AHP TEMELLİ GRİ İLİŞKİSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE KONUT SEÇİMİ

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 25, 153 - 172, 06.01.2019

Çetin İpek Yusuf Şahin

Öz

İnsanoğlu varoluşundan bu yana farklı şekil ve özellikte
konutlar inşa etmiştir. Günümüzde konutlar barınma ihtiyacını karşılanmanın
yanı sıra, birer statü, toplumsal kabul ve yatırım aracı olarak da ilgi
görmektedir. Bu nedenle birey ve aile için konut satın alma en önemli ortak
yaşam ve yatırım hedeflerinden biri haline gelmiştir. Bu çalışmada, insan
hayatındaki yüksek maliyetli ve telafisi zor kararlarından biri olan konut
satın alma konusu ele alınmaktadır. Satın alınacak konutun seçimi birden fazla seçenek
ve ölçütün bulunması sebebiyle çok ölçütlü bir karar problemidir. İlk aşamada,
bilimsel yazın araştırması ve uzman görüşleri dikkate alınarak konut
seçeneklerinin değerlendirilmesi için kullanılan ölçütler belirlenmiştir.
Tespit edilen ölçütlerin ağırlıklandırılması için Analitik Hiyerarşi Prosesi,
konut seçeneklerinin sıralanması için Gri İlişkisel Analiz yöntemi
kullanılmıştır. Sıralama işlemi, ölçütlerin eşit ve farklı ağırlıklara sahip
olduğu iki durum için ayrı ayrı gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, karar
problemlerinde karar verici önceliklerinin dikkate alınması gerektiği
düşünüldüğünde, ölçütlere farklı ağırlık değerleri vermenin daha gerçekçi
çözümler ürettiği belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Konut satın alma, analitik hiyerarşi prosesi, gri ilişkisel analiz

HOUSE SELECTION USING AHP-BASED GREY RELATIONAL ANALYSIS METHOD

Öz

Since its inception,
Humanity has built houses of different shapes and characteristics. In addition to
meeting the housing needs, houses are also considered as a status, social
acceptance, and investment tool. Therefore,
house purchasing has become one of the most important common living and
investment goals for individuals and families. In this study, the issue of
house purchasing, which is one of the most difficult and irreparable decisions
in human life, is discussed. The choice of the house to buy is a multi-criteria
decision problem because of the multiple alternatives and criteria. At the
first stage, the criteria used to determine the most suitable house alternative
was determined by taking the literature survey and expert opinions. Analytical
Hierarchy Process was used for weighting of the criteria and Gray Relational
Analysis method was used for ordering house alternatives. The ordering process
was carried out separately for two cases where the criteria had equal and
different weights. As a result, considering the decision maker priorities in
decision problems, it was determined that giving different weight values to the
criteria produced more realistic solutions.

Anahtar Kelimeler

House purchase, analytic hierarchy process

Kaynakça

• Akçalı, E., (2009) “Ankara İçin Optimal Hastane Yeri Seçiminin Analitik Hiyerarşi Süreci İle Modellenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), s.69-86.Albayrak, Y.E. ve Erkut, H. (2005), “Banka Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreç Yaklaşımı”, İTÜ Mühendislik Dergisi, 4(6) s.47–58Baran, H. (2007), Ailelerin Konut Satın Alma Tutum ve Davranışları Üzerinde Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.Bayrakdaroğlı, A., Ege, İ. (2008), “Türkiye’deki Bankaların Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci ile Değerlendirilmesi Üzerine Bir Model Önerisi”, TÜİK 17. İstatistik Araştırma Sempozyumu, 8-9 Mayıs, İstanbul, s.32-49.Chan , J., Tong, T. (2007), “Multi-criteria Material Selections and-of-life Product Strategy: Grey Relational Analysis Approach”, Materials and Design, 28(5), p.1539-1546.Chen, W.H. (2005), “Distribution system restoration using the hybrid fuzzy-grey method”, IEEE Transactions on Power Systems, 20, p.199–205.Coşkun, S., Polat, O., Kara, B.A., (2015), “Decision Model for Supplier Selection based on Business System Management and Safety Criteria and Application of the Model”, Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 21(4), s.134-144.Çakır, E. (2016), “Kısmi Zamanlı Olarak Çalışacak Öğrencilerin Analitik Hiyerarşi Prosesi Temelli Vikor Yöntemi İle Belirlenmesi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(29), s.195-224.Çakır, E. (2017), “Kentsel Dönüşüm Kapsamında Müteahhit Firmanın SWARA – Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Seçilmesi”, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2(6), s.79-95.Çakır, E., Kacır, Ü. (2018), “Altı Sigma Kara Kuşak Eğitimi Alacak Personelin Bütünleşik Swara Ve GİA Yöntemleri İle Belirlenmesi”, Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(23), s.142-166.Çetin A.,C., Bıtırak, İ.A., (2010), “Banka Karlılık Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci İle Değerlendirilmesi: Ticari Bankalar İle Katılım Bankalarında Bir Uygulama”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(2), s.75-92.Çiftçioğlu, B. (2013), İnşaat Sektöründe AHP Yöntemi İle Alt Yüklenici Seçimi: Bir Konut Projesinde Uygulama, İstanbul Teknik Üniversitesi Fenbilimleri Enstitüsü Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.Dağdeviren, M., Eren, T., (2001), “Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarsi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması”, Gazi Üni. Müh. Mim. Fak. Dergisi, 16(2), s.41-52.Demiray, A. (2007), Makine Seçim Probleminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Çözümü, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.Dönmez, M. (1997), Eskişehir’de Ailelerin Konut Değiştirmelerinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.Dündar, S., (2008), “Ders Seçiminde Analitik Hiyerarşi Proses Uygulaması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), s.217-226.Eraslan, E., Algün, O., (2005), “İdeal Performans Değerlendirme Formu Tasarımında Analitik Hiyerarşi Yöntemi Yaklaşımı”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20(1), s.95-106.Esmeray M., Tanç, Ş.G., (2009), “Çevresel Maliyetlerin Mamullere Yüklenmesinde Kullanılan Dagıtım Anahtarlarının Seçiminde Analitik Hiyerarsi Yöntemi ve Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), s.241-260.Feng , C.M., Wang, R.T. (2000), “Performance Evaluation for Airlines Including the Consideration of Financial Ratios”, Journal of Air Transport Management, 6(1), p.133-142.Ghodsypour, S.H., O’Brien, C., (2001). “The total cost of logistics in Supplier selection, under conditions of multiple sourcing, multiple criteria and capacity constraints”, International Journal of Production Economics, 73, p.15-27.Girginer, N., Kaygısız Z., (2009), “İstatistiksel Yazılım Seçiminde Analitik Hiyerarşi Süreci ve 0–1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Birlikte Kullanımı”, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), s.211-233.Göksu, A., Güngör, İ. (2008), “Bulanık Analitik Hiyerarşik Prosesi ve Üniversite Tercih Sıralamasında Uygulanması”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(3), s.1-26.Güngör, İ., İşler D.B.,(2005), “Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı ile Otomobil Seçimi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), s.21-33.Hasani, H., Tabatabaei, S.A., Amiri, G. (2012), “Grey relational analysis to determine the optimum process parameters for open-end spinning yarns”, Journal of Engineered Fibers and Fabrics, 7(2), p.81-86.He, R.S., Hwang, S.F. (2007), “Damage detection by a hybrid real-parameter genetic algorithm under the assistance of grey relation analysis”, Engineering Applications of Artificial Intelligence, 20(7), p.980-992.Henretta, J. C. (1987), “Family Transitions, Housing Market Context, and First Home Purchase By Young Married Households”, Social Forces, 66(2), p.520-536.Huang, K.Y., Jane, C.J. (2009), “A Hybrid Model for Stock Market Forecasting and Portfolio Selection Based on ARX, Grey System and RS Theories”, Expert Systems with Applications, 36(3), p.5387-5392.İç Y.T., Yurdakul, M., (2000), “Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) Yöntemini Kullanan Bir Kredi Değerlendirme Sistemi”, Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 15(1), s.1-14.Jiang, B.C., Tasi, S.L., Wang, C.C. (2002), “Machine vision-based grey relational theory applied to IC marking inspection”, IEEE Transactions on Semiconductor Manufacturing, 15,p.531–539.Kengpol A., (2004), “Design of a decision support system to evaluate the investment in a new distribution centre”, International Journal of Production Economics, 90(1), p.59-70.Koçak, A., (2003), “Yazılım Seçiminde Analitik Hiyerarşi Yöntemi yaklaşımı ve Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış Dergisi, 1, s.67-77.Koyuncu, O., Özcan, M. (2014), “Personel seçim sürecinde analitik hiyerarşi süreci ve TOPSIS yöntemlerinin karşılaştırılması: Otomotiv sektöründe bir uygulama”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), s.195-218.Kuo, Y., Yang, T., & Huang, G.W. (2008), “The use of grey relational analysis in solving multiple attribute decision-making problems”, Computers & industrial engineering, 55(1), p.80-93.Leung, C.K. (2000), “Relating International Trade To Housing Market”, Review of Development Economics, 5(2), p.328-354.Lin, C.L., Lin, J.L., Ko, T.C. (2002), “Optimisation of the EDM process based on the orthogonal array with fuzzy logic and grey relational analysis method”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 19(4), p.271-277.Lin, Z.C., Ho, C.Y., (2003), “Analysis and application of grey relation and ANOVA in chemical–mechanical polishing process parameters”, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 21(1), p.10-14.Liu, D. (2011), “E-Commerce System Security Assessment Based on Grey Relational Analysis Comprehensive Evaluation”, JDCTA: International Journal of Digital Content Technologyandits Applications, 5(10), p.279-284.Murat, G., Çelik, N., (2007), “Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi ile Otel İşletmelerinde Hizmet Kalitesini Değerlendirme: Bartın Örneği”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6), s.1-20.Olson, D. L., Wu, D. (2006), “Simulation of fuzzy multiattribute models for grey relationships”, European Journal of Operational Research, 175, p.111–120.Orakçı, E., Özdemir, A. (2017), “Telafi Edici Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Türkiye AB Ülkelerinin İnsani Gelişmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), s.61-74.Ömürbek, N., Helvacıoğlu, Ö. C., Üstündağ, S. (2013), “Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta bölgesinde bir uygulama”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), s.101-116.Özdemir, A.İ., Deste, M. (2009), “Gri ilişkisel analiz ile çok kriterli tedarikçi seçimi: Otomotiv sektöründe bir uygulama”, Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 38(2), s.147-156.Özgörmüş, M., Mutlu, Ö., Güner, H. (2005), “Bulanık AHP İle Personel Seçimi”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, 25-27 Kasım, İstanbul.Raopoport A. (2004), Kültür Mimarlık Tasarım, (çev.:Ş.Batur), YEM Yayınları, İstanbul.Saaty, T.L. (1977), “A scaling method for priorities in hierarchical structures”, Journal of Mathematical Psychology, 15(3), p.234-281.Saaty, T. L. (1980), The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, New York.Saaty, T. L. (1990), “How to Make a Decision”, European Journal of Operational Research, 48(1), p.9-26.Saaty, T. L. (1994), “How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process”, INFORMS, 24(6), p.19-43.Song, Q., Shepperd, M. (2011), “Predicting Software Project Effort: A Grey Relational Analysis Based Method”, Expert Systems with Applications, 38(6), p.7302-7316.Şahin, Y.,Akyer, H., (2011), “Ülke Kaynaklarının Verimli Kullanımı:4x4 Arama ve Kurtarma Aracı Seçiminde Projelerinde AHS ve TOPSIS Yöntemlerinin Kullanılması”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi , 3(5), s.72-87.Tam, M.C.Y., Tummala, V.M.R. (2001), “An Application of the AHP in vendorselection of a telecommunications system”, Omega, 29(2), p.171-182.Tarakçı, İ.S. (2004), Konut Pazarlaması ve Trabzon İli’nde Konut Satın Almada Tüketici Davranışlarını Ölçmeye Yönelik Uygulama, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.Tayyar, N., Akcanlı, F., Genç, E., ve Erdem, I. (2014), “BİST’e Kayıtlı ve Teknoloji Alanında Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman, 70(25), s.19-40.Tezcan, Ö., Aytekin, O., Kuşan, H., ve Özdemir, İ. (2011), “İnşaat Proje Yatırımlarının Değerlendirilmesinde Analitik Hiyerarşi Yönteminin Kullanılması”, İnşaat Yönetimi Kongresi, 25-27 Kasım, Bursa, s. 202-213.Vargas, L.G. (1990), “An overview of the Analytic Hierarchy Process And Its Applications”, European Journal of Operational Research, 48 (1), s.2-8.Wang, G., Huang, S.H., Dismukes, J. P. (2004), “Product-driven supply chain selection using integrated multi-criteria decision-making methodology”, International journal of production economics, 91(1), s.1-15.Wei, G.W. (2010), “GRA method for multiple attribute decision making with incomplete weight information in intuitionistic fuzzy setting”, Knowledge-Based Systems, 23(3), s.243-247.Wu, C.R., Lin, C.T., Tsai, P.H., (2010), “Evaluating Business Performance of Wealth Management Banks”, European Journal of Operational Research, 207(2), s.971-979.Yang, C.C., Chen, B.S., (2006), “Supplier selection using combined analytical hierarchy process and grey relational analysis”, Journal of Manufacturing Technology Management, 17(7), s.926-941.Yaralıoğlu, K., (2001), “Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Proses”, DEÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 129-142.Yıldırım, B. F. (2014), “Gri İlişkisel Analiz”, B.F. Yıldırım, E. Önder (Ed.) İşletmeciler, Mühendisler ve Yöneticiler İçin Operasyonel, Yönetsel ve Stratejik Problemlerin Çözümünde Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri, DORA Yayınları, Bursa, s. 230-244.Zahedi , F. (1986), “The Analytic Hierarchy process: A Survey of the Method and its Applications”, Interfaces, 16(1), s.96-108.