Dışsallık Ekseninde Cittaslow Hareketi: Seferihisar İncelemesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 34, 40 - 56, 26.12.2023

İsmail Ciğerci Meltem Turan

Öz

Hızla gelişen ve değişen dünyada iklim krizleri, kuraklık, ozon tabakasının incelmesi, kimyasal atıklar ve doğal kaynakların yok olması gibi pek çok çevre sorunu küresel bir problem haline gelmiştir. Bu sorunların yanında artan nüfus ve küreselleşme ile insanlar, toplumlar ve şehirler birbirine benzemeye başlamıştır. Her geçen gün büyüyen şehirler, yerel kimliğinden, mimarisinden, doğal güzelliklerinden uzaklaşmakta ve tekdüze mekânlara dönüşmektedir. Küreselleşmenin getirdiği standartlaşma ve hızlı tüketim kültürü yerel değerlerin, kültürel özelliklerin yok olmasına zemin hazırlamıştır. Bu noktada 1999 yılında kurulmuş olan Cittaslow hareketi, yerel kimliğin korunduğu, sürdürülebilir yerel üretim ve tüketimin desteklendiği yaşam modeli oluşturmayı hedefleyen belediyeler birliğidir. İtalya’ nın Greve in Chianti kasabasından başlayarak kısa süre içerisinde farklı ülkelerden katılımcı bulan Cittaslow hareketine üye olan kentlerin sayısı giderek artmaktadır. Cittaslow hareketi henüz çok yeni ve gelişmekte olan bir harekettir. Bu çalışmada dünya ve Türkiye’de ki bazı Cittaslow kentleri ve gerçekleştirdikleri faaliyetleri incelenmiştir. Cittaslow hareketinin sorunlarına ve Türkiye’de ki ilk Cittaslow olan Seferihisar’ da ortaya konulan faaliyetlerin, dışsallık incelemesi değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Seferihisar’ da yürütülen faaliyetlerin kentsel yaşam üzerinde olumlu etkileri bulunduğu sonucu oluşmuştur. Genel olarak yürütülen projelerin pozitif dışsallık sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dışsallık, Cittaslow, Yerel Kalkınma, Küreselleşme

Kaynakça

• Ak, D. ve Bıçkı, D. (2016), “Yavaş Kent Hareketinin Kentsel Yaşam Kalitesi Bağlamında Değerlendirilmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 615-632.
• Akman, E. (2018), “Türkiye’deki Yavaş Şehirlerin Politika Uygulamaları Üzerinden Bir Analiz”, EKEV Akademi Dergisi, (22), 79-107.
• Akman, E., Akman, Ç. ve Karakuş, M. (2018), “Yavaş Şehir Kriterleri Çerçevesinde Seferihisar Belediyesinin Faaliyetlerinden Yerel Halkın Memnuniyet Düzeyi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 65-84.
• Albayrak, M. (2018), Arkeolojik Açık Hava Müzeleri “Teos Antik Kenti Örneği”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Alkan, A. (2020), “Yerel Paydaşların Cittaslow Şehir Ağına Yönelik Algı Ve Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma: Ahlat Cittaslow Şehir Örneği”, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (47), 261-280.
• Aslan, E. ve Güneş, S. G. (2016), “Sakin Şehirler İçin Sürdürülebilir Turizmin Önemi: Sakarya-Taraklı Örneği”, Journal Of Recreation And Tourism Research, 3(3), 1–17.
• Aydoğan, Selma. (2015), Sürdürülebilir Mimarlıkta Sakin Şehir (Cittaslow) Yaklaşımı. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baştürk, M.F. (2014), “Mülkiyet Problemi, Dışsallıklar ve Coasean Çözüm”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21(1), 143- 154.
• Ciğerci, İ. ve Öğlek, İ. (2021), “Geleceğin Kırsal Turizm Merkezleri Ekoköylerin Dışsallıkları: Türkiye Ve Bazı Avrupa Ülkeleri Karşılaştırması” Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 1030 - 1053.
• Cittaslow Türkiye. (2022), Cittaslow Türkiye Ağı. https:// cittaslowturkiye.org/tr/ (Erişim Tarihi: 04.01.2022).
• Cittaslow International Network (2023), Cittaslow International Charter, https://www.cittaslow.org/ (Erişim Tarihi: 20.06.2023).
• Coşar, Y. (2014), “Yavaş Şehir Olgusunun Kentsel Yaşam Kalitesi Üzerindeki Algılanan Etkisi”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), 226 - 240.
• Donat, O. ve Savaş Yavuzçehre, P. (2016), “Sakin Kent Cittaslow Üyeliğinin Kamusal Mekânlara Etkisi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 115-126.
• Genç, K. (2021), “Turizm ve Sakin Şehir Paradoksu: Seferihisar Örneği”, Tourism and Recreation, 3(2), 150-157.
• Hamza Çelikyay, H. ve Küçük Bayraktar, H. (2021), “Sakin Şehirlerin COVID-19 ile Mücadele Yöntemleri: Seferihisar ve Bra Kenti Örnekleri”, İdealkent Dergisi, Özel Sayı(12), 333- 361.
• Hekimci, F. (2015), “Sürdürülebilir Yerel Kalkınma ve “Yavaş Şehirler”, Verimlilik Dergisi, (4), 77-112.
• Hocaoğlu, D. (2010), “Kültürel Miras Olarak Yemek Kültürü: Cittaslow Seferihisar’ın Yavaş Yemekleri”, In 2nd Conference Of The Agrindustrial Design.
• Kaya Cicerali, L. ve Cicerali, E. (2018), “Şehir ve Güvenlik Yaklaşımlarında Çevresel Kriminolojiye Tarihsel Bir Bakış”, Kent Araştırmaları Dergisi, 9(23), 95 – 112.
• Küçükali, A. ve Şen, U. (2020), “Sakin Kent-Turizm İlişkisi Bağlamında Uzundere İlçesinin Değerlendirilmesi”, ETÜ Sentez İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(1).
• Sığacık Teos. (2022), Sığacık Teos. https://sigacikteos.com/ (Erişim Tarihi: 17.10.2022).
• Kuşay, Y. ve Kotan Türkden, D. (2021), “Halkla İlişkiler Perspektifinden Şehir Markalaşması ve Cittaslow (Sakin Şehir) Modeli” Aksaray İletişim Dergisi, 3(1),105- 130.
• Miele, M. (2008), “Cittaslow: Producing Slowness Against The Fast Life”, Space And Polity, 12 (1), 135 - 156.
• Olgun, A. ve Tunçer, M. (2017), “Seferihisar’ın Ekonomik ve Mali Yapısı Üzerinden Sakin Şehir Uygulamalarına İlişkin Bir İnceleme” Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(1), 47- 72.
• Özbilgi, F. (2020), “Piyasa Başarısızlıklarından Dışsallıklar ve Çözüm Yollarına İlişkin Değerlendirmeler”, Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1), 70-90.
• Özmen, A. ve Can, M. (2018), “Cittaslow Hareketine Eleştirel Bir Bakış” Planlama Dergisi, 28(2), 91-101.
• Özür, N. K. (2016), “Sakin Şehir/Cittaslow Hareketi ve Yerleşme Coğrafyası”, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37), 151-179.
• Pigou, A. C. (1932), “The Economics of Welfare (5. b.)”, London: Macmillan Limited.
• Rådström, S. J. (2005), “An Urban Identity Movement Rooted In The Sustainability Of Place: A Case Study Of Slow Ctties And Thetr Application In Rural Manitoba”, University of Manitoba. http://hdl.handle.net/1993/23022.
• Seferihisar Belediyesi.(2023), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/teosta-kazilar-basladi/ (Erişim Tarihi:20.05.2023)
• Seferihisar Belediyesi. (2023), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/cittaslow-seferihisar/ ( Erişim Tarihi: 10.04.2023)
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar.bel. tr/seferihisar-belediyesikapali-pazar-yerinde-fotovoltaikguc- santrali-kurulumu/ (Erişim Tarihi: 10.08.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/sigacik-peyzaj-tasarimprojesi/ (Erişim Tarihi: 10.08.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2023), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/mandalina-senligi-basladi/ (Erişim Tarihi:03.04.2023).
• Seferihisar Belediyesi. (2023), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/okul-tarlalari/ (Erişim Tarihi: 03.04.2023).
• Seferihisar Doğa Okulu. (2022), Doğa Okulu. https:// dogaaskina.org/, (Erişim Tarihi:25.10.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/koy-pazari/ (Erişim Tarihi: 22.09.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/tohum-takassenlikleri1/ (Erişim Tarihi: 01.05.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/seferihisarin-meclisgundemini- halk-olusturacak/ (Erişim Tarihi: 19.10.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar.bel. tr/essiz-lezzetlersefertasinda/ (Erişim Tarihi: 17.08.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/turkiye-italyaortakliginda-surdurulebilir-balikcilikprojesi/ (Erişim Tarihi: 01.09.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2023), Haberler. http://seferihisar. bel.tr/mandalina-ureticiligi-birligi/http://seferihisar.bel.tr/ mandalina-ureticiligi-birligi/ (Erişim Tarihi:03.04.2023).
• Seferihisar Belediyesi. (2023), Haberler. http://seferihisar.bel. tr/ataturk-caddesi-duzenlendi/ (Erişim Tarihi:05.05.2023).
• Seferihisar Kaymakamlığı. (2004), Tüm Yönleriyle Seferihisar. (Soykan, F. ve Emekli, G. Ed.). İzmir.
• Soylu, M. ve Gökkuş, Ö. (2016), “Endüstriyel Kaynaklı Gürültü Kirliliğinin Araştırılması ve Bir Tekstil Fabrikasında Uygulama Örneği”, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 32(2), 1-7.
• Sönmez, S. (1987), Kamu Kesimi Teorisi: Kamu Harcamalarında Etkinlik Arayışı. Ankara: Teori Yayınları.
• Sungur, Z. (2013), “Türkiye’nin Sakin Şehirlerindeki Kadın Girişimciliğine Sosyolojik Bir Bakış”, Girişimcilik. 641-648.
• Tamer, M. ve Alaeddinoğlu, F. (2022), “Cittaslow Hareketinde Kadın Girişimciler: Seferihisar Örneği”, Coğrafi Bilimler Dergisi, 20(2), 500-527.
• TÜİK. (2022), Bitkisel Üretim Veri Tabanı. https://biruni.tuik. gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr (Erişim Tarihi:25.10.2022).
• Seferihisar Belediyesi. (2022). Haberler. http://seferihisar. bel.tr/mandalina-ureticiligibirligi/ (Erişim Tarihi:12.09.2022).
• TÜİK. (2022), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. https:// biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 25.10.2022).
• Türkay, O. (2002). Mikro İktisat Teorisi. Ankara: İmaj Yayıncılık.
• Yüksel Özmen, Ş., Birsen, Ö. ve Birsen, H. (2016), “Kentleşme Dinamiklerine Cittaslow Kentler Üzerinden Bakmak: Türkiye’deki Cittaslow Şehirleri Üzerine Bir Araştırma”.
• Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Hakemli Dergisi, 24(2), 9-22.
• Yürüdür, E., Kara, H., ve Arıbaş, K. (2010), “Türkiye’nin Organik (Ekolojik) Tarım Coğrafyası”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 402-424.