Eskiçağ Anadolusu’nda Sedir Ağacının Önemi

Yıl 2013, Sayı: 1, 21 - 27, 30.09.2013

Mehmet Akrep

Öz

Eskiçağ toplumlarında yaşamın idame edilebilmesi için doğaya mecburi bir bağlılık durumu herkesçe kabul edilen bir gerçektir. İşte bu konudan yola çıkarak, özellikle M.Ö. II. Bin Hitit çivi yazılı metinleri, Kuzey Suriye ve Mezopotamya’daki şehir devletlerinin kayıtları incelendiğinde, Akdeniz kıyılarındaki sedir ağaçlarının değeri açık şekilde göze çarpmaktadır. Gerek günlük ihtiyaçlar doğrultusunda gerekse bina yapımlarında kullanılan bu ağaçların, aşağıda daha detaylı şekilde anlatacağımız üzere, fazlasıyla sahip olunduğunda, krallar için bir övünç kaynağı ve bahsedeceğimiz devletlerin tanrılarını hoşnut etmek için sunulan hediyeler içerisinde ise fazlaca bulunan bir madde olduğunu göreceğiz.

Anahtar Kelimeler

Sedir, Orman, Kereste, Kutsal, Anadolu

Kaynakça

• BİRECİKLİ Fatma, (2010), “Ana Hatlarıyla Friglerde Din”, Akademik Bakış, C. 4, S.7, s. 215-232, Ankara.
• BOYDAK Melih, ÇALIKOĞLU Mehmet, (2008), Toros Sediri’nin (Cedrus libani A. Rich.) Biyolojisi ve Silvikültürü, Ankara: Ormancılığı Geliştirme ve Orman Yangınları ile Mücadele Hizmetlerini Destekleme Vakfı Yayını.
• BURNEY Charles, (2003), Historical Dictionary of the Hittites, Historical Dictionaries of Ancient Civilizations and Historical Eras, Oxford.
• COLLELO Thomas, (1987), Syria A Country Study, New York: Federal Research Division Library of Congress.
• ERTEM Hayri, (1964), GIŠERİN “Sedir Ağacı” ve İdyogramın Hurrice Okunuşu Hakkında, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. XXII, S. 3–4, s.129–134, Temmuz-Aralık 1964, Ankara.
• HOFFNER Harry, (1990), Hittite Myths, Chicago.
• İbnü’l-Esir, (1985), El-Kâmil Fi’t-Tarih Tercümesi, İslam Tarihi, C. 1, İstanbul.
• KAYACIK Hayrettin, (1980), Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği, C. 1, Gymnospermae, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını.
• KINAL Füruzan, (1967), “Yamhad Krallığı” Tarih Araştırmaları Dergisi, V/8–9, 193–211, Ankara.
• KLENGEL Horst, (1992), Syria 3000 to 300, Berlin: Akademie Verlag.
• KURT Mehmet, (2008), “Que Ülkesi ve Yeni Asur Devleti’nin Anadolu Politikası Bakımından Önemi”, Sosyal Bilimler Dergisi, C. 10, S. 3, s. 118-133, Ankara.
• MAYER Hans, SEVİM Mehmet, (1959), “Lübnan Sediri, Lübnan’daki 5000 Yıllık Tahribatı, Anadolu’da Bugünkü Yayılış Sahası ve Bu Ağaç Türünün Alplere Tekrar Getirilmesi Hakkında Düşünceler”, (Çev: Necmettin ÇEPEL), İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, C. XI, S. II, s. 111–142, İstanbul.
• MEMİŞ Ekrem, (1987), İskitler’in Tarihi, Konya.
• MYERS Ched, (2007), “The Cedar has fallen!”, The Prophetic Word vs. Imperial Clear-Cutting, Published in Earth and Word: Classic Sermons on Saving the Planet, (Ed. by David Rhoads), Continuum, pp. 211–223, USA.
• SEVER Erol, (2008), Asur Tarihi, İstanbul.
• TUNÇDİLEK Necdet, (1971), Güneybatı Asya “Fiziki Ortam”, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayınları.
• ÜNAL Ahmet, (2003), Hititler Devrinde Anadolu 2, İstanbul.
• WACHSMANN Shelley, (1986), “İs Cyprus Ancient Alashiya? New Evidence from an Egyptian Tablet”, BA 49/1, s.37–39, Boston.
• WİSEMAN J. Donald, (1984), “Palace and Temple Gardens in the Near East”, Bulletin of Middle Eastern Culture Center, s. 37–43, Japan.
• YALTIRIK Faik, (1993), Dendroloji Ders Kitabı I, Gymnospermae, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayını.
• YİĞİT Turgut, (2000), “Akadlar Devrinde Anadolu’nun Siyasi Yapısı”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, S. 40, s. 13-28, Ankara.