Cumhuriyetin İlk Yılları ve 1929 Ekonomik Buhranında Dış Ticaretin Yönetimi

Yıl 2015, Sayı: 6, 25 - 34, 01.06.2015

Levent Özkardeş

Öz

Lozan Antlaşması’nın getirmiş olduğu iktisadi hükümler nedeniyle, tüm yokluğu ve gelişmemişliğine karşın yeni Türk Devleti, Cumhuriyetin ilk yılları olan 1929 yılına kadarki dönemde aşırı serbest bir dış ticaret politikası izlemek zorunda kalmış ve dolayısıyla da etkili ve bağımsız dış ticaret ve himaye politikaları izleyememiştir. Lozan Antlaşması hükümlerinin sona erdiği 1929 yılı aynı zamanda Dünya Ekonomik Buhranı’nın başlangıcına denk gelmiş, bu nedenle henüz emekleme aşamasındaki ülke ekonomisi kötü yönde etkilenmiştir. Ancak, 1929 yılından itibaren başlayan bağımsız ve etkin dış ekonomik politikalar ve korumacı tedbirler ile birlikte ülkenin dış ticaret yapısında esaslı değişimler olmuş, Türkiye Cumhuriyeti daha sağlam temeller üzerinde yükselmeye başlamıştır

Anahtar Kelimeler

Lozan Anlaşması, 1929 Ekonomik Buhranı, Dış Ticaret, Gümrük

Foreign Trade Management During First Years Of The Republic And 1929 Economic Crisis

Öz

Despite the poverty and immaturity, the new Turkish Country was applying an extreme liberal foreign trade policy from the beginning of the Republic to the year of 1929 and thus it couln’t apply efective and free foreign trade and proteciton policies due to the economic provisions of the Lausanne Treaty. The end of the term of provisions of the Lausanne Treaty, in 1929, has timed to coincide with the beginning of the World Economic Crisis, thus the Country’s economy in the crawling period has affected sorely. However, beginning from 1929, Country’s foreign structure has changed significantly thanks to free and effective foreign trade and protecitonist policies and the Republic of Turkey started to arise on more solid bases

Anahtar Kelimeler

Lausanne Treaty, 1929 Economic Crisis, Foreign Trade, Customs

Kaynakça

• • Aykut, S. S. (1944), İktisadi ve İçtimai Türkiye – Türkiye’de Harici Ticaret, Cilt 1, Sayfa: 4, 5.
• • Aysan, M. A. (1984), “Ekonomik Görüşüyle Atatürk”, Mustafa Kemal Derneği Yayınları: 5, Sayfa: 32-67.
• • Boratav, K. (2006), Türkiye’de Devletçilik, İmge Kitabevi Yayınları, Sayfa: 113-136.
• • Eroğlu, N. (2007), “Atatürk Dönemi İktisat Politikaları (1923 – 1938)”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, YIL 2007, Cilt XXIII, Sayı 2, Sayfa: 63-73.
• • GTB, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (2015), Tarihçe, Gümrük, .
• • Gözcü, A. (2008), “1929 Ekonomik Bunalımı Sonrasında Dünyada “Yeni Türkiye” Algısı Ve Türkiye’nin Ekonomik Arayışlarına İlişkin Saptamalar”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, VII/16- 17, (2008/Bahar-Güz), Sayfa: 273-289.
• • Kalkınma Bakanlığı (2015), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, 1. Bölüm: Milli Gelir ve Üretim (Tablo I.), 21.05.2015 tarihinde ‘http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyal Gostergeler.aspx’ web sayfasından alınmıştır.
• • Kepenek, Y. (1987), Gelişimi, Üretim Yapısı ve Sorunlarıyla Türkiye Ekonomisi, 4. Baskı, Sayfa: 29 - 36.
• • Kepenek, Y., Yertürk, N. (1987), Türkiye Ekonomisi, 22. Basım, Remzi Kitabevi, Sayfa: 46
• • TEK, Türkiye Ekonomi Kurumu (2015), Tarihçe, .
• • Tezel, Y. S. (2002), Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Sayfa: 162-174.
• • Tezel, Y. S. (1977), “1923 – 1938 Döneminde Türkiye’nin Dış İktisadi İlişkileri, Atatürk Döneminin Ekonomik ve Toplumsal Sorunları”, İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi Mezunları Derneği Yayını, Sayfa: 193-227.
• • Tokgöz, E. (1997), Türkiye’nin İktisadi Gelişme Tarihi, İmaj Yayınları, Sayfa: 82.
• • Olalı, H. (1986), “Atatürk’ün Ekonomik Modelinde İstikrar Politikası”, Atatürk Dizisi Sayı: 19, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Sayfa: 81.
• • Öğüt, T. (2011), “Milli Sınırların Oluşumu Sürecinde Güneydoğu Anadolu’da Kaçakçılık Ekonomisi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, YIL 2011, Cilt XXXI, Sayı II, Sayfa: 91-122.
• • Özkan, M. S. (2012), “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’nin Takas Usulü Ticareti”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, Sayı: 34, Sayfa: 89-96
• • Pamuk, Ş. (1993), 100 Soruda Osmanlı - Türkiye İktisat Tarihi: 1500-1914, İstanbul.
• • Ülken, Y. (1981), “Atatürk ve İktisat İktisadi Kalkınmada Etkinlik Sorunu ve “Eklektik Model”, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılı Dizisi: 4, Sayfa: 111, 112.
• • Yıldırım, N. (2006), Atatürk’ün İktisadi Egemenlik İlkesinin Kalkınma Politikaları, Platin Yayınları, Sayfa: 97-131.
• • Zarakolu, A. (1988), Atatürk Döneminde Türk Ekonomisi, Atatürk ve Ankara, Ankara Ticaret Odası, Sayfa: 113-117.