Bir Turizm Bölgesindeki Üniversite Öğrencilerinde Risk Alma Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 4, 46 - 53, 28.12.2018

Sibel Coşkun

Öz

Riskli davranışların sık görüldüğü ergenlik üniversite çağına dek uzamaktadır.
Bu tanımlayıcı çalışma da turizm bölgesinde bulunan üniversite öğrencilerinde
riskli davranışların incelenmesi amaçlanmıştır.

Muğla
ili Fethiye ilçesinde gerçekleştirilen çalışmaya 545 üniversite öğrencisi
katılmıştır. Veri toplama aracı olarak bilgi formu ile Gençtanırım (2010)
tarafından geliştirilmiş “Riskli
Davranış Ölçeği Üniversite Formu” kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen
veriler; SPSS programında sayı, yüzde ve aritmetik ortalama hesaplamaları ile
ve t-testi, çoklu ve tek yönlü varyans analizi kullanılarak
değerlendirilmiştir.

Öğrencilerin
yaklaşık yarısı erkek ve 20 yaş altıdır. %23,5’inin okul başarısı iyi, %26,2’si
kötüdür. %54,3’ünün ailesinde sigara/alkol kullanımı bulunmamaktadır. Öğrencilerin
riskli davranışlar ölçeği alt boyut puanları hesaplandığında antisosyal
davranışlar 21,88±7,63,
alkol kullanımı 19,37±8,80, sigara kullanımı 20,41±8,37, intihar eğilimi
30.26±8.93, beslenme alışkanlıkları 20,35±6,31, okul terki 10,48±3,55 ve madde
kullanımı 17,80±8,87 puan olarak belirlenmiştir. Cinsiyete göre riskli
davranışlar arasında farklılık saptanmamıştır. Turizm bölgesinde bulunan
öğrencilerin riskli davranışlar ölçeği puanları benzer çalışmalara göre daha
yüksektir. İntihar eğilimi, zararlı alışkanlıklar ve antisosyal
davranışlar öne çıkan riskli davranışlardır. Riskli davranışlar ölçeği alt
boyut puanları arasındaki korelasyon incelendiğinde ise antisosyal davranış ile
alkol, madde ve sigara kullanımı arasında güçlü ve anlamlı korelasyonlar
dikkati çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Riskli davranış, Sağlık, Gençlik, Sosyal çevre

Kaynakça

• 1. Şimşek Z. Koruk İ, Altındağ A. (2007). “Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin riskli sağlık davranışları”. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(3): 19-24.
• 2. Havaçeliği Atlam D, Aldemir E, Altıntoprak E. (2017). “ Üniversite öğrencilerinde riskli davranışların yaygınlığı ve riskli davranışların madde kullanımı ile ilişkisi”. Düsünen Adam , 30:287-298.
• 3. Gençtanırım D. (2014). “Riskli Davranışlar Ölçeği Üniversite Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları” . Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1): 24-34.
• 4. Fıırat S, Yoldaşcan E, Ayabakan Çot D, Dağlıoğlu N, Gülmen MK. (2016). "Üniversite öğrencilerinde risk alma davranışları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi”. Adli Tıp Bülteni, 21(3): 172-176.
• 5. Alikaşifoğlu M. (2008). “Ergenlerde davranışsal sorunlar”. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Adolesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi, 2(63): 55-59.
• 6. Ateş FB, Akbaş T. (2012). “Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile işlevselliği ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2): 337-352.
• 7. Eker I, Yılmaz B. (2016). “Risk alma davranışı: Çocukluk çağı travmaları ve benlik saygısı temelinde bir değerlendirme”. Klinik Psikiyatri, 19:27-36.
• 8. Deniz N. (2011). “Liseye Devam Eden Ergenlerin Risk Alma Davranışları İle Mükemmeliyetçilik Düzeyleri Arasındaki İlişki”. Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• 9. Yıldız A. (2012). “Lise Öğrencilerinde Risk Alma Davranışının Akran Baskısı, Ana- Baba Tutumları ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Desteğe Göre Yordanması”. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• 10. Erdoğan Ö, Ergün M. (2011). “Farklı meslek grubunda çalışan personelin denetim odağı ve risk alma düzeylerinin karşılaştırılması”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40: 176-185
• 11. Öner E. (2009). “Belirli Alanlara Özgü Risk Tutumları Ölçeğinin Türk Üniversite Öğrencilerine Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• 12. Arıkan G, Tacoğlu T, Erdoğan S. (2011) “Ankara, Toronto ve Priştina’daki Üniversite Öğrencilerinin Risk Alma Davranışları Açısından Karşılaştırılması”. Bilig, 56(1): 1- 24.
• 13. Gençtanırım Kuru D. (2010) “Ergenlerde Riskli Davranışların Yordanması”. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
• 14. Chou EY, Nordgren LF. (2017). “Safety in Numbers: Why the mere physical presence of others affects risktaking behaviors”. Journal of Behavioral Decision Making, 30: 671-682.
• 15. Saxbe D, Piero LD, Immordino-Yang MH, Kaplan J. Margolin G. (2015). “Neural correlates of adolescents’ viewing of parents’ and peers’ emotions: Associations with risk-taking behavior and risky peer affiliations”. Social Neuroscience, 10 (6): 592–604.
• 16. Dohmen T, Falk A, Huffman D, Sunde U. (2018). “On the relationship between cognitive ability and risk preference”. Journal of Economic Perspectives, 32(2): 115-134.
• 17. Akfert S. Çakıcı M, Çakıcı E. (2009).” Üniversite öğrencilerinde sigara-alkol kullanımı ve aile sorunları ile ilişkisi”. Anadolu Psikiyatri Dergisi,10: 40-47.
• 18. Uludağlı NP, Sayıl M. (2009). “Orta ve ileri ergenlik döneminde risk alma davranışı” Ebeveyn ve akranların rolü. Türk Psikoloji Yazıları, 12 (23): 14-24.
• 19. Körük S. (2017). “Üniversite öğrencilerinde riskli davranışların ortaya çıkmasında yordayıcı bir etken olarak uyumsuz şemaların telafileri” . Nesne Psikoloji Dergisi, 5(9): 55-69.
• 20. Aras Ş, Günay T, Özan S, Orçın E. (2007). “ İzmir ilinde lise öğrencilerinin riskli davranışları”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8:186-196
• 21. Siyez DM, Aysan F. (2007). “Ergenlerde riskli araba kullanma davranışını yordayan psikososyal değişkenlerin incelenmesi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fak. Dergisi, 21:1-10.
• 22. Telef BB.(2014). “Ergenlerde olumlu ve olumsuz duygular ile riskli davranışlar arasındaki ilişkinin İncelenmesi”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22 (2): 591-604.
• 23. Çamur D. (2007).”Bir üniversitenin bazı fakülte ve yüksek okullarında okuyan gençlerde bazı risk alma davranışları”. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(3): 32-38
• 25. Karaçam Ö, Totan T. (2014). “Ege Üniversitesi öğrencileri arasında bağımlılık yapıcı madde kullanımının çok boyutlu ölçekleme yöntemiyle incelenmesi” . Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15:116-123.
• 25. Erel Ö, Gölge ZB. (2015).“Üniversite öğrencilerinde riskli davranışlar ile çocukluk çağı istismar, dürtüsellik ve riskli davranışlar arasındaki ilişki”. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 16:189-197.
• 26. O’Hara RE, Cooper ML. (2015). “Bidirectional Associations Between Alcohol Use and Sexual Risk-Taking Behavior from Adolescence into Young Adulthood “. Arch Sex Behav, 44:857–87.