Kırşehir ili nohut üretim alanlarında antraknoz (Ascochyta rabiei (Pass) Labr.) hastalığının yaygınlık ve bulunma oranlarının belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 405 - 413, 15.04.2023

Yusuf Bayar , Melih Yılar , Kadir Akan

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1113908

Öz

Kırşehir ili Türkiye'de, nohut (Cicer arietinum L.) ekiliş alanı ve üretimi olarak değerlendirildiğinde ilk sıralarda yer almaktadır. Nohut bitkisinde üretimi ve kaliteyi sınırlayan abiyotik ve biyotik birçok etmenin varlığı bilinmekle birlikte, en önemli biyotik etmenlerden birisi antraknoz hastalığı (Etmen: Ascochyta rabiei (Pass) Labr.)’dır. Epidemi için uygun koşulların oluştuğu yetiştiricilik sezonlarında %100’e varan ürün kayıpları meydana gelmektedir. Oluşan kayıpların engellenebilmesi için hastalığın kontrolünde yoğun şekilde fungusit uygulamaları yapılmaktadır. Kimyasal kullanımına karar verilmesinde hastalığın tarlada bulunma oranı ve yaygınlığının belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışma, 2021 yılı Kırşehir ili nohut üretim alanlarında nohut antraknozu hastalığının bulunma oranı ve yaygınlığını tespit etmek amacıyla Akçakent, Akpınar, Boztepe, Çiçekdağı, Kaman, Merkez, Mucur ilçelerinde yürütülmüştür. Survey çalışmasında, 57 farklı noktada bulunan 8.425 da üretim alanı incelenmiştir. Survey çalışmasında 12.600 bitki incelenmiş olup sadece 51 adet bulaşık bitki belirlenmiştir. Toplanan örneklerden yapılan izolasyonlar sonucu elde edilen izolatların koloni morfolojisi ve konidilerin özellikleri dikkate alınarak etmenin varlığı doğrulanmıştır. Toplanan örneklerin koloni morfolojisi ve konidilerin özellikleri dikkate alınarak etmenin varlığı doğrulanmıştır. Ayrıca, survey yapılan nohut ekim alanlarında hastalık etmeninin yaygınlığı (%) ve hastalık oranı (%) da hesaplanmıştır. Survey çalışması sonucu il geneli hastalık yaygınlık oranı %29.8 olarak ve hastalık oranı %0.40 olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda, Kırşehir nohut üretim alanlarında antraknoz hastalığı değişen düzeylerde gözlenmekle birlikte iklime bağlı olarak 2021 üretim sezonunda hastalığın bulunma oranı ve yaygınlığının sınırlı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Antraknoz hastalığı (Ascochyta rabiei), Bulunma oranı, Kırşehir, Nohut (Cicer arietinum), Survey, Yaygınlık oranı

Destekleyen Kurum

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

ZRT.A4.21.027

Teşekkür

Bu çalışma Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından ZRT.A4.21.027 nolu proje kapsamında finanse edilmiştir. Destekleri nedeniyle Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’ne teşekkür ederiz.

Determination of the prevalence and presence rates of Ascochyta blight (Ascochyta rabiei (Pass) Labr.) in chickpea production areas in Kırşehir province

Öz

Kırşehir is in the first rank in Türkiye in terms of cultivation area and production of chickpea (Cicer arietinum L.). Although many abiotic and biotic factors are known to limit production and quality in chickpea plant, one of the most important biotic factors is Ascochyta blight (caused by: Ascochyta rabiei (Pass) Labr.). Product losses of up to 100% occur during production seasons when conditions are suitable for epidemics. In order to prevent these losses, fungicide applications are made intensively to prevent disease of Ascochyta blight. It is important to determine the incidence and prevalence of Ascochyta blight in the field in deciding on which chemicals are needed to be used. This study was conducted in Akçakent, Akpınar, Boztepe, Çiçekdağı, Kaman, Merkez, Mucur districts to determine the incidence and prevalence of Ascochyta blight in the chickpea fields of Kırşehir province in 2021. In the survey study, 8.425 da production areas located at 57 different points were examined. In the survey study, 12.600 plants were examined and only 51 infected plants were determined. The presence of factor was confirmed by considering the colony morphology of the isolates obtained as a result of the isolations made from the collected samples and the characteristics of conidia. The presence of factor was confirmed by considering the colony morphology of the collected samples and the characteristics of conidia. In addition, the prevalence (%) and Ascochyta blight rate (%) in the surveyed chickpea cultivation areas were, also, calculated. Results showed that, the location-wide Ascochyta blight prevalence rate was as 29.8% and Ascochyta blight rate was 0.40%. To conclude, although Ascochyta blight was observed at varying levels in Kırşehir chickpea production areas, the incidence and prevalence of Ascochyta blight in the 2021 production season were limited number, more likely, due to the climate conditions in 2021.

Anahtar Kelimeler

Ascochyta blight (Ascochyta rabiei), Incidence, Kırşehir, Chickpea (Cicer arietinum), Survey, Prevalence

Proje Numarası

ZRT.A4.21.027

Kaynakça

• Açıkgöz, N. (1994). Evaluation of chickpea lines for resistance to Ascochyta blight. 9th Congress of the Mediterranean Phytopathological Union, pp: 261-264. 18-24/09/1994 Kusadasi Turkey
• Akem, C. (1999). Ascochyta blight of chickpea: Present status and future priorities. International Journal of Pest Management; 45(2): 131-137. https://doi.org/10.1080/096708799227923
• Anonim. (2022a). Ürün raporu “Nohut” 2021. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü TEPGE, TEPGE Yayın No: 342, 20 sayfa, ISBN: 978-605-7599-92-6 https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge/Belgeler/PDF%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/2021%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporlar%C4%B1/Nohut%20%C3%9Cr%C3%BCn%20Raporu%202021-342%20TEPGE.pdf (Erişim tarihi: 05.02.2022)
• Anonim. (2022b). TUİK nohut üretim istatistikleri (http://www.tuik.gov.tr Erişim tarihi; 05.02.2022)
• Anonim. (2022c). Kırşehir ili iklim verileri (www.mgm.gov.tr Erişim tarihi; 05.02.2022)
• Anonim. (2023a). FAO nohut üretim istatistikleri (https://www.fao.org/faostat/en/#data, Erişim tarihi: 05.02.2023)
• Atasagun, M. (2009). Konya ilinde nohut antraknozu (Ascochyta rabiei (Pass) Labr.) ‘nun durumu ve mücadele olanakları. [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 71 sayfa Konya, Türkiye]
• Babagil, G. E., (2010). Muş ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının değerlendirilmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(3), 81-186. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jotaf/issue/19044/201432
• Bora, T., & Karaca, İ., (1970). Kültür bitkilerinde hastalığın ve zararın ölçülmesi. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Yardımcı Ders Kitabı. Yayın No: 167. s: 43. Bornova. 1970.
• Can, C., Ozkilinc, H., Kahraman, A., & Ozkan, H., (2007). First report of Ascochyta rabiei causing ascochyta blight of Cicer pinnatifidum. Plant Disease, 91(7), 908. https://doi.org/10.1094/PDIS-91-7-0908C.
• Deokar, S. D., Girase, V. S., Patil, S. G., & Bhavsar, V. V., (2019). Assessment and implication of selection indices in F2 generation of chickpea (Cicer arientinum L.). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences (IJCMAS), 8(10), 934-939. https://doi.org/10.20546/ijcmas.2019.810.109
• Endes, A. (2021). Türkiye’nin Kırşehir ve Kırıkkale illerinde nohutta antraknoz hastalığı (Aschocyta rabiei Pass.)’nın dağılımı bulunma oranı ve şiddeti. ISPEC 7th International Conference on Agriculture, Animal Sciences and Rural Development, (pp.517-526), 18-19 Eylül 2021, Muş, Türkiye,
• Eser, D., & Soran, H., (1978). Yerli ve yabancı kökenli nohut çeşitlerinin orta anadolu çevre koşullarında erkencilik, verimlilik ve hastalıklara dayanıklılık yönünden mukayeseli incelenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 684, S-44, Ankara.
• Frenkel, O., Shtienberg, D., Abbo, S., & Sherman, A. (2007), The sympatric Ascochyta complex of wild Cicer judaicum and domesticated chickpea. Plant Pathology, 56, 464-471. https://doi.org/10.1111/j.1365-3059.2006.01552.x
• Gayacharan, R. U., Singh, S., Basandrai, A. K., Rathee, V. K., Tripathi, K., Singh, N., Dixit, G. P., Rana, J. C., Pandey, S., Kumar, A., & Singh K. (2020), Identification of novel resistant sources for Ascochyta blight (Ascochyta rabiei) in chickpea. PLoS ONE 15(10), e0240589. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240589
• Küsmenoğlu, İ. (1990). Ascochyta blight of chickpea: inheritance and relationship to seed size, morphological traits and isozyme variation. [Degree of Master of Science in Agronomy Washington State University Department of Agronomy and Soils. 81p., U.S.A.]
• Luthra, J. C., Sattar, A., & Singh, K. (1935). Life – history of gram blight. (Ascochyta rabiei (Pass) Trot. on gram (Cicer arietinum L.) and its control in the Punjab. Agriculture and Livestock in India. 5, 489-498.
• Nene, Y. L. (1982). A review of Ascochyta blight of chickpea. International Journal of Pest Management, 28(1), 61-70.
• Nene, Y. L., & Reddy, M. (1987). The chickpea. In: M.C. Saxena & K.B. Singh (Eds.), Chickpea Diseases and Their Control. pp: 233-270, CAB International, Oxon, UK.
• Özkılınç, H. 2010. Yabani ve kültüre alınan Cicer spp.’de Ascochyta yanıklık etmeni Didymella rabiei (Anamorf: Ascochyta rabiei)’nin genetik, ekolojik ve patojenik açıdan populasyon analizleri. [Doktora Tezi, Gaziantep Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Bölümü 146 sayfa Gaziantep, Türkiye]
• Salotti, I., & Rossi, V. (2021). A mechanistic weather-driven model for Ascochyta rabiei infection and disease development in chickpea. Plants 10(3), 464; https://doi.org/10.3390/plants10030464
• Sharma, M., & Ghosh, R. (2016) An update on genetic resistance of chickpea to Ascochyta blight. Agronomy, 6(1), 18.
• Tadesse, M., Turoop, L., & Ojiewo, C. O. (2017). Survey of chickpea (Cicer arietinum L) Ascochyta Blight (Ascochyta rabiei Pass.) disease status in production regions of Ethiopia. Plant 5(1), 23-30. https://doi.org/10.11648/j.plant.20170501.15
• Trapero-Casas, A., & Kaiser, W. J. (1992). Development of Didymella rabiei, the teleomorph of Ascochyta rabiei, on chickpea straw. Phytopathology. 82, 1261-1266.