Bir kamu binasının binaların yangından korunması yönetmeliği çerçevesinde incelemesi: Örnek bir uygulama

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 919 - 935, 15.09.2024

İbrahim Çavuşoğlu , Hale Işık

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1469857

Öz

Türkiye'de, tarih boyunca bina yangınları sıklıkla yaşanmış, ciddi kayıplara neden olmuş ve bu durum günümüzde de devam etmektedir. Ancak, yangın güvenlik önlemlerinin alınmasıyla bu kayıpların büyük ölçüde önlenebileceği bilimsel bir gerçektir. Ülkemizde 2007'de çıkarılan "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik" (BYKHY) ile mevcut binaların bu yönetmeliklere uygun hale getirilmesi ve yeni binaların bu standartlara göre inşa edilmesi, bina yangınlarının büyük ölçüde engellenmesine yardımcı olabilir. Güvenli bir çalışma sistemi için, tüm yangından korunma sisteminin periyodik olarak test edilmesi gerekir, böylece sistem acil bir durumda daha iyi çalışır. Bu çalışmada, Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi (MDBF) binasının yönetmelikte belirtilen kriterlere uygunluğu 14 farklı başlıkta incelenmiştir. Ayrıca eksiklik olan başlıklarda Fine Kinney metodu uygulanarak risk analizi gerçekleştirilmiştir. İncelemeler sonrasında binanın 5 başlıkta yönetmelikte belirtilen kriterleri karşıladığı, diğer 9 başlıklarda ise bazı eksiklikler olduğu belirlenmiştir. Yapılan risk analizi özellikle kaçış merdivenleri, acil durum aydınlatması, kazan dairesi, dış kaçış merdivenleri ve hidrant sistemi gibi alanların çok yüksek riskler içerdiğini ortaya koymuştur. Bu çalışma bir kamu binasında belirlenen çok yüksek ve yüksek risk seviyelerinin azaltılması veya kabul edilebilir düzeye indirilmesi için gerekli önlemlerin alınması hususunda vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Binalarda yangın, Fine kinney metodu, Risk analizi, Yangından korunma yönetmeliği

Etik Beyan

Bu çalışmada, “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması gerekli tüm kurallara uyulduğunu, bahsi geçen yönergenin “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbirinin gerçekleştirilmediğini taahhüt ederiz. Bu makalenin yazarları, bu çalışmada kullanılan materyal ve yöntemlerin etik kurul izni ve/veya yasal-özel izin gerektirmediğini beyan etmektedir.

Investigation of a public building from the viewpoint of the fire safety building regulations: A case study

Öz

In Turkey, building fires have occurred frequently throughout history, causing serious losses and still continuing. However, it is a scientific fact that these losses can be largely prevented by taking fire safety measures. In our country, with the "The Fire Safety Building Regulation" (BYKHY) issued in 2007, bringing existing buildings into compliance with these regulations and constructing new buildings according to these standards can help prevent building fires to a great extent. For a safe working system, the whole fire protection system needs to be tested periodically so that the system works better in case of an emergency. In this study, the compliance of Gümüşhane University Faculty of Engineering and Natural Sciences (MDBF) building with the criteria specified in the regulation was examined under 14 different heading lists. In addition, risk analysis was carried out by applying Fine Kinney method in the headings where deficiencies were detected. After the examinations, it was determined that the building meets the criteria specified in the regulation in 5 headings and there are some deficiencies in the other 9 headings. The risk analysis revealed that especially areas such as escape stairs, emergency lighting, boiler room, external escape stairs and hydrant system contain very high risks. This study emphasises that necessary precautions should be taken to reduce the very high and high risk levels identified in the building or to reduce them to an acceptable level.

Anahtar Kelimeler

Fire in buildings, Fine kinney method, Risk analysis, Fire safety building regulation

Kaynakça

• Aksoy, R., Coşkun, G., & Soyhan, H.S. (2019). Büro binaları acil tahliye senaryolarının simülasyon destekli oluşturulması, Academic Platform Journal of Engineering and Science, 7-3, 541-549. https://doi.org/10.21541/apjes.480926
• Alamy (n.d). External fire escape staircase stock photos and images, https://www.alamy.com/stock-photo/external-fire-escape-staircase.html?sortBy=relevant
• Avlar, E., & Yıldırım, H.S. (2020). Dış kaçış merdivenlerindeki risklerin yeni bir model önerisiyle analizi, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 35:2, 871-885. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.571161
• Ayyıldız, G. (2017). Atık su arıtma tesisinde risk analizi [Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Başdemir, H., & Ağaoğlu, M. N. (2021). Yüksek konut binalarında yangın güvenlik önlemleri ile ilgili bir analiz. Journal of New Results in Engineering and Natural Sciences, (13), 12-21.
• Başdemir, H., & Demirel, F. (2010). Binalarda pasif yangın güvenlik önlemleri bağlamında bir literatür araştırması, Politeknik Dergisi, 13(2), 101-109.
• Bayram, H. (2021). Fine Kinney metodu ile risk analizi: Trabzon limanı örneği [Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Bekem Kara, İ., (2017). Giresun ili yangın istatistiklerinin incelenmesi (2011-2016), Afet ve Risk Dergisi, Cilt:7, Sayı:2, 96-105.
• Bekem Kara, İ., (2018). 2013-2017 yılları arasında Artvin il merkezinde meydana gelen bina yangınlarının incelenmesi, Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, Cilt: 4 Sayı: 2, 105-112.
• Bilge, B. (2019). Pasif yangın güvenlik önlemleri kapsamında iç mekan tasarım yaklaşımı –yeniden işlevlendirilen tarihi Bandabuliya binası kaçış yolları değerlendirmesi, Megaron, 14 (3), 397-409. https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON-13008-ARTICLE-BILGE.pdf
• Binaların yangından korunması hakkındaki yönetmelik (BYKHY). (2007). T.C. Resmi Gazete (26735, 27 Kasım 2007).
• Çataklı, E., (2022). Binalarda mevcut yangın güvenlik önlemlerinin değerlendirilerek yangın güvenliğini artıracak parametrelerin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Demirel, F., Tavman G., & Yaman M. (2017). Gazi üniversitesi yeni mimarlık fakülte binasının “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” bağlamında incelenmesi. Uluslararası Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi (TÜYAK) (sayfa:311-321), İstanbul.
• Djunaidi, Z., Tuah, N. A. A., & Rafifa, G. (2018). Analysis of the active and passive fire protection systems in the government building, Depok City, Indonesia. KnE Life Sciences, 4(5), 384–398. https://doi.org/10.18502/kls.v4i5.256.
• Dokur, İ. (2019). Eğitim amaçlı binalarda yangın tehlikesinin risk analizi [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Genç, R., & Pekey H. (2013). Endüstriyel tesislerde ortaya çıkabilecek yangın risklerinin bir değerlendirmesi: Kocaeli örneği, Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi (EJOIR), Cilt:2, Özel Sayı, 55-66.
• Gergő É., László B., & Sándor, R. (2018). The effects of the actively used reactive and passive fire protection systems established by innovative fire protection methods for whole life-cycle of buildings, Müzsaki Kotonai Közlöny, 4, 47-58.
• Güngör, B., & Akgün, T. (2010). Acil aydınlatma ve yönlendirme sistemlerinin DALI arabirimi ile yönetimi. Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği Sempozyumu (ELECO) (sayfa:234-238), Bursa.
• İnce, A. (2016). Hastanelerde yangın güvenliği ve tahliye gerekleri üzerine bir irdeleme [Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı, İstatistikler 2020, (2022, 5 Nisan), https://itfaiye.ibb.gov.tr/img/_14442614122020_.pdf Jazayer M., (2007). Acil durum aydınlatması kaçış yolu aydınlık düzeyi minimum değerlerinin deneysel incelemesi [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Kaban, İ. (2022). Sağlık yapılarında pasif yangın güvenlik önlemlerinin ulusal ve uluslararası mevzuatlara göre incelenmesi ve bir sağlık yapısı örneğinde değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Karakuzu, C. (2018). Yol inşaatlarında risk analizi [Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Esenyurt Üniversitesi].
• Kaya, O. (2019). Yüksek binalarda yangın ve yangın güvenlik önlemlerinin modellenerek incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Kılıç, A., & Beceren, K. (1999). Mimari tasarımda yangın güvenliği, IV. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi (sayfa:737-746), İzmir.
• Kılıç, A., (2013). Kapalı çarşılarda yangın güvenliği, Yangın ve Güvenlik Dergisi, Sayı:160, 8-10.
• Kılıç, M., (2003). Yapılarda yangın güvenliği ve söndürme sistemleri, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 8 (1), 59-70.
• Korgal, D. (2022). Yüksek binalarda alınması gereken yangın güvenliği önlemlerinin BYKHY ve diğer yönetmelikler yönünden incelenmesi. Uluslararası Katılımlı Yangın Sempozyumu (sayfa:154-171), İzmir.
• Kuş, E. (2019). Elektrik panolarında yangınlara karşı Fine Kinney yöntemi ile risk analizi yapılması [Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
• Kutsal, H. (2019). Okul öncesi eğitim yapılarında pasif yangın güvenlik önlemleri [Yüksek Lisans Tezi, Konya Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü].
• MDBF-Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi 2021 Mali Yılı Birim Faaliyet Raporu. (2022, 2 Ocak). https://muhendislik.gumushane.edu.tr/media/uploads/muhendislik/files/2021-yili-birim-faaliyet-raporu.pdf
• Tulunay, D. (2010). Asansörlerde yalıtımlı yangın kapılarının önemi, Asansör Sempozyumu (sayfa: 1-9), İzmir.
• Yaman, M., & Demirel, F. (2020). Cephelerde yangın güvenlik önlemleri ve mevzuatların karşılaştırmalı analizi. Uluslararası Doğu Anadolu Fen Mühendislik ve Tasarım Dergisi, 2(1), 88-108.
• Yıldırım, S. (2009). Acil durum aydınlatmasında kullanılmak üzere ışık kaynağı olarak ışık yayan diyot kullanan bir armatür tasarımı [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].
• Yıldız, Z., & Çelik, G. (2020). Bir üniversite araştırma hastanesinin aktif yangın güvenlik önlemlerinin değerlendirilmesi, Engineering Sciences (NWSAENS), 15(2):100-112.
• Yılmaz H. S. (2018). Kaçış merdivenlerinin yangın güvenliği açısından değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü].