Yabancı Bayraklı Yatların Gümrük Kontrolleri Kapsamında Aranması

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 33, 18 - 30, 29.09.2023

Fatih Köşeli

Öz

Deniz turizminde önemli yeri olan yatlar son zamanlarda kaçakçılık faaliyetlerinde kullanılmalarıyla da gündeme gelmektedirler. Etkin bir kaçakçılıkla mücadelenin sağlanması açısından yetişmiş kolluk güçleri ve modern ekipmanın yanı sıra sağlam bir zemine oturtulmuş mevzuat hükümleri de büyük önemi haizdir. Konuya bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşan bu çalışmada Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nden başlayarak adsız düzenleyici işlemlere kadar geniş bir değerlendirme gerçekleştirilmiş ve birbiriyle çelişen hükümler ortaya konulmuştur. Bu doğrultuda mer’i gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde yabancı ve Türk bayraklı yatlarda arama yapılması hususu, aralarında bir farkın bulunup bulunmadığı, yatların “konut” niteliğini sahip olup olmadığı ve mevcut sisteme dair öneriler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yatlarda Arama Yapılması, Usulüne Uygun Yapılmış İhbar, Yabancı ve Türk Bayraklı Yatlar, Konut Olarak Yatlar, Gümrük Kontrolleri

Kaynakça

• Birleşik Krallık, Gümrük ve Vergi İdaresi Kanunu (Customs and Excise Management Act), 1979, https://www.legislation. gov.uk/ukpga/1979/2/section/163, E.T: 23/3/2023.
• Capital (2022), https://www.capital.com.tr/haberler/tumhaberler/ turkiyede-her-2-bin-kisiye-bir-tekne-dusuyoritalyada- 68, E.T: 24/3/2023.
• Cullum, D. (1994), “The Fourth Amendment and Maritime Drug Searches: Is There a Legitimate Expectation of Privacy on Vessels at Sea?”, University of Chicago Legal Forum, 1994(16), 367-394. https://chicagounbound.uchicago. edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1167&context=uclf, E.T: 25/08/2022.
• Çöpoğlu, H.S. (2019), “Ceza Muhakemesi Hukukunda Arama Koruma Tedbirinde Belirlilik İlkesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2019(1), 155-229.
• Danıştay 10. Daire, Esas No: 2016/11956, Karar No: 2021/5766, T. 23/11/2021, https://karararama.danistay. gov.tr/, E.T:12/12/2022.
• Fransız Gümrük Kanunu, Code des Douanes, Fransa, https://www.legifrance.gouv.fr/codes/section_lc/LEGITEXT000006071570/ LEGISCTA000006099258/#LEGISCTA000006099258, E. T: 23/3/2023.
• Günday, M. (2011), İdare Hukuku, Ankara, İmaj Yayınevi.
• Gümrük Muhafaza Hizmetleri Yönergesi, https://www. gumrukkulliyati.com/index.php?id=docs/gumruk_ mevzuati/dosyalar/diger_yonetmelikler/gumruk_muhafaza_ hizmetleri_yonergesi.htm#secili, E.T:13/9/2022.
• Ha Viet, T. (2011), “Contemporary Trends In Vessel Boarding: An Overview”, The United Nations – The Nippon Foundation of Japan Fellowship Programme, https://www. un.org/oceancapacity/sites/www.un.org.oceancapacity/ files/ha_1011_vietnam.pdf, E.T: 22/3/2023.
• Koper, M. (2022), Ceza Yargılamasında Arama ve Elkoyma, Ankara, Seçkin Hukuk.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İstatistikleri, 2022 Yılı Sınır Giriş-Çıkış İstatistikleri, https://yigm.ktb.gov. tr/Eklenti/111370,2022yilliksinirbultenixlsx.xlsx?0, E.T: 24/3/2023.
• Malta Gümrük Talimatnamesi (Chapter 37 of Customs Ordinance), 1909, https://legislation.mt/eli/cap/37/eng/pdf, E.T: 23/3/2023.
• Masat, Y. (2019), “5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na Göre Arama, Elkoyma ve Müsadere”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
• NORVEÇ EŞYANIN İTHALINE VE İHRACINA İLIŞKIN KANUN (ACT RELATING TO THE IMPORTATION AND EXPORTATION OF GOODS (MOVEMENT OF GOODS ACT), 1/1/2023, HTTPS://LOVDATA.NO/DOKUMENT/NLE/ LOV/2022-03-11-9#KAPITTEL_8, E.T: 23/3/2023.
• Smith, H. ve Santamaria, K. (2021), “Searches and Seizures at the Border and the Fourth Amendment”, Congressional Research Service Report (R46601), https://crsreports. congress.gov, E.T. 22/3/2023.
• Şahin, İ. (2010), “ABD Federal Mahkemelerinin Sınırlarda Bilgisayar Aramalarına İlişkin Kararları ve Değerlendirmeler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2010 (89), 277-322.
• Şanlı Atay, Y. (2011), “Türk İdare Hukukunda Adsız Düzenleyici İşlemler”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Şen, E. (2013), “Araç Araması”, https://www.haber7. com/yazarlar/prof-dr-ersan-sen/1065968-arac-aramasi, E.T:12/9/2022.
• Şen, E. (2018), “Üst ve Taşıt Aramasının Yasal Dayanağı”, https://www.hukukihaber.net/ust-ve-tasit-aramasininyasal- dayanagi-makale,6093.html, E.T: 12/9/2022.
• Tezcan, D., Erdem, M.R. ve Önok, M. (2019), Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Ankara, Seçkin Hukuk.
• The United States Code, Title 19, Art. 482&1581, https:// www.law.cornell.edu/uscode/text/19/1581, E.T: 23/3/2023.
• THE UNITED STATES COAST GUARDS BOATING SAFETY DIVISION (USCG) (2016), “A BOATER’S GUIDE TO THE FEDERAL REQUIREMENTS FOR RECREATIONAL BOATS AND SAFETY TIPS”, HTTPS://WWW.USCGBOATING. ORG/IMAGES/420.PDF, E.T: 21/3/2023.
• The United States Court of Appeals (Eleventh Circuit) (1983), “Case of United States v Gollwitzer”, T. 14/12/1983, https://www.casemine.com/judgement/ us/5914905eadd7b0493457572c, E.T: 24/06/2022.
• The United States District Court (North Carolina) (1979), “Case of United States v. Whitmire”, 595 F.2d 1303 (5th Cir. 1979), https://casetext.com/case/united-states-vwhitmire, E.T: 24/06/2022.
• The United States Supreme Court (1985), “Case of California v. Carney”, No. 83-859, T. 13/5/1985, https:// caselaw.findlaw.com/us-supreme-court/471/386.html, E.T: 24/06/2022.
• POLISIN ARAMA YETKISINE KISITLAMA: YAZILI EMIR OLMADAN ÜST VE ARAÇ ARAMASI YAPILAMAYACAK, HTTPS://T24.COM.TR/HABER/POLISIN-ARAMAYETKISINE- KISITLAMA-YAZILI-EMIR-OLMADAN-USTVE- ARAC-ARAMASI-YAPILAMAYACAK,1027869, E.T: 13/9/2022.
• Söyler, Y. (2016), “Karşılaştırmalı Hukukta Resmî Gazeteler ve Hukuki Güvenlik İlkesi”, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6 (2), 107-134.
• VREVICH, B. (1984), “TREATING A VESSEL LIKE A HOME FOR PURPOSES OF CONDUCTING SEARCH”, SAN DIEGO LAW REVIEW, 21(3), 751-768, CHROME-EXTENSION:// EFAIDNBMNNNIBPCAJPCGLCLEFINDMKAJ/HTTPS:// D I G I TA L . S A N D I E G O . E D U / C G I / V I E W C O N T E N T. CGI?ARTICLE=1731&CONTEXT=SDLR, E.T: 22/3/2023.
• YARGITAY 15. CEZA DAIRESI, T. 9/11/2015, E. 2015/6632, K. 2015/30973, WWW.LEXPERA.COM.TR, E.T: 1/7/2022.
• 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi.
• 4/11/1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme)
• 18/10/1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası.
• 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu.
• 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu.
• 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu.
• 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salȃhiyet Kanunu.
• 7/10/2009 tarihli ve 27369 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Yönetmeliği.
• 24/7/2009 tarihli ve 27298 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Deniz Turizmi Yönetmeliği.
• 1/6/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Adlî ve Önleme Aramaları Yönetmeliği.
• 21/1/2017 tarihli ve 29995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sahil Güvenlik Komutanlığı Teşkilat, Görev ve Yetkileri Yönetmeliği.
• 6/11/2001 tarihli ve 24575 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Gümrük İşlemleri) (Seri No: 9).