Sociology of the Body: How? Why?

Yıl 2017, , 86 - 96, 30.04.2017

Orhan Bingöl

https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.305898

Cited By: 5

Öz

Individual and society had been evaluated with factors
which are out of body for the recent past. Individuals who construct and
promote social by their economic, social and cultural acts performed these acts
as if their bodies are non-exist. On the other hand, society was generally
associated with status and roles, hierarchies, various functions and conflicts
of individuals. In this manner, sociology missed reality and value of the body
and so as if it designs abstract individuals and societies. However, body is an
essential level to live and institutionalize basic social relations. Any
individuals cannot socialize and create social units without their bodies. In
this sense, body nearly equals to social individual and it constitutes one of
the smallest parts of the society. Therefore to separate body which has
biological as well as cultural character from social individuals and structures
and to make sociology without body does not appear possible. Sociology of the
body investigates the inseparable association between individual and society.
Development of the field is directly related with fluctuations, functions and
positions of body in modern society. In this direction, why is body value? What
are the measures to determine value of the body? Does body in what kind of
change process within historical/social context? Does this actualize with which
developments and what does this come with? This kind of questions summarize
that how and why have sociology of the body been done?

Anahtar Kelimeler

Body, Sociology, Body Sociology

Bedenin Sosyolojisi: Nasıl? Niçin

Öz

Birey ve toplum, sosyolojide yakın
geçmişe kadar beden dışı unsurlarla değerlendirilmiştir. Ekonomik, siyasal ya
da kültürel eylemleriyle toplumsal olanı kurup geliştiren bireyler, bunları
sanki bedenleri olmaksızın gerçekleştirmişlerdir. Paralelinde toplum da
bireylerin çoğunlukla statü ve rolleri, hiyerarşileri, çeşitli işlevleri veya
çekişmeleriyle ilişkilendirilmiştir. Böyle bakıldığında sosyoloji, bedenin
gerçekliğini ve değerini ıskalayarak soyut bireyler ve toplumlar tasarlamış
gibidir. Hâlbuki beden, temel sosyal ilişkilerin yaşanmasında ve
kurumsallaştırılmasında seçeneksiz bir zemindir. Hiçbir birey bedeni olmadan
sosyalleşemediği gibi çeşitli toplumsal birimleri de vücuda getirememektedir.
Buna göre beden, sosyal bireyin kendisiyle neredeyse eşdeğer olup toplumun en
küçük parçalarından birini teşkil etmektedir. Dolayısıyla biyolojik olduğu
kadar kültürel karakter de taşıyan bedeni sosyal bireylerden ve yapılardan
ayırmak, bedensiz bir sosyoloji yapmak mümkün görünmemektedir. Beden
sosyolojisi, birey ve toplum arasındaki bu ayrılmaz birlikteliğe eğilmektedir.
Alanın gelişimi, bedenin modern toplumdaki yeri, değişimi ve işlevleriyle
direkt ilgilidir. Bu doğrultuda beden niçin değerlidir? Değeri nelere göre
belirlenmektedir? Beden, tarihsel/toplumsal bağlamda nasıl bir değişim süreci
izlemiştir, izlemektedir? Bu, hangi gelişmelerle gerçekleşmekte ve beraberinde
neleri getirmektedir? İşte bu soruların yanıtları, beden sosyolojisinin nasıl
ve niçin yapılacağını özetlemektedir.

Anahtar Kelimeler

Beden, Sosyoloji, Beden Sosyolojisi

Kaynakça

• AKÇAY, Adnan (2004). “Beden”, Felsefe Ansiklopedisi, ed. Ahmet Cevizci, ss. 231-237, İstanbul: Etik Yayınları.
• BAUDRILLARD, Jean (2010). Kötülüğün Şeffaflığı, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• CANATAN, Kadir (2011). “Medeniyet Değişimi: ‘Nefis Terbiyesi’nden ‘Beden Terbiyesi’ne”, Beden Sosyolojisi, ed. K. Canatan, İstanbul: Açılım Kitap.
• CİRHİNLİOĞLU, Zafer (2001). Sağlık Sosyolojisi, Ankara: Nobel Basın Yayın.
• FOUCAULT, Michel (2003). İktidarın Gözü, çev. Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• HEPŞEN, Özlem (2010). Tevrat, İncil ve Kuran-ı Kerimde Kadın Bedeni, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• IŞIK, Emre (1998). Beden ve Toplum Kuramı, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• İNAM, Ahmet (1993a). “Bedenim Kimin? Bir Spor Felsefesi İçin Bazı İpuçları”, Felsefe Dünyası, 8: 6-10.
• İNAM, Ahmet (1993b). “Çevreyi Beden Aracılığıyla Okumak: Beden Bilgeliğine Giriş Olarak Spor”, Felsefe Dünyası, 7: 6-10.
• MARSHALL, Gordon (2003). Sosyoloji Sözlüğü, çev. Derya Kömürcü, Osman Akınhay, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• MAUSS, Marcel (2006). Sosyoloji ve Antropoloji, çev. Özcan Doğan, Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• NAZLI, Aylin (2005). “‘Görünmeyen Beden’den ‘Görünen Beden’e: Beden Sosyolojisi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 8/2: 71-87.
• OKUMUŞ, Ejder (2009). “Bedene Müdahalenin Sosyolojisi”, Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 2: 1-15.
• ROWE, David (1996). Popüler Kültürler Rock ve Sporda Haz Politikası, çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.