Avrasya Ülkelerinde Savunma Harcamaları Gelir Eşitsizliğinde Bir Belirleyici Mi?

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 1, 329 - 342, 01.02.2023

Ayşe Atılgan Yaşa Nazlı Keyifli

Öz

Savunma harcamaları, ülkelerin iç ve dış tehditlerle başa çıkmalarında gerekli güvenlik düzeyini sağlaması için pek çok ülkede olağan bir harcama türüdür. Ancak devlet bütçesinden savunma için ayrılan kaynağın, bir ülkenin gelir eşitsizliğini azaltma amacına uygun olarak kalkınma sürecini artırabilmek için kullanılabilmesi çeşitli fırsat maliyetlerini ortaya çıkarabilmektedir. Bu bağlamda, çalışma savunma harcamaları ile gelir eşitsizliği arasındaki nedensel ilişkiyi 9 Avrasya ülkesi özelinde incelemektedir. 2000-2020 döneminin analiz edildiği çalışmada değişkenler arasındaki nedensel ilişkinin tespiti Bootstrap penel nedensellik analizi yardımıyla belirlenmiştir. Bootstrap panel nedensellik analizinin sonuçları, Beyaz Rusya, Gürcistan ve Kırgızistan için savunma harcamalarından gelir eşitsizliğine doğru tek yönlü nedensel ilişkisi; Rusya ve Kazakistan’da çift yönlü nedensel ilişkisi olduğunu göstermektedir. Öte yandan, Ermenistan, Moldova, Türkiye ve Ukrayna’da ise savunma harcamaları ile gelir eşitsizliği arasında nedensellik ilişkisi gözlenmemiştir. Genel olarak değerlendirildiğinde, ilgili ülkelerde gelir dağılımındaki farklılaşmada savunma harcamalarındaki değişimin etkili olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gelir eşitsizliği, Savunma harcamaları, Boostrap Panel Nedesellik Analizi, Income Inequality, Defense Spending, Bootstrap Panel Causality Analysis

Are Defence Expenditures a Determinant of Income Inequality in Eurasian Countries?

Öz

Defense spending is a regular type of expenditure in many countries to provide the necessary level of security for countries to deal with internal and external threats. However, the ability to use the resources allocated from the state budget for defense in order to increase the development process in accordance with the purpose of reducing income inequality in a country creates various opportunity costs. In this context, the study examines the causal relationship between defense expenditures and income inequality in 9 Eurasian countries. In the study in which the 2000-2020 period was analyzed, the determination of the causal relationship between the variables was determined with the help of Bootstrap penel causality analysis. Results of Bootstrap panel causality analysis, unidirectional causality from defense expenditures to income inequality for Belarus, Georgia and Kyrgyzstan; It shows that there is a bidirectional causality relationship in Kazakhstan and Russia. On the other hand, no causal relationship was observed between defense expenditures and income inequality in Armenia, Moldova, Turkey and Ukraine. When evaluated in general, it is seen that the change in defense expenditures is effective in the differentiation in income distribution in the relevant countries.

Anahtar Kelimeler

Income Inequality, Defense Spending, Bootstrap Panel Causality Analysis

Kaynakça

• Abell, J. D. (1994). Military spending and income inequality. Journal of Peace Research, 31(1), 35-43.
• Aksoğan, G., & Elveren, A. (2012). Türkiye'de savunma, sağlık ve eğitim harcamaları ve gelir eşitsizliği (1970-2008): Ekonometrik bir inceleme. Sosyoekonomi, 17(17).
• Ali, H. E. (2007). Military expenditures and inequality: empirical evidence from global data. Defence and Peace Economics, 18(6), 519-535.
• Ali, H. E. (2012). Military Expenditures and Inequality in the Middle East and North Africa: A Panel Analysis. Defence and Peace Economics, 23(6), 575-589.
• Altun, N. (2017). Savunma Harcamaları Düzeyinin Belirlenmesi: Teorik Bir Tartışma. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 273-285.
• Biscione, A., & Caruso, R. (2021). Military expenditures and income inequality evidence from a panel of transition countries (1990-2015). Defence and Peace Economics, 32(1), 46-67.
• Çelik, S. (2022). Rusya’nın Ukrayna’yı İşgali: AB Entegrasyonu İçin Yeni Dönem. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 521-533.
• Çenberci, E. (2019). Defense Expenditures and Income Inequality: Evidence from Chosen Euro Using Countries, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(6) 121–127.
• Deger, S. (1985). Human resources, government education expenditure, and the military burden in less developed countries. The Journal of Developing Areas, 20(1), 37-48.
• Dunne, J. P., Smith, R. P. & Willenbockel, D. (2005). Models of Military Expenditure and Growth: A Critical Review. Defence and Peace Economics, 16(6): 449-461.
• Elveren, A. Y. (2012). Military spending and income inequality: evidence on cointegration and causality for Turkey, 1963–2007. Defence and Peace Economics, 23(3), 289-301.
• Esener, S. Ç., & Biber, A. E. (2022). Kamusal Birer Mal ve Hizmet Olarak Savunma ve Sağlık Harcamalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: Seçilmiş Avrupa Birliği Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Fiscaoeconomia, 6(2), 402-438.
• Griffin, Larry J., Joel A. Devine & Michael Wallace (1982). Monopoly Capital, Orga- nized Labor, and Military Expenditures in the United States, 1949–1976, American Journal of Sociology 88: 113–53.
• Hung-Pin, L., Wang, T., & Yang, C. (2016), Further Causality Evidence on Arms Race, Inflation and Economic Growth, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 50(2), 123-137.
• İpek, E. (2014), Savunma Harcamalarının Seçilmiş Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 113-125.
• Karakurt, B., Şentürk, S. H. ve Şahingöz, B. (2018). Türkiye’de Savunma Harcamalarının Enflasyon Üzerindeki Etkisi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi, Maliye Dergisi, 175, 154-170.
• Karakurt, B., Şentürk, S. H. ve Şahingöz, B. (2020). Türkiye’de Savunma Harcamaları, Silah İthalatı ve Dış Borçlar Arasındaki İlişkinin Analizi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı, International Journal of Public Finance, 5(2), 273-294.
• Kıllıoğlu, M. E. (2022). Uluslararası Siyasi Sistem ve Türkiye’nin Güvenliği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(1), 137-153.
• Kinsella, D. (1990), Defence Spending and Economic Performance in The United States: A Causal Analysis, Defence Economics, 1(4), 295-309.
• Lin, E. S. & Ali, H. E. (2009). Military spending and inequality: Panel Granger causality test. Journal of Peace Research, 46(5), 671-685.
• Looney, R.E. (1989), Impact of Arms Production on Income Distribution and Growth in the Third World, Economic Development and Cultural Change, 38(1), 145-153.
• Meng, B., Lucyshyn, W., & Li, X. (2013). Defense expenditure and income inequality: Evidence on co-integration and causality for China. Defence and Peace Economics, 26(3), 327–339.
• Michael, C., & Stelios, R. (2020). The effect of military spending on income inequality: evidence from NATO countries. Empirical Economics, 58(3), 1305-1337.
• Nourzad, F. (1987), A Reexamination of the Effect of Rapid Military Spending on Inflation, Quarterly Journal of Business and Economics, 26(3), 57-66.
• Özsoy, O. (2008). Defence spending and the macroeconomy: The case of Turkey. Defence and Peace Economics, 19(3), 195-208.
• Özsoy, O., & İpek, E. (2010), The Relationship between Defense Spending and Macroeconomic Variables, International Journal of Economics and Finance Studies, 2(1), 103-111.
• Payne, J.E., & Ross, K.L. (1992), Defense Spending and the Macroeconomy, Defence Economics, 3(2), 161-168.
• Sezgin, Ş., & Sezgin, S. (2018). Dünya’da ve Türkiye’de Savunma Sanayi: Genel Bir Bakış, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(12), 1-19.
• Sharif, A., & Afshan, S. (2018). Does military spending impede income inequality? A comparative study of Pakistan and India. Global Business Review, 19(2), 257-279.
• Sheikh, M. R., Akhtar, M. H., Abbas, A., & Mushtaq, M. I. (2017). Military Spending, Inequality and Economic Growth. Pakistan Economic and Social Review, 55(2), 491-509.
• Snider, L. W. (1990). The Political Dimensions of Military Spending and Debt Service in Southeast Asia, Contemporary Southeast Asia, 11(4), 278-305.
• Starr, H., Hoole, F.W., Hart, J.A., & Freeman, J.R. (1984), The Relationship between Defense Spending and Inflation, The Journal of Conflict Resolution, 28(1), 103-122.
• Somuncuoğlu, A. (2022). “Orta Asya’da Birliğin Engelleri”, http://www.tusam.net/ makaleler.asp?id=480&sayfa=21, Erişim Tarihi: 19 Ekim 2022.
• Şöhret M. (2011). Soğuk Savaş Sonrası Avrasya’nın Değişen Jeopolitiği ve Türkiye için Önemi, Dünya Jeopolitiğinde Türkiye, Editör: Hasret Çomak, Hiperlink Yayınları, 1.Baskı, İstanbul.
• Taş, S & Örnek, İ. & Aksoğan, G. (2013). Türkiye’de savunma harcamaları, büyüme ve gelir eşitsizliği, 1970-2008: Ekonometrik bir inceleme. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12(3), 659-682.
• Töngür, Ü., & Elveren, A. Y. (2016). The impact of military spending and income inequality on economic growth in Turkey. Defence and Peace Economics, 27(3), 433-452.
• Uzunoğlu S., Ekizceleroğlu, C., Özkan, L., & Yürük, M. S. “Avrasya Bölgesine Yönelik Gelişme Stratejileri ve Potansiyel Sektör Araştırması”, http://serkanyuruk.trakya.edu.tr/yayin/agelisme.pdf, Erişim Tarihi:19 Ekim 2022, 1-20.
• Wolde-Rufael, Y. (2016). Defence spending and income inequality in Taiwan. Defence and peace economics, 27(6), 871-884.