Bir Kamu Üniversitesi Gıda Mühendisliği Laboratuvarları Risk Analiz Uygulaması

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 411 - 423, 31.12.2019

Sibel Ersoy Elif Çelenk Kaya

Öz

 

6331 sayılı iş sağlığı ve güvenliği kanununa
göre; ilgili kanuna tabi kurumlarda işveren risk değerlendirmesi yapmak veya
yaptırmak zorundadır. İş kazası ve meslek hastalıklarını önlemede en etkili
yöntemin risk değerlendirmesi olduğu bilinmektedir. Risk değerlendirmesi ile
potansiyel tehlikeler ve bunlardan kaynaklı riskler ortaya konulup, etkili
önlemler ile kazaların ve meslek hastalıklarının önüne geçilmeye
çalışılmaktadır.
Laboratuvarlar çalışma doğası gereği ciddi tehlike ve bundan kaynaklı riskleri
barındırmaktadır. Bu riskleri ortadan
kaldırmak veya en aza indirmek için toplu koruma önlemlerinin hayata
geçirilmesi, tasarım ve
kuruluş aşamasından başlayarak bir dizi önlem alınması, iş güvenliği alt
yapısının oluşturulması, çalışanların tehlikeler
konusunda bilgilendirilmesi ve laboratuvar güvenliği eğitimi önem arz
etmektedir. Laboratuvarlardaki
risk etmenlerini mevcut risk değerlendirmesi yöntemleri ile ortaya koymak ve
kısa sürede etili güvenlik önlemlerini almak iş güvenliği açısından son derece
önemlidir. Literatürde laboratuvarların risk
analiz çalışmasını konu alan az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma da bir kamu üniversitesi
gıda mühendisliği bölümüne ait toplam 6 adet uygulama ve araştırma
laboratuvarında ilgili bakanlığın yayımladığı kontrol listeleri kullanılarak
tehlike ve riskler tespit edilmiş ve L tipi
matris yöntemi ile risk analiz çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın
gerçekleştirildiği laboratuvarlarda 6 kabul edilemez risk, 24 yüksek risk, 19
orta risk, 3 düşük (kabul edilebilir) risk olmak üzere 52 risk tespit
edilmiştir. Her bir risk için risk skoru belirlenmiş ve laboratuvarlar için
ortalama risk skorunun 15 (yüksek riskli) olduğu görülmüştür. Risk skoru
sonuçları göz önünde bulundurularak mevzuata uygun iş sağlığı ve güvenliğini
sağlamada sürdürülebilir, etkili kontrol ve önlem faaliyetleri önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş sağlığı ve güvenliği, Laboratuvar güvenliği, Risk değerlendirmesi

Kaynakça

• 1. Çam, İ, (1991), “Türkiye’deki İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Probleminin Çözümünde İş Güvenliği Eğitiminin Önemi Üzerine Bir Araştırma”, MPM Verimlilik Dergisi, 20 (4), 55-56.
• 2. Özkılıç Ö, (2007), “İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevresel Etki Risk Değerlendirmesi”, Tisk Yayınları, 540.
• 3. 6331 sayılı kanun, (2012), Resmi Gazete, 28339, 20/6/2012.
• 4. T.C. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği, (2012), Resmi Gazete, 28512, 29.12.2012.
• 5. Canel, M, Canel, E, (2016), “Laboratuvar güvenliği”, Ankara: Gazi yayınevi.
• 6. Kınlı H, (2016), “Laboratuvarlarda İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Sistematiği”, 3. Ulusal Laboratuvar Akreditasyonu ve Güvenliği (ULAG) Sempozyumu ve Sergisi, İstanbul
• 7. Saltan Evrensel, S, (2011), “Laboratuvar teknikleri”, Bursa: Dora yayınevi.