Türkçe Öğretmeni Adaylarının Konuşma Hatalarına ve Güzel Konuşmaya İlişkin Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 3, 873 - 888, 09.10.2023

Betül Keray Dinçel

Öz

Bu araştırma Türkçe öğretmen adaylarının; kendilerindeki konuşma kusurlarını değerlendirmelerine, güzel konuşurken dikkat ettikleri hususlara ilişkin görüşlerini incelemeye yönelik bir durum araştırmasıdır. Türkçe Öğretmenliği Programında öğrenim gören Konuşma Eğitimi dersi ile Ses Eğitimi ve Diksiyon derslerinin her ikisini de almış elli Türkçe öğretmeni adayıyla çalışılmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Türkçe öğretmeni adaylarının konuşurken kendilerinde fark ettikleri konuşma kusurlarına ilişkin temalar prozodik unsurlar, duygusal faktörler, hızlı konuşma, fiziksel sorunlar ve ağız özellikleridir. Prozodik unsurlar temasındaki alt temalar telaffuz, vurgu ve tonlama, duraklama, ses tonudur. Konuşma kusurlarına sebep olan duygusal faktörler özgüven eksikliği ve heyecanlanmadır. Türkçe öğretmeni adaylarının güzel konuşmaları gerektiğinde nelere dikkat ettiklerine ilişkin temalar prozodik unsurlar, duygusal faktörler, beden dili, hazırlık, anlatım tarzı, içerik ve yetkinliktir. Prozodik unsurlar teması telaffuz, vurgu ve tonlama, duraklama, ses tonu alt temalarından oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Konuşma Hataları, Güzel Konuşma, Diksiyon

Opinions of Turkish Prospective Teachers’ Views about Speaking Problems and on Effective Speaking

Öz

This is a case study aiming to reveal the prospective teachers’ views about their speaking skills. The aim of the study therefore is twofold. Firstly, it attempts to investigate the prospective teachers’ self-assessment of speaking problems. Secondly, it purports to explore the factors that support effective speaking from the perspectives of the perspective teachers. The study group consists of fifty prospective teachers studying at the Turkish Language Teaching Program. They have taken both speaking, and voice and diction training courses. Content analysis method has been used in the analysis of the data. Five themes have emerged from the prospective teachers’ answers regarding speaking problems that they can make while speaking: Prosodic features, emotional factors, pressured speech, physical problems and using vernacular language. The prosodic features has encompassed pronunciation, stress and intonation, pause, tone of voice subthemes. Emotional factors theme, on the other hand, has been split into two subthemes, i.e., lack of self-confidence and excitement. Seven themes have emerged from the prospective teachers’ answers regarding the factors that support effective speaking: Prosodic features, emotional factors, body language, preparation, expression style, content and competence. Prosodic features theme has included pronunciation, stress and intonation, pause and tone of voice subthemes.

Anahtar Kelimeler

Speaking Problems, Effective Speaking, Diction

Kaynakça

• Akkaya, A. (2012). Öğretmen adaylarının konuşma sorunlarına ilişkin görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 405-420. http://www.mku.edu.tr/files/25_dosya_1367484465.pdf
• Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin “topluluk karşısında konuşma” ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi örneği). Turkish Studies, 7(3), 221-231. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.3360
• Başaran, M. & Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 743-754. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/49068/626078
• Büyükikiz, K. K. & Hasırcı, S. (2013). Anadili öğretiminde konuşma becerisinin yeri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 57-63. https://dergipark.org.tr/en/pub/oyea/issue/20479/218126
• Çevik, N. (2002). Konuşma tekniği. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Erdem, İ. (2013). Konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan konuşma bozuklukları ve bunları düzeltme yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 415-452. https://doi.org/10.14520/adyusbd.453
• Erdem, İ. & Deniz, K. (2008). Güzel konuşma kurslarında verimliliği artırmaya yönelik bir alan araştırması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 75-90. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19559/208512
• Girgin, A. (2010). Konuşma yöntemi. Marmara İletişim Dergisi, 16, 21-32. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruid/issue/25257/266995
• Gücüyeter, B. (2014). Sözlü anlatım – etkili konuşma. İçinde L. Turan (Ed.). Türk Dili II (ss.187-206). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.