaynakça

• • UÇAK, H. (2012), 100 Soruda Gümrük, Gümrük Müfettişleri Derneği Yayını, Yayın No 14, Ankara. • Makaleler
• • GÜMÜŞ, M. (2005), “İthalatta Haksız Rekabeti Önleme Aracı Olarak Dampinge Karşı Vergi”, Gümrük Dergisi, Gümrük Müfet- tişleri Derneği Yayını, Sayı 52, Ankara.
• • KOLÇAK, M. (2013), “Dış Ticaret Vergilerinin Türkiye Ekonomi- sine Etkileri”, Atatürk Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Dergisi, Cilt:27, Sayı:4. Tezler
• • ARSLAN, C. Erhan (2007), Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin Dış Ticaret Vergi Gelirlerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• • ERCAN, Erdem (2006), Gümrük Birliğinin Türk Vergi Sistemine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilim- ler Enstitüsü, İstanbul.
• • ERÇAKAR, M. Emin (1999), Avrupa Birliği ile Gümrük Birliğinin Türk Mali Sistemine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniver- sitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• • GEREKLİ, İsa (2014), Gümrük Vergisi Oranlarının Uluslararası Pazarlamaya Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• • KIZILAY, Fatma Sultan (2011), Gümrük Vergilerinin Tahsilât Sü- reci, Yaşanan Sorunlar ve Bir Çözüm Önerisi Olarak Uzlaşma Müesseseleri, Uzmanlık Tezi, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, An- kara.
• • NAMLI, Tuba (2007), Dahilde İşleme Rejimi’nin Uygulama Alanı ve Türkiye’de Etkinliği, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• • TUNCER, Denizhan (2007), Vergi Tekniği Açısından Gümrük Vergisinin Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Kanunlar ve Diğer Yasal Düzenlemeler
• • 09.08.1983 tarihli 2872 Sayılı Çevre Kanunu (11.08.1983 tarihli ve 18132 sayılı Resmi Gazete).
• • 29.09.2009 tarihli 2009/15481 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (07.10.2009 tarihli ve 27369 sayılı Resmî Gazete).
• • 27.10.1999 tarihli 4458 Sayılı Gümrük Kanunu (04.11.1999 ta- rihli ve 23866 sayılı Resmî Gazete).
• • 25.03.1957 tarihli Roma Antlaşması
• • 04.12.1984 tarihli 3093 Sayılı Türkiye Radyo-Televizyon Kuru- mu Gelirleri Kanunu (15.12.1984 tarihli ve 18606 sayılı Resmi Gazete).
• • 12.05.1988 tarihli 1988/12944 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (07.06.1988 tarihli ve 19835 sayılı Resmi Gazete).
• • 14.06.1989 tarihli 3577 sayılı İthalatta Haksız Rekabetin Önlen- mesi Hakkında Kanun (01.07.1989 tarihli ve 20212 sayılı Resmi Gazete).
• • 02.02.1984 tarihli 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesine İlişkin Kanun (15.02.1984 tarihli ve 18313 sayılı Resmi Gazete).
• • 13.10.1988 tarihli 1988/13384 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (14.10.1988 tarihli ve 19959 sayılı Resmi Gazete).
• • 21.12.2009 tarihli 2009/15685 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (29.12.2009 tarihli ve 27447 sayılı Resmi Gazete).
• • 18.07.2016 tarihli 2016/9073 sayılı Kömür İthalatına Ek Mali Yükümlülük Konulması Hakkında Karar (02.08.2016 tarihli ve 29789 sayılı Resmi Gazete).
• • 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
• • 05.08.2013 tarihli 2013/5260 sayılı Fikir ve Sanat Eserlerinin Çoğaltılmasına Yarayan Teknik Cihazlar ile Boş Taşıyıcı Ma- teryallerin İmalat veya İthalatında Yapılacak Kesinti Oranlarının Belirlenmesine İlişkin Karar (31.08.2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazete)