VERGİ POLİTİKASI İLE YOKSULLUK AZALTILABİLİR Mİ?

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 9, 90 - 104, 02.10.2016

Barış Yıldız

Öz

Devletler çeşitli nedenlerle ortaya çıkan yoksulluğu gidermek ve yoksul kesimlere yaptığı gelir transferlerinin etkisini arttırmak için vergi politikalarından yararlanmaktadır. Bu çalışmada yoksullukla mücadelede etkili olan vergisel politikalar incelenmektedir. Bu politikalar yoksulluk karşısında iyi planlanmış vergi kanunları, başarılı bir vergi idaresi ve kayıt dışılığın düşük olması durumunda etkili olabilmektedir. Vergisel politikalar gelir dağılımını düzeltme, çalışanları yoksulluktan koruma ve istihdam yaratma amacıyla kullanılmaktadır. Yapılan değerlendirme ve incelemelere göre vergi politikası uygulamaları ile yoksulluğun azaltılabileceği ya da kontrol altına alınabileceği görülmüştür. Ancak bu politikaların özellikle gelişmiş ülkelerde etkili olduğu az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ise istenen başarıların yakalanamadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Yoksullukla Mücadele, Vergi Harcamaları, Vergisel Politikalar

POVERTY CAN BE REDUCED THROUGH TAX POLICY

Öz

States benefit from tax policy in order to resolve the poverty occurred for various reasons and increase the
impact of income transfers to the poor people. This study examined tax policies which is effective in fighting
against poverty. These policies can be effective in the event of well-planned tax laws against poverty, a
successful tax administration and low informality. Tax policies are used for correction of income distribution,
protecting workers from poverty and employment creation. According to the assessment and evaluation, it
can be seen that poverty can be reduced or controlled through tax policy implementation. However, while
these policies were particularly effective in developed countries, they has not caught the desired success in
the less developed and developing countries.

Anahtar Kelimeler

Poverty, Poverty Alleviation, Tax Expenditures, Tax Policies

Kaynakça

• Aktan, C. C. ve İstiklal, Y.V. (2002), “Yoksulluk: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri”, (Ed. Coşkun Can Aktan), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, içinde (1-22), Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
• Allen, R. ve Tomasi, D. (2001), Managing Public Expenditure A Reference Book for Transition Countries, OECD.
• Ames, B. ve diğerleri (2001), Macroeconomic Policy and Poverty Reduction, Prepared by the International Monetary Fund and the World Bank, http://www.imf.org/external/pubs/ft/exrp/ macropol/eng/index.htm#3 (Erişim Tarihi: 26.03.2016).
• Aslan, P. (2011), Almanya Ülke Raporu, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, Mart, Ankara.
• ASO (2005), İşsizlik ve Bölgesel Gelir Dağılımı Eşitsizliğiyle Mücadele İçin “Yerel
• Asgari Ücret” Uygulaması, http://www.aso.org.tr/kurumsal/media/kaynak/TUR/ yayinlarimiz/ASOAsgariUcretRaporu.pdf (Erişim Tarihi: 26.12.2015).
• Aydın, M. ve Timur, T. (2011), “Yoksullukla Mücadelede Vergi Politikası ve Türkiye”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (1), 249-274.
• Balseven, H. (2009), “İngiltere’de Refah Reformlarının Ekonomi Politiği”, Uluslararası Sosyal Haklar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 337-350, ANKARA: Belediye-İş Sendikası Yayını.
• Bibi, S. ve Duclos, J.Y. (2007), “Poverty-decreasing indirect tax reforms: Evidence from Tunisia.”, International Tax & Public Finance, 14(2), 165-190.
• Burman, E.L. ve Wheaton, L. (2005) , “Who Gets The Child Tax Credit?”, Tax Notes, Commentary/Current And Quotable, 17 (October), 387-393.
• Center on Budget and Policy Priorities, (2016) Policy Basics: The Child Tax Credit, http://www.cbpp.org/cms/ index.cfm?fa=view&id=2989. (Erişim Tarihi: 22.06.2016).
• Çımat, A. ve Erdal, A. (2009), “Yoksullukla Mücadelede Kurumsal Bir Çözüm Önerisi: Asgari Gelir Hakkı”, Uluslar Arası Yoksulluk Sempozyumu Bildirileri, Deniz Feneri Yayınları Cilt 2, içinde (529-546), İstanbul.
• DEİK (2015), Kanada Ülke Raporu, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu, Ağustos, Ankara.
• Development Initiatives (28.08.2013), 0.7% aid target factsheet, http://devinit.org/#!/post/0-7-aid-target-2 (Erişim Tarihi: 16.06.2016)
• Ekinci, F. (2012), “Gelir Vergisi Tarifesi: Almanya ve Türkiye Uygulamasının Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi SBE Dergisi, 32 (II), 191-200.
• Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü (2016), 2014 Yılı Vergi Harcamalarının Kanuni Dayanaklarına İlişkin Liste, www.gep.gov.tr/Tablo/Download2.aspx?prmts=1274 (Erişim Tarihi:23.05.2016).
• Giray, F. (2002), “Vergi Harcamaları: Harcama Vergileri Açısından Analizi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt XXI, Sayı 1, 27-52.
• GOV (2016), Tax credits, HM Revenue & Customs, https://www.gov.uk/topic/benefits-credits/tax-credits (Erişim Tarihi: 06.05.2016)
• Gök, M. ve diğerleri (2013), “Vergilemede Adalet İlkesinin Anayasal Temelleri Ve Uygulamaya Yansımaları: Seçilmiş OECD Ülkeleri Açısından Karşılaştırmalı Bir Analiz”, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 269-292.
• Hazlitt, H. (27.12.2006), Fallacies of the Negative Income Tax, Mıses Daily Articles, https://mises.org/library/fallacies-negative-income-tax (Erişim Tarihi: 12.05.2016)
• IOM Migration Information Centre (23.12.2015), Subsistence Minimum, http://mic.iom.sk/en/social-issues/social-assistance/360-subsistence-minimum.html (Erişim Tarihi: 06.05.2016).
• IRS (2016), VITA Grant Program Overview and Application Instructions, Volunteer Income Tax Assistance, Publication 4671 (Rev. 4-2016) Catalog Number 51402Q Department of the Treasury Internal Revenue Service.
• Itriago, D. (2011), Owning Development-Taxation to Fight Poverty, Oxfam Research Report, http://www.oxfam.org/sites/www.oxfam.org/files/rr-owningdevel opment-domestic-resources-tax-260911-en.pdf (Erişim Tarihi: 16.02.2016).
• Karanfil, F. ve Özkaya, A. (2013), “Indirect Taxes, Social Expenditures and Poverty: What Linkage”, Ege Akademik Bakış, 13(3), 337-350.
• Kaplan, R. (2012), En Az Geçim İndirimine İlişkin Bazı Yabancı Ülke Uygulamaları Ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler, Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık Sayı:163, 367-388.
• Kayalıdere, G. ve Özcan, M. P. (2012), “Gelir Vergisi Açısından Vergi Harcamalarının Analizi: Türkiye Ve Bazı OECD Ülke Örnekleri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), s.341-366.
• Kraan, D. (2004), Off-budget and Tax Expenditures, OECD Journal on Budgeting, 4(1).
• Millar, J. (2008), “Making Work Pay, Making Tax Credits Work: An Assessment With Specific Reference to Lone-Parent Employment”, International Social Security Review, 61 (2), 21-38.
• Ministry of Labour and Social Affairs (12.03.2016), Living and Subsistence Minimum, http://www.mpsv.cz/en/11854 (Erişim Tarihi: 22.05.2016).
• Moffitt, R. A. (2003), “The negative income tax and the evolution of US welfare policy.”, The Journal of Economic Perspectives, 17(3), 119-140.
• Muthitacharoen, A. (2016), Assessing Tax Incentives for Investment: Case Study of Thailand (No. 21.). Puey Ungphakorn Institute for Economic Research.
• OECD, (2005), Environmental Fiscal Reform for Poverty Reduction, DAC Guidelines and Reference Series, OECD Publishing.
• Oral, B.G. ve Sayın, F. (2009), Mali Yolsuzluğun Yansımaları: Türkiye İçin Eşbütünleşme Analizi, İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları,52. Seri.
• Öncel, T. (1982), “Gelirin Yeniden Dağılım Politikası Aracı Olarak: Negatif Gelir Vergisi”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Sayı 28, 1-14.
• Pamungkas, H. ve diğerleri (2014), “ Indonesian And Australian Tax Policy Implementation In Food And Agriculture Industry”.International Journal of Finance & Banking Studies (2147-4486), 3(1), 75-84.
• RESULTS (2016), Child Tax Credit, http://www.results.org/issues/us_poverty_%20campaigns /economic_opportunity_for_all/child_tax_credit/. (Erişim Tarihi: 18.05.2016).
• Saraçoğlu, F. (2007) “Asgari (En Az) Geçim İndiriminin Vergi Ödeme Gücünün Kavranması Açısından Önemi Ve Türkiye’de Uygulama Açısından Gelişimi”, Kazancı Hukuk Dergisi, 33-34(121-133).
• Saul, S. (2012), Public Money Finds Back Door to Private Schools, The New York Times Education, http://www.nytimes.com/2012/05/22/education/scholar ship-funds-meant-for-needy-benefit-private-schools.html?_r=0 (Erişim Tarihi: 26.01.2016).
• Tax Credits for Woking Families, (16.04.2014), The Importance of Tax Policy in the Fight against Poverty, http://www.taxcreditsforworkingfamilies.org/2014/04/importance-tax-policy-fight-poverty/ (Erişim Tarihi: 20.05.2016).
• The Money Advice Service (2016), Working Tax Credit, https://www.moneyadviceservice.org.uk /en/articles/working-tax-credit#what-is-working-tax-credit (Erişim Tarihi: 12.06.2016)
• Tepe, B. (17.10.2015), “Bütçeleme Sürecinde Vergi Harcamaları”, VERGİALGI, http://www. vergialgi.net/vergi/butceleme-surecinde-vergi-harcamalari/ (Erişim Tarihi: 12.05.2016).
• The Office of the Revenue Commissioners (2016), Tax Credits, http://www.revenue.ie/en/tax/it/ credits/index.html. (Erişim Tarihi: 20.06.2016).
• Türk Vergi Hukuku (2016) Vergi Tatili, http://www.turkvergi.org/taxation/84-irs/265-vergitatili.html (Erişim Tarihi: 16.06.2016).
• UK Department for International Development [DFID] (2007), Tax for growth and poverty reduction in Africa, Donor Committee for Enterprise Development Africa Regional Consultative Conference, Accra, Ghana.
• UN Millennium Project (2006), The 0.7% target: An in-depth look, http://www.unmillennium project.org/press/07.htm (Erişim Tarihi: 26.07.2016)
• VergiAlgı (08.07.2012), Türkiye’nin Vergi Rekortmeni Öztürk Ailesi (t.y), http://vergialgi.net/vergi-haber/turkiyenin-vergi-rekortmeni-ozturk-ailesi/ (Erişim Tarihi:23.03.2016).
• Yıldız, B. (2013), Dünyada ve Türkiye’de Yoksullukla Mücadelede Uygulanan Mali Tedbirler ve Türkiye Analizi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
• Welner, G. K. (2008), Neovouchers: The Emergence of Tuition Tax Credits for
• Private Schooling, Publisher: Rowman & Littlefield, Lanham.