Kamu kurumlarında yönetici pozisyonları için AHP-PROMETHEE yöntemleri ile adayların değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 624 - 635, 15.04.2022

Fatih Öztürk

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.698782

Cited By: 3

Öz

Kamu alanında hizmet üreten şirketlerin, verimli bir şekilde yönetilmesi hem sürdürülebilirlik hem de kamu zararının oluşmaması açısından önem arz etmektedir. Kamu şirketlerinin önceliği kazanç sağlamak olmadığından şirketlerin profesyoneller tarafından yönetilmesinin gereksiz olduğu gibi bir algı, gerçek anlamda üretilen hizmetin devamının sekteye uğramasına sebebiyet vermektedir. Çalışanların performansı, her şirkette olduğu gibi kamu şirketlerinde de önemli bir rol oynamaktadır. Bundan ötürü, ticari şirketlerin personel seçiminde kullandığı bilimsel metotların kamu şirketleri tarafından da kullanılması önemlidir. Bu çalışmada, kamu şirketlerinde yöneticilik gibi sürükleyici pozisyonlara atamalarda, liyakatin ön plana çıkmasını teşvik etmenin yanında, bu pozisyonlara atamalar için bir yöntem, bir anlayış oluşturulmaya çalışıldı. Genel kanıya göre kamuda personel atamada çalışma süresi ölçü olarak önem arz etmektedir. Hatta bazı atamalarda çalışma süresi esas şartı oluşturmaktadır. Bu çalışmada çalışma süresi, atama için gerekli olan kriterlerden birisi olmak ile birlikte tek başına bir anlam ifade etmemektedir. Çalışma AHP temelli PROMETHEE ile çözüme kavuşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

AHP, Çok kriterli karar verme, Personel seçimi, PROMETHEE

Evaluation of candidates for executive positions in public ınstitutions with AHP-PROMETHEE methods

Öz

Efficient management of companies that provide services in the public sector is important in terms of both sustainability and preventing public loss. Since the priority of public companies is not to make a profit, a perception that it is unnecessary for companies to be managed by professionals causes the continuity of the service produced to be interrupted. Employee performance plays an important role in public companies, as it does in every company. For this reason, it is important that the scientific methods used by commercial companies in the selection of personnel should also be used by public companies. In this study, it was tried to create a method and an understanding for assignments to these positions in addition to encouraging the merit to come to the fore in assignments to immersive positions such as management in public companies. According to the general opinion, working time is important as a measure in the appointment of personnel in the public sector. Even in some assignments, working time is the main must. In this study, although the working time is one of the criteria required for an appointment, it does not mean anything by itself. The study was resolved with AHP based PROMETHEE.

Anahtar Kelimeler

AHP, Multi-criteria decision making, Staff selection, PROMETHEE

Kaynakça

• Adıgüzel, O. (2009). Personel seçiminin analitik hiyerarşi prosesi yöntemiyle gerçekleştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 243–252.
• Akın, N.G. (2016). Personel seçiminde çok kriterli karar verme: Bulanık TOPSIS uygulaması. Journal of Business Research-Turk, 8(2), 224–224. https://doi.org/10.20491/isarder.2016.177
• Akkaya, G. (2010). Analitik hiyerarşi yöntemi ile personel seçimi ve bir uygulama. Verimlilik Dergisi, (4), 0-0.
• Aksakal, E., & Dağdeviren, M. (2013). ANP ve DEMATEL yöntemleri ile personel seçimi problemine bütünleşik bir yaklaşım. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 25(4), 905-913.
• Akyurt, H. (2019). Analitik hiyerarşi seçim yöntemi ile otel personeli seçimi kriterlerinin değerlendirilmesi: Giresun ili örneği. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Ekim 2019 Özel Sayısı, 64-78. https://doi.org/10.21733/ibad.603290
• Alkan, A., Kasımoğlu, H.Ç., Çelik, C., & Aladağ, Z. (2017). AHP ve PROMETHEE yöntemleri ile lastik üreticisi bir firma için tedarikçi seçimi. SAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 21(2), 261-269. https://doi.org/10.16984/saufenbilder.284227
• Aslan, E., & Bağ, M. E. (2021). Çok kriterli karar verme yöntemleri AHP ve PROMETHEE ile bursiyer seçimi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(4), 2301-2313. https://doi.org/10.33206/mjss.748963
• Ayvaz, B., Kuşakçı, A.O., Öztürk, F., & Sırakaya, M. (2018). Biyodizel tedarik zinciri ağ tasarımı için çok amaçlı karma tam sayılı doğrusal programlama modeli önerisi, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 23(4), 55-70. https://doi.org/10.17482/uumfd.455307
• Bağcı, H., & Esmer, Y. (2016). PROMETHEE yöntemi̇ ı̇le faktori̇n şi̇rketi seçi̇mi̇. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 116–129. https://doi.org/10.18221/bujss.14955
• Bali, Ö. (2013). Bulanık boyut analizi ve bulanık VIKOR ile bir ÇNKV modeli: personel seçimi problemi. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 23(2), 125-149.
• Bedir, N., & Eren, T. (2015). AHP-PROMETHEE yöntemleri entegrasyonu ile personel seçim problemi: Perakende sektöründe bir uygulama. Social Sciences Research Journal, 4(4), 46–58.
• Brans, J.P. & Vincke, P. (1985). A preference ranking organisation method: (The PROMETHEE method for multiple criteria. decision-making). Management Science, 31(6), 647-656.
• Bülbül, S.E., & Köse, A. (2016). Türk sigorta sektörünün PROMETHEE yöntemi ile finansal performans analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), 187-210. https://doi.org/10.14780/iibd.29194
• Çelikbilek, Y. (2018). Personel seçimi için bütünleşik Gri AHP–MOORA yaklaşımının kullanılması: Sağlık sektöründe yönetici seçimi üzerine bir uygulama. Alphanumeric Journal, 6(1), 69-82. https://doi.org/10.17093/alphanumeric.378904
• Daǧdeviren, M., & Eraslan, E. (2008). PROMETHEE sıralama yöntemi̇ i̇le tedari̇kçí seçi̇mi̇. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 23(1). 69–75.
• Degermenci, A., & Ayvaz, B. (2016). Bulanık ortamda TOPSIS yöntemi ile personel seçimi: Katılım bankacılığı sektöründe bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15(30), 77–93.
• Efe, B., & Kurt, M. (2018). Bir liman işletmesinde personel seçimi uygulaması. Karaelmas Science and Engineering Journal, 8(2), 417–427.
• Ekin, E., & Okutkan, C. (2021). PROMETHEE yöntemi ile tesis yeri seçim problemine ilişkin bir uygulama. Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 46-58.
• Genç, T. (2013). PROMETHEE Yöntemi ve GAIA düzlemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 133–154.
• Gibney, R., & Shang, J. (2007). Decision making in academia: A case of the dean selection process. Mathematical and Computer Modelling, 46(7–8), 1030–1040. https://doi.org/10.1016/j.mcm.2007.03.024
• Guler, D., Adanacıoğlu, H., Saner, G., & Azak, Ş. (2014). PROMETHEE yöntemi ile gıda sanayi işletmesinin kuruluş yeri seçiminin belirlenmesi: Kuru domates işletmesi örneği. I. Uluslararası Katılımlı Proje Yönetimi Konferansı- Proje Yönetim Zirvesi içinde (ss. 92–101), İstanbul
• Kalender, F. Y., & Aygün, F. (2019). PROMETHEE Sıralama yöntemi ile yatırım projesi değerlendirme ve üretim sektöründe uygulanması. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 9(2), 183-208.
• Kavak, H., & Çelik, M. (2020). İşletmelerde korku kültürü ve yönetimi. Mecmua, 9, 174-198. https://doi.org/10.32579/mecmua.664215
• Kaya, G.K., & Öztürk, F. (2020). A comparison of the multi-criteria decision-making methods for the selection of researchers. V. Global Conference on Industrial Engineering, Antalya
• Keçek, G., & Yüksel, R. (2016). Analitik hiyerarşi süreci (AHP) ve PROMETHEE teknikleriyle akıllı telefon seçimi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 49, 46-62.
• Kenger, M. D., & Organ, A. (2017). Banka personel seçiminin çok kriterli karar verme yöntemlerinden entropi temelli ARAS yöntemi ile değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), 152-170. https://doi.org/10.30803/adusobed.336215
• Korkmaz, O. (2019). Personnel selection method based on TOPSIS multi-criteria decision making method. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 23, 1-16. https://doi.org/10.18092/ulikidince.468486
• Köse, E., Aplak, H.S., & Kabak, M. (2013). Personel seçimi için Gri sistem teori tabanlı bütünleşik bir yaklaşım. Ege Akademik Bakış, 13(4), 461-471.
• Kuşakçı, A.O., Ayvaz, B., Öztürk, F., & Sofu, F. (2019). Bulanık MULTIMOORA ile personel seçi̇mi̇: Havacılık sektöründe bi̇r uygulama. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 96–110. https://doi.org/10.28948/ngumuh.516835
• Onan, A. (2014). PROMETHEE sıralama yönteminin konut projelerinin değerlendirilmesinde kullanılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(1), 17–28.
• Ömürbek, N., & Eren, H. (2014). AHP temelli PROMETHEE sırlama yöntemi ile hafif ticari araç seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 47–64.
• Öneren, M., Arar, T., & Çelebioğlu, E.S. (2017). Akademinin temelini güçlü kılmak: Araştırma görevlisi alımındaki faktörlerin AHP ile belirlenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 39-50.
• Öz, O., & Tükenmez, N.M. (2020). Ülke riskinin PROMETHEE yöntemi ile değerlendirilmesi. İzmir YMMO Dergisi, 2(2), 46-70.
• Özcan, İ., İnan, U.H., & Korkusuz, A.Y. (2020). Çok kriterli karar verme yöntemleriyle metro sürücüsü seçimi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(3), 1185-1202. https://doi.org/10.17153/oguiibf.573735
• Özdağoğlu, A. (2013). Üretim işletmelerinde lazer kesme makinelerinin PROMETHEE yöntemi ile karşılaştırılması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(19), 305-318. https://doi.org/10.11122/ijmeb.2013.9.19.288
• Öztürk, F. (2014). Qualität, effizienzsteigerung und integrierte managementsystemen im türkischen eisenbahnsektor. Social and Natural Sciences Journal, 8(2),14-19.
• Öztürk, F. (2020). An integrated AHP and PROMETHEE approach to select the most suitable automobile for consumers. In C. Çivi, & T. Yılmaz (Eds.), ENGINEERING AND ARCHITECTURE SCIENCES Theory, Current Researches and New Trends, (ss.186-194), IVPE,
• Öztürk, F. (2021). A hybrid type-2 fuzzy performance evaluation model for public transport services. Arab J Sci Eng 46, 10261–10279. https://doi.org/10.1007/s13369-021-05687-4
• Öztürk, F., & Altun Y. (2021). Çalışanların iş motivasyonunun AHP temelli TOPSIS, VIKOR ve PROMETHEE ile değerlendirilmesi, Seljuk Summit 4th International Applied Sciences Congress (ss.40-65), Istanbul.
• Öztürk, F., & Biçer, S. (2021). Evaluation of sediment dredging and removal methods in streams downstream of the marmara sea with AHP and TOPSIS. M. Dalkılıç (Ed.) Scientific Developments for Social and Education Sciences (ss.224-239), Duvar publishing
• Öztürk, F., & Kaya, G.K. (2020a). Bulanık VIKOR ile personel seçimi: otomotiv yan sanayiinde uygulama. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 8(1), 94-108. https://doi.org/10.29109/gujsc.595288
• Öztürk, F., & Kaya, G.K. (2020b). Afet sonrası toplanma alanlarının PROMETHEE metodu ile değerlendirilmesi. Uludağ University Journal of the Faculty of Engineering, 25(3), 1239-1252. https://doi.org/10.17482/uumfd.697097
• Öztürk, F., & Ünver, S. (2020). Supplier selection with fuzzy AHP, 4th International Erciyes Conference on Scientific Research (ss. 260-272), Kayseri.
• Pekkaya, M., & Bucak, U. (2018). Çok kri̇terli̇ karar verme yöntemleri̇yle bölgesel li̇man kuruluş yeri seçi̇mi̇: Batı Karadeni̇z’de bi̇r uygulama. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 18. EYİ(Özel Sayı), 253–268. https://doi.org/10.18092/ulikidince.353653
• Saaty. T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process. McGraw-Hill. USA.
• Saaty. T. L. (1990). How to make a decision: The analytic hierarchy process. European Journal of Operational Research, 48, 9-26.
• Saaty. T. L. (2000). Decision making for leaders. RWS Publications. 1999/2000 Edition. Pittsburgh.
• Saaty. T. L. (2002). Decision making with the analytic hierarchy process. Scientia Iranica, 9(3). 215-229.
• Sarı, T. (2020). Banka performans ölçümünde TOPSIS ve PROMETHEE yöntemlerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 99-117. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.480238
• Sarıkaya, K. (2019). Araştırma Üretkenliğine dayalı olarak bulanık TOPSIS yöntemi ile akademik personel seçimi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8(3), 167-179. Sezen Akar, G., & Çakır, E. (2016). Lojistik sektöründe bütünleştirilmiş bulanık AHP-MOORA yaklaşımı ile personel seçimi. Journal of Management and Economics Research, 14(2), 185-199.
• Soba, M. (2012). PROMETHEE yöntemi̇ kullanarak en uygun panelvan otomobi̇l seçi̇mi̇ ve bi̇r uygulama. Journal of Yaşar University, 7(28). 4708–4721.
• Şahin, A., & Akkaya, C. G. (2013). PROMETHEE sıralama yöntemi ile portföy oluşturma üzerine bir uygulama. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 67-81.
• Şenkay, H., & Hekimoğlu, H. (2013). Çok kriterli tedarikçi seçimi problemine PROMETHEE yöntemi uygulaması. Verimlilik Dergisi. 12, 63-80.
• Tarcan İçigen, E., & İpekçi Çetin, E. (2018). AHP temelli TOPSİS yöntemi ile konaklama işletmelerinde personel seçimi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 179-187.
• Uğur, L.O. (2017). MOORA optimizasyon yaklaşımı ile inşaat proje müdürü seçimi: Çok kriterli bir karar verme uygulaması. Politeknik Dergisi, 20(3), 717-723. https://doi.org/10.2339/politeknik.339408.
• Uzun, S., & Kazan, H. (2016). Çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP TOPSIS ve PROMETHEE karşılaştırılması: Gemi inşada ana makine seçimi uygulaması. Journal of Transportation and Logistics, 1(1), 99–113. https://doi.org/10.22532/jtl.237889
• Ünal, Ö.F. (2011). Analitik hiyerarşi prosesi ve personel seçimi alanında uygulamaları. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 18-38.
• Vatansever, K., & Oncel, M. (2014). İmplementation of integrated multi-criteria decision making techniques for academic staff recruitment. Journal of Management. Marketing and Logistics, 1(2), 111–126.
• Vural, D., Köse, E., & Bayam, B. (2020). AHP ve VIKOR yöntemleri ile personel seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 10(21), 70-89.
• Yıldız, A., & Deveci, M. (2013). Based on fuzzy VIKOR approach to personnel selection process. Ege Academic Review, 13(4), 427-436.
• Yüksel, M., Dağdeviren, M., & Kabak, M. (2017). Education efficiency evaluation based on PROMETHEE: A case study for chemistry education. 19th International Conference on Researches in Science Technology (ICRST), Barcelona.