Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbbın (BTAT) Sağlık Turizmi ile Bütünleştirilmesinde Sağlık Hizmeti Yöneticilerinin BTAT Bilgi Düzeyleri ve Tutumları: Trakya Bölgesi Örneği

Yıl 2022, , 522 - 532, 30.06.2022

Özlem Bayrak , Emel Gönenç Güler

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.947024

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada; geleneksel tamamlayıcı tıbbın sağlık turizmi ile ilişkilendirilmesi, Trakya Bölgesindeki sağlık hizmeti yöneticilerinin BTAT’a yönelik bilgi düzeylerinin ve tutumlarının ortaya konulması, demografik özelliklerinin etki düzeylerinin belirlenmesi ve yöntemlere yönelik tutumlarının BTAT bilgi düzeylerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tanımlayıcı (Descriptive) türde bir araştırmadır. Araştırma Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerindeki 7 kamu hastanesi ve 10 özel hastanedeki 143 sağlık hizmeti yöneticisiyle gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında “Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp (TAT) Bilgi Formu ve Bütüncül Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbba Karşı Tutum Ölçeği (BTATÖ)” kullanılmıştır. Sayı, ortalama, yüzde dağılım ve standart sapma değerleri tanımlayıcı veriler için saptanmış ve Kolmogorov Smirnov-Shapiro Wilks ve Kruskall Wallis Testlerinden faydalanılmıştır.
Çalışmada, yöneticilerinin %31,5’nin, 46-50 yaş aralığında, %39,9’u kadın, %60,1 erkek olduğu, %72,7’si kamu, %27,3’ü özel kurumda çalıştıkları tespit edilmiştir. Yöneticilerin, %97,2’sinin TAT eğitimi/kursu almadıkları, %61,5’nin TAT’ la ilgili eğitim verilmesini istedikleri, %61,5’inin bitkisel tedavileri, %52,4’nün masaj, %48’inin müzik tedavi ve %63,6’sı akupunkturu biraz bildikleri saptanmıştır. Yöneticilerin, %68,5’i yöntemler hakkında bilgiyi internetten, %37,2’si televizyondan edindikleri ve yöntemlere yaklaşımlarında cinsiyet ve kurum türüne farkın olmadığı belirlenmiştir. BTATÖ alt boyutu TAT’ a göre yaşları 34-40 olanlar ile 51 ve üzeri olanlar arasında fark saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Turizmi, Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp, Sağlık Yönetimi, Trakya Bölgesi

Holistic Complementary and Alternative Medicine (HCAM) Knowledge Levels and Attitudes of Health Service Managers in Integrating HCAM with Health Tourism: Case of Thrace Region

Öz

In the study, it is intended to reveal the current knowledge levels and attitudes of managers in Thrace Region about Holistic and Alternative Medicine by associating traditional complementary medicine with health tourism and to define their demographic effect levels and whether their attitudes for methods differ according to their knowledge levels of Holistic and Alternative Medicine. It was carried out with 143 health service managers, in 7 public hospitals and 10 private hospitals in Edirne, Kırklareli and Tekirdağ provinces.“Complementary and Alternative Medicine Information Form and Attitude about Integrative Complementary and Alternative Medicine” were used to collect the data. Number, percentage distribution, mean and standard deviation values were stated for descriptive data and Kolmogorov Smirnov-Shapiro Wilks,The Kruskall-Wallis Test were used to.
According to study, 31.5% of managers were between the ages of 46-50, 60.1% were men, 39.9% were women, 72.2% were working in public, 27.3% were working in private institutions. 97.2% of the managers didnot receive CAM training/course, 61.5% wanted to be trained on CAM, 48% of the managers had some knowledge about music therapy, 61.5% of the managers had some knowledge about herbal treatments, 52.4% of the managers had some knowledge about massage and 63.6% of them had some knowledge about acupuncture. 68.5% of the managers obtained information from the internet and 37.2% from the television. There wasnot any difference in their approach according to gender and type of institution for the methods

Anahtar Kelimeler

Health Tourism, Health Tourism, Complementary and Alternative Medicine, Health Management, Trakya

Kaynakça

• 1. Cohen, E. (2008). “Medical Tourism in Thailand’’. AU-GSB e-Journal, 1, 24-37.
• 2. Özer, Ö. ve Sungur, C. (2012) “Türkiye’nin Dünya Sağlık Turizmindeki Yeri ve Ekonomik Boyutu’’ Mehmet Akif Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 69-81.
• 3. World Tourism Organization (UNWTO) and European Travel Commission (ETC). (2018) “Exploring Health Tourism; Executive Summary:2018’’. Erişim adresi: https://www.eunwto.org/doi/pdf/10.18111/9789284420308 (Erişim tarihi:26.01.2021).
• 4. Türkiye İstatistik Kurumu. “Geliş Nedenine Göre Çıkış Yapan Ziyaretçiler’’. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/ GetKategori?p=egitim-kultur-spor-ve-turizm-105&dil=1 (Erişim tarihi:15.03.2021).
• 5. T.C. Sağlık Bakanlığı. (2012). “Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (2003-2011)’’, (Ed.) Akdağ, R. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• 6. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Sağlık Turizmi Bölge Koordinatörlüğü Sistemi Genelgesi (2017). 15/03/2017Sayı:75000571020,
• 7. Belbez, Ü.Z. (2011). Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Hareketi: Tıbba Alternatif Arayışları 20.Yüzyılın Sonlarında Bilimsel Tıbbın Sınırlarını Nasıl Yeniden Şekillendirdi. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 8. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği, Uygulama Merkezi ve Ünitelerin Çalışma Usul ve Esasları, (2014). 27/10/2014 Resmî Gazete Sayı: 29158.
• 9. World Health Organization. (2019) “WHO Global Report on Traditional and Complementary Medicine’’ Erişim adresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/312342. (Erişim tarihi: 09.01.
• 10. Lunt, N, Smith, R.D, Exworthy, M, Green, S.T, Horsfall, D.G. and Mannion, R. (2011). Medical Tourism: Treatments, Markets and Health System Implications: A scoping review. OECD. http://www.oecd.org/els/health-systems/48723982.pdf
• 11. Barrett B, Marchand L, Scheder J. et al. (2003). “Themes of Holism, Empowerment, Access, and Lgitimacy Define Complementary, Alternative, and Integrative Medicine in Relation to Conventional Biomedicine. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 9 (6), 937-47.
• 12. National Center for Complementary andIntegrative Health. (2019). “Complementary,Alternative,or Integrative Health: What’s in a Name?’’. Erişim adresi: https://nccih.nih.gov/ health/integrative-health (Erişim tarihi: 09.01.2021).
• 13. Koithan, M. (2010). “Introducing Complementary and Alternative Therapies’’. J Nurse Pract, 5(1), 18–20.
• 14. Şahin, Ç.E. (2018). “Tıbbın alternatifi mi? Tıpta alternatif mi?’’, Hayat Sağlık Dergisi, 17, 18-21.
• 15. Set, T. ve Avşar Ü. (2015). “Obezitede Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp’’, Türkiye Klinikleri Family Medicine- Special Topics, 6(3), 108-11.
• 16. Anonymous. (2012). “CAMbrella”. Erişim adresi: https://cam-europe.eu/library-cam/cambrella-research-reports (Erişim tarihi: 09.03.2021).
• 17. Dalkıran, G. (2017). “Bir Sağlık Turizmi Destinasyonu Olarak Trakya Bölgesi’’. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(4), 162-178.
• 18. T.C. Trakya Kalkınma Ajansı (TKA). (2020). “Trakya Bölgesi Sağlık Turizmi Strateji Raporu’’ Erişim adresi: https://www.trakyaka.org.tr/upload/Node/41698/xfiles/saglik_turizmi.pdf (Erişim tarihi: 30.03.2021).
• 19. Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). “Sağlık ve Sosyal Koruma Göstergeleri’’. Erişim adresi: https://cip.tuik.gov.tr/# (Erişim tarihi:16.02.2021).
• 20. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2015). Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı Yayınları. “Sağlık Turizmi nedir?’’. Erişim adresi: http://www.saturk.gov.tr/ images/pdf/tyst/02.pdf (Erişim tarihi:28.02.2021).
• 21. Tellioğlu, S. ve Şimşek, N. (2016). “Dünyada ve Türkiye’de Engelli Dostu Turizm’’. The Journal of Academic Social Science, 33(4), 552-567.
• 22. Erci, B. (2007). “Attitudes Towards Holistic Complementary and Alternative Medicine: A Sample of Healthy People in Turkey’’. J Clin Nurs, 16(4),761-8.
• 23. Karagöz, Y. (2014). SPSS 21 Uygulamalı Biyoistatistik. İstanbul: Nobel Akademik Yayıncılık, 20698.
• 24. Lantz P.M. (2008). “Gender and Leadership in Healthcare Administration: 21st Century Progress and Challenges’’. Journal of Healthcare Management, 53(5), 291-303.
• 25. Tlaiss, H.A. (2013). “Women in Healthcare: Barriers and Enablers from a Developing Country Perspective’’. International Journal of Health Policy and Management, 1(1), 23-33.
• 26. McDonagh, K. J, Bobrowski, P, Hoss, M.A.K, Paris, N.M. and Schulte, M. (2014). The leadership gap: Ensuring effective healthcare leadership requires inclusion of women at the top. Open Journal of Leadership, 3, 20–29.
• 27. Sexton, D.W, Lemak, C.H. and Wainio, J.A. (2014). Career Inflection Points of Women Who Successfully Achieved the Hospital CEO Position. Journal of Healthcare Management, 59(5), 367-384.
• 28. Özçakır, A, Sadıkoğlu, G, Bayram, N, Mazıcıoğlu, M.M, Bilgel N. ve Beyhan I. (2007). “Turkish General Practitioners and Complementary/Alternative Medicine’’. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 13(9), 1007-1010.
• 29. Koçdaş, M. (2013). Hekim, Hemşire ve Hastaların Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 30. Ko, GD. and Berbrayer, D. (2000). “Complementary And Alternative Medicine: Canadian Physiatrists' Attitudes And Behavior’’. Arch Phys Med Rehabil, 81(5), 662‐667.
• 31. Lafçı, D. ve Kara, K. M. (2014). “Yataklı Sağlık Kuruluşunda Görev Yapan Sağlık Personelinin Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerini Bilme ve Kullanma Durumları’’. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(4), 1114-1131.
• 32. Yüksel, N.A, Açıkgöz, B, Yüksel, C, Ayoğlu, F.N. ve Er T. (2019). “Hekimlerin Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarına bakış açısı’’. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(3), 276-86.
• 33. Giannelli, M, Cuttini M, and Fre M.D. and Buiatti E. (2007). “General Practitioners' Knowledge and Practice of Complementary/Alternativemedicine and its Relationship with Life-Styles: A Population-Based Survey in Italy’’. BMCFamily Practice, 8, 30.
• 34. Kızıldağ, Ç.G. (2018). Hekim Dışı Sağlık Personeli ve Sağlık Yöneticilerinin Medikal Sağlık Turizmi Konusunda Farkındalıklarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• 35. Winslow, C.L. and Shapiro, H. (2002). “Physicians Want Education About Complementary And Alternative Medicine To Enhance Communication With Their Patients’’. Archives of Internal Medicine, 162, 1176-1181.
• 36. Kurt M. (2016). Sağlık Hizmetleri Yöneticilerinin Yönetim Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi; Diyarbakır Örneği, Doktora Tezi, Dicle Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.
• 37. Özcan, M. (2018). Keçiören Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Aile Hekimliği Kliniği Hekimlerin Kupa Tedavisi Hakkındaki Bilgi Tutum ve Düşünceleri. Uzmanlık Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara.
• 38. Göker, K, Yıldız, H, Karabacak, E. ve Doğan, B. (2015). “Türkiye’de Çalışan Dermatologların Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Yöntemleri Hakkında Bilgi ve Yaklaşımları’’. Türkderm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi Dergisi, 49,31-6.