TURİZM SEKTÖRÜNDE PERSONEL GÜÇLENDİRME ve GÜÇ MESAFESİNİN İŞTEN AYRILMA NİYETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİR UYGULAMA

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 13, 65 - 81, 12.07.2018

Özer Yılmaz , Kemal Eroğluer

Öz

Günümüzde yaşanan rekabet, teknolojik gelişmeler ve artan
iletişim olanakları örgütlerde klasik yönetim tekniklerinden ziyade modern
yönetim tekniklerinin uygulanmasını gerektirmektedir. Kültürün boyutu olan güç
mesafesi hızlı ve etkili hareket etmenin bir zorunluluk olduğu günümüz
şartlarında örgütlerin işleyişi üzerinde etki yaratabilir. Güç mesafesinin
yüksek olduğu Türkiye gibi ülkelerde örgütlerin başarılı olabilmeleri için
entelektüel sermayeleri olan çalışanlara özel bir önem vermeleri gerekir.
Çalışanların motivasyonları üzerinde etkili olan personel güçlendirme
uygulamalarının, çalışanların işyerinde kendilerini yalnız hissetmemelerini
sağlayabileceği düşünülmektedir. Çalışma sonuçlarında da, personel güçlendirme
ve işyerinde yalnızlık duygusunun işten ayrılma üzerinde anlamlı etkilerinin
olduğu, algılanan güç mesafesinin ise işten ayrılmayı istatistiksel olarak
etkilemediği tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Güç Mesafesi, Personel Güçlendirme, İşten Ayrılma Niyeti, İş Yerinde Yalnızlık Duygusu

THE EFFECT OF EMPOWERMENT AND POWER DISTANCE ON INTENTION TO LEAVE IN TOURISM SECTOR: A CASE STUDY

Öz

Today’s conditions of competition, technological developments and communication facilities make it a must
to implement modern management techniques rather than classic ones in organizations. A dimension of culture;
power distance may have an impact on an organization's operations in today's conditions in which acting fast
and effective is a must. The aim of this study is to idetify the effects of power distance carried out in work
environment percieved by the staff employed in accommodation businesses operating in Turkey on the staff’s
perception of work loneliness and intention to leave. The data obtained from 402 employees working in first
class holiday camp villages and five-star hotels operating in Turkey is used in this study. In the analyses, the
interaction between factor load and reliability is investigated with structural model test by respectively making
use of descriptive analysis and Structural Equation Modelling with PLS Algorithm for hypotheses testing. The
result of this study indicated that empowerment and work loneliness have a significant effect on intention to
leave the job, while percieved power distance is found not to be effecting employees’ intention to leave.

Anahtar Kelimeler

Power Distance, Employee Empowerment, Intention to Leave the Job, Feeling of Loneliness in the Workplace, Tourism Sector

Kaynakça

• AKÇAKAYA, Murat. (2010). “Örgütlerde Uygulanan Personel Güçlendirme Yöntemleri: Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme” Karadeniz Araştırmaları. 25, 145-174.AKOĞLAN KOZAK, Meryem. & GENÇ, Volkan. (2014). “Değişim Sürecinde Ortaya Çıkan Direnci Önlemede Duyguların Yönetiminin Önemi: Hizmet İşletmeleri Açısından Bakış” Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 1(2), 81-92.AKTAŞ, Mert & CAN, Abdullah (2012). “Yöneticilerin Kültürel Değerleri ve İzleyici Davranışı Tercihleri” Ege Akademik Bakış. 12 (2), 239-249.ALTAY, Hüseyin. (2004). “Güç Mesafesi, Erkeklik – Dişilik ve Belirsizlikten Kaçınma Özellikleri ile Başarı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma” Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 9 (1), 301-321.BAGOZZI, Richard. P., & YI, Youjae. (1988). “On the evaluation of structural equation models”. Journal of the academy of marketing science, 16(1), 74-94.BOELLA, M.J. 1988. Human Resource Management in the Hotel & catering Industry, London: Hutchinson.CHALKITI, Kalotina., & SIGALA, Marianna. (2010). “Staff turnover in the Greek tourism industry: A comparison between insular and peninsular regions”. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 22(3), 335-359.CHEN, Chao C., ZHANG, Ann Yan & WANG, Hui. (2014). “Enhancing the Effects of Power Sharing on Psychological Empowerment: The Roles of Management Control and Power Distance Orientation” Management and Organization Review 10 (1), 135–156. doi: 10.1111/more.12032ÇAKAR, Nigar Demircan. & YILDIZ, Sibel. (2009). “Örgüt Kültürü ve Algılanan Örgütsel Destek İşten Ayrılma Eğilimini Nasıl Azaltabilir? İktisat, İşletme ve Finans 24(282), 82-110.ÇAVUŞ, Mustafa F. & AKGEMCI, Tahir. (2008). “İşletmelerde Personel Güçlendirmenin Örgütsel Yaratıcılık Ve Yenilikçiliğe Etkisi: İmalat Sanayiinde Bir Araştırma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20, 229-244.DALOĞLU, Mehmet. (2002). “Türk Silahlı Kuvvetlerinde İş gücü Devri: İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Ayrılma İsteği Çerçevesinde Bir İnceleme”, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara. DEMIRBAŞ, Birol. & GÜRKAN Haşit. (2016). “İşyerinde Yalnızlık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Akademisyenler Üzerinde Bir Uygulama”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 16 (1),137-158.DOĞAN, Selen. & KILIÇ, Selçuk. (2007). “Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29, 37-61.DOĞAN, T., ÇETIN, B., & SUNGUR, M. Z. (2009). “İş yaşamında yalnızlık ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması”. Anadolu Psikiyatri Dergisi,10(6), 271-277.DOĞAN, Tayfun & ERYILMAZ, Ali. (2012). “Akademisyenlerde İşle İlgili Temel İhtiyaç Doyumu ve Öznel İyi Oluş” Ege Akademik Bakış, 12 (3), 383-389.EROĞLUER, Kemal & YILMAZ, Özer. (2015) “Etik Liderlik Davranışlarının Algılanan Örgüt İklimi Üzerine Etkisine Yönelik Bir Uygulama: İş Yaşamında Yalnızlık Duygusunun Aracılık Etkisi”. İSADER 7(1), 280-308ERTOSUN, Ö.G., ERDIL, O. (2012). “The Effects of Loneliness on Employees’ Commitment and Intention to Leave.” Procedia Social and Behavioral Sciences, 41, 469-476.FROSTAD, Per., SIP Jan Pijl & PER Egil Mjaavatn. (2015). “Losing All Interest in School: Social Participation as a Predictor of the Intention to Leave Upper Secondary School Early” Scandinavian Journal of Educational Research. 59 (1), 110–122, http://dx.doi.org/10.1080/00313831.2014.904420GIERVELD, Jenny De Jong. & THEO Van Tilburg. (2006). “A 6-Item Scale for Overall, Emotional, and Social Loneliness Confirmatory Test on Survey Data” Research on Aging. 28 (5), 582-598.HALIS, Muhsin. & ŞENKAL, Abdülkadir (2009). Türk İşletme Kültüründe Ortaklık ve Güven. İstanbul Ticaret Odası Sosyal Yayınlar. No.2009-33. HOFSTEDE, Geert. (2000). Cultures Consequences, Comparing Values, Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations. Sage Publications. 2nd Edition. London.HUMBORSTAD, Sut I W., HUMBORSTAD, Bjarte., WHITFIELD, Richard. & PERRY, Chad. (2008). “Implementation of empowerment in Chinese high power-distance organizations” The International Journal of Human Resource Management, 19(7), 1349–1364. DOI: 10.1080/09585190802110224İLISU, İlkay. (2012). “Personel Güçlendirmenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi Üzerine Bir Araştırma” Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi. SBE İşletme Anabilim Dalı Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı. JANSSEN, Onne. (2004). “The Barrier Effect of Conflict with Superiors in the Relationship between Employee Empowerment and Organizational Commitment”, Work & Stress, January/March, 18(1), 56-65.KARAKAŞ, A. (2014). “İşletmelerde personeli güçlü kılma yollarından personeli güçlendirme”. Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 79-105KARAKUŞ, Şenay & YARDIM, Mecbure. (2014). “Algılanan Örgütsel Değişim, Belirsizlik, İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler” İş ve İnsan Dergisi. 1 (1), 21-31.KAYMAZ, Kurtuluş., EROĞLU, Umut & SAYILAR, Yücel. (2014). “Effect of Loneliness at Work on the Employees’ Intention to Leave” İŞ, GÜÇ Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 16(1), 38-53, DOI: 10.4026/1303-2860.2014.0241.x KESER, Aşkın & KARADUMAN, Mustafa. (2014). “İş Yaşamında Yalnızlık Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İle İlişkisi Ve Öğretmenler Üzerinde Bir Araştırma.” HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 3(7), 178-197. KITAPÇI, Hakan., KAYNAK, Ramazan. & ÖKTEN. S. Süleyman. (2012). “Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kamu ve Özel Sektörde Mukayeseli Bir Araştırma” International Review of Economics and Management. 1 (1), 49-73.KWONG, K. & WONG, K. (2013). “Partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM) techniques using SmartPLS”. Marketing Bulletin, 24(1), 1-32.ONAY, Meltem. & KILCI, Sevde. (2011). “İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar” Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), s.363-372.POLAT, Mustafa. (2009). “Örgütsel özdeşleşmenin öncülleri ve ardılları üzerine bir saha çalışması”. Doktora Tezi (Yayımlanmamış)., Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Bursa POLAT, Mustafa. & MEYDAN, Cem Harun. (2010). “Örgütsel Özdeşleşmenin Sinizm ve İşten Ayrılma Niyeti ile İlişkisi Üzerine Bir Araştırma” Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Dergisi 9(1), 145-172. POLAT, S. (2009). “İlköğretim müfettişlerinin örgütsel bağlılık, mesleki tükenmişlik ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki”. NWSA: Education Sciences, 4(3), 1150-1159.POYRAZ, Kemal. & KAMA, Bülent. (2008). “Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13 (2), 143-164.RINGLE, C., WENDE, S., & WILL, A. (2005). Smart PLS 2.0M3; Next generation path modeling software: http://www.smartpls.de ROBERT Christopher ,. PROBST, Tahira M., MARTOCCHIO, JOSEPH J., DRASGOW, Fritz & LAWLER, John J. (2000). “Empowerment and Continuous Improvement in the United States, Mexico, Poland, and India: Predicting Fit on the Basis of the Dimensions of Power Distance and Individualism” Journal of Applied Psychology, 85(5), 643-658. DOI: 10.1037//0021-9010.85.5.643SCHALKWYK, Sonet van., DU TOIT, Danie H., BOTHMA, Adriaan S. & ROTHMANN, Sebastiaan. (2010). “Job insecurity, leadership empowerment behaviour, employee engagement and intention to leave in a petrochemical laboratory” SA Journal of Human Resource Management. 8(1), Pp. 1-8. DOI: 10.4102/sajhrm.v8i1.234.SIĞRI, Ünsal. & TIĞLI, Mehmet. (2006). “Hofstede’nin “Belirsizlikten Kaçınma” Kültürel Boyutunun Yönetsel –Örgütsel Süreçlere ve Pazarlama Açısından Tüketici Davranışlarına Etkisi” Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 21 (1). 327-342.ŞAHIN, F. (2011). “Lider-Üye Etkileşimi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi”, Ege Akademik Bakış, 11(2), 277-288.ŞEKERLI, Eyüp Bayram. & GEREDE, Ender. (2011). “Kültürün EKY’ye Etkileri ve Türk Pilotların Hofstede Kültür Boyutları Açısından Durumları” “İşGüç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 13(1), 19-38. DOI: 10.4026/1303-2860.2010.0163.x.TAŞTAN, Seçil. İŞÇI, Emre. & ARSLAN, Burcu. (2014). “Örgütsel Destek Algısının İşe Yabancılaşma ve Örgütsel Bağlılığa Etkisinin İncelenmesi: İstanbul Özel Hastanelerinde Bir Çalışma”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 19. 121-138.TRIANDIS, H. C. (1994). Culture and social behavior. Mcgraw-Hill Book Company.TUNA, M. 2007. “Personel Devir Oranı Analizi: Ankarada Yer Alan Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18 (1), 45-52TUTAR, Hasan. (2010). “İşgören Yabancılaşması ve Örgütsel Sağlık İlişkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 65(1), 175-204. USLU, Osman. & ARDIÇ, Kadir. (2013). “Güç Mesafesi Örgütsel Güveni Etkiler Mi?” Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi. 15(2), 313-338.WRIGHT, Sarah L., CHRISTOPHER D. B. Burt, & STRONGMAN, KENNETH T. (2006). “Loneliness in the Workplace: Construct Definition and Scale Development” New Zealand Journal of Psychology. 35 (2). 59-68.YAMAN, Erkan. & IRMAK, Yasin. (2010). “Yöneticiler Ve Öğretmenler Arasındaki Güç Mesafesi” Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 7(13), 164 – 172.YILDIZ, Sebahattin., YALAVAÇ, Süleyman & MEYDAN, Cem Harun. (2013). “Tükenmişliğin İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgüte Bağlılığın Aracı Rolü: Türkiye’deki Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Personeli Üzerinde Bir Araştırma” Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. 8 (2), 157-170.YILMAZ, Ercan., & ALTINOK, Vicdan. (2009). “Okul Yöneticilerinin Yalnızlık ve Yaşam Doyum Düzeylerinin İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 451-469. YOO, B., DONTHU, N. & LENARTOWICZ, T. (2001), “Measuring cultural values: development and validation of the CVSCALE”, Unpublished manuscript, Georgia State University, Atlanta, GA.YÜCEL, Emine Başak. & KOPARAN, Emrah. (2010). “Güç Mesafesi Ve Cinsel Taciz Davranışları Arasındaki İlişkinin Yönünü Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Çalışma” Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2 (1), Issn: 1309 -8039 (Online), 11-18.YÜKSEL, Öznur &, ERKUTLU, Hakan. (2003). “Personeli Güçlendirme – Empowerment” G.Ü İ.İ.B.F. Dergisi 1/2003, 131-142.YÜRÜR, Şenay., & ÜNLÜ, Onur. (2011). “Duygusal Emek, Duygusal Tükenme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi”. “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi. 13 (2), 81-104. DOI: 10.4026/1303-2860.2010.0174.x ZHANG, Y., & BEGLEY, T. M. (2011). “Power distance and its moderating impact on empowerment and team participation”. The International Journal of Human Resource Management, 22(17), 3601-3617.ZURMEHLY J, MARTIN, PA. & FITZPATRICK JJ. (2009). “Registered nurse empowerment and intent to leave current position and/or profession.” Journal of Nurs Management. 17(3), 383-391.