Kent yaşamının önemli unsurlarından biri olan kent içi toplu taşıma, kentlerin gelişmişlik düzeyini belirleyen temel göstergelerinden bir tanesidir. Özellikle büyükşehirlerde yaşanan trafik yoğunluğu, hava kirliliği, gürültü, fazla enerji tüketimi vb. birçok sorunun çözümünde ortak nokta olan kent içi toplu taşıma sektöründe, kaynakların en iyi şekilde kullanılması ve hizmet kalitesinin arttırılması zorunluluk haline gelmektedir. Bu çalışma, Türkiye'deki sekiz büyükşehir belediyesindeki toplu taşıma sistemlerinin verimliliğini Veri Zarflama Analizi (VZA) kullanarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, her bir girdi ve çıktı değişkeninin göreceli önemini değerlendirmek için entropi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular hem belediyelere yol gösterici hem de literatüre katkı sağlayıcı niteliktedir. Verimli olmayan belediyelerin, kendilerine referans olan verimli belediyelerin uygulamalarını inceleyerek potansiyel iyileştirme alanlarını belirleyebileceğini ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, bu bulgular, belediyelerin toplu taşıma sistemlerinde verimliliği artırmalarına ve sürdürülebilir kentsel hareketlilik politikaları geliştirmelerine doğrudan katkı sağlamaktadır.
Veri zarflama analizi Etkinlik Entropi yöntemi Kent içi toplu taşıma
Urban public transportation, a crucial element of urban life, is one of the key indicators determining a city's level of development. The urban public transportation sector, a standard solution to many problems experienced in metropolitan cities, such as traffic congestion, air pollution, noise, and excessive energy consumption, makes it imperative to use resources best and improve service quality. This study aims to evaluate the efficiency of public transportation systems in eight metropolitan municipalities in Türkiye using Data Envelopment Analysis (DEA). Furthermore, the entropy method assessed the relative importance of each input and output variable. The findings guide municipalities and contribute to the literature. It demonstrates that inefficient municipalities can identify potential areas for improvement by examining the practices of their benchmark, efficient municipalities. This study provides an empirical assessment of the bus systems of eight metropolitan municipalities in Türkiye using DEA and Entropy weighting methods, offering actionable insights for optimizing resource utilization, enhancing public transport service quality, and informing the development of sustainable urban mobility policies. As a result, these findings directly contribute to municipalities increasing the efficiency of their public transport systems and improving sustainable acceleration mobility policies.
Data envelopment analysis Efficiency Entropy method Urban public transportation
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Ulaşım ve Trafik |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 30 Temmuz 2025 |
| Kabul Tarihi | 26 Kasım 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 15 Sayı: 4 |