Readiness Status and Preparedness Perception to Disaster of 112 Ambulance Service Staff: The Case of Balıkesir Province

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 44 - 55, 25.03.2021

Okan Aslantaş Mesut Tabuk

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.793961

Cited By: 4

Öz

In this research, it is aimed to identify how much they feel ready and the disaster preparedness of the emergency personnel operating before, during and after the disaster to minimize the losses and damages that may arise for humans and the environment depending on the changing level-effect levels of disasters.
This descriptive research was conducted on personnel working at Balıkesir 112 Ambulance Service between July 2018-January 2019 (n = 628). The research sample consisted of 368 staff who agreed to participate. In the study, the data were collected using the “Survey Form” and “Disaster Preparedness Perception Scale”. The data were evaluated with LISREL 8.7 and SPSS 22 package programs. In this research, the average age of the staff is 30.45 ± 6.10 (24-34 years old), most of them have received previously disaster training and a theoretical and practical training and are associate degree graduate and emergency medicine technicians (EMTs). It has been identified that the perception in the disaster preparation phase of the personnel is higher, most of them did not participate in an any disaster/extraordinary event, and the others participate in cases of drowning, mining and fire. 62.7% of them have felt in charge themselves during the preparedness period of a disaster. It is suggested that subjects such as “Disaster Management, Field Triage, Disaster Instant Communication and Fire Safety” that can increase the self-confidence and the level of preparedness of the staff should be included in the training programs in this field.

Anahtar Kelimeler

Emergency Health Services, Emergency Professionals, Disaster Preparedness, Disaster Preparedness Perception

112 İl Ambulans Servisi Personelinin Afete Hazır Olma Durumu ve Hazırlık Algısı: Balıkesir İli Örneği

Öz

Bu araştırmada, afetlerin değişen seviye-etki derecelerine bağlı olarak insan ve çevre için ortaya çıkabilecek kayıp ve hasarların minimum düzeye indirilebilmesi hususunda afet öncesi, sırası ve sonrasında faaliyet gösteren Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonları (ASHİ) çalışanlarının afetlere karşı hazır olma durumlarının ve kendilerini ne kadar hazır hissettiğinin belirlenmesi hedeflenmiştir.
Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırma, 2018 Temmuz-2019 Ocak tarihleri arasında Balıkesir 112 ASHİ’de çalışan personel üzerinde gerçekleştirilmiştir (n=628). Araştırma örneklemi, çalışmaya katılım göstermeyi kabul eden 368 personelden oluşmaktadır. Araştırmada, veriler “Anket Formu” ve “Afete Hazırlık Algısı Ölçeği (AHAÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Veriler LISREL 8,7 ve SPSS 22 paket programları ile değerlendirilmiştir. Bu araştırmada personelin yaş ortalaması 30,45±6,10 (24-34 yaş) olup, çoğunluğunun ön lisans mezunu, acil tıp teknisyeni (ATT) ve afete dair herhangi bir eğitime katıldığı, eğitim alanların ise teorik ve uygulamalı eğitime katıldığı belirlenmiştir. Ayrıca personelin afetin hazırlık evresindeki algısının ve eğitim alanların afete hazırlık algısının daha yüksek olduğu, çoğunluğunun herhangi bir afet/olağan dışı olayda görev almadığı, alanların ise yangın, maden göçüğü ve suda boğulma olaylarına katıldığı, %62,7’sinin kendisini afetin hazırlık evresinde görevli gördüğü belirlenmiştir. Personelin hazırlık düzeyini ve özgüvenini arttırabilecek “Afet Yönetimi, Saha Triajı, Afet Anında İletişim ve Yangın Güvenliği” gibi konuların bu alandaki eğitim programlarına konulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Acil Sağlık Hizmetleri, Acil Durum Çalışanları, Afete Hazırlık, Afete Hazırlık Algısı

Kaynakça

• Ergünay, O. (2009). “Doğal Afetler ve Sürdürülebilir Kalkınma”. 11-12 Kasım 2009, Deprem Sempozyumu (s.3-6), Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Kadıoğlu, M. (2011). Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek En Kötüsünü Yönetmek. İstanbul: T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayınları.
• Altun, F. (2018). “Afetlerin Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Türkiye Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme”. Sosyal Çalışma Dergisi, 2 (1), 1-15.
• Redmond, A. (2005). Natural disasters. In: A.D. Redmond, J. M. Ryan, C. Macnab, P.F. Mahoney and L.D. Owen (Ed.). ABC of Conflict and Disaster (pp.1259-1261). London: BMJ.
• Keçici, M. (1994). “Doğal Afetlerde Bulaşıcı Hastalıklar ve Çevre”. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı İle Belediyeler Dergisi, 8, 24-47.
• Kadıoğlu, M. (2008). Modern, Bütünleşik Afet Yönetiminin Temel İlkeleri. İçinde: E. Özdamar, M. Kadioğlu (Ed.). Afet Zararlarını Azaltmanın Temel İlkeleri (s. 1-34). Ankara: JICA Türkiye Ofisi Yayınları.
• Kundak, S. ve Kadıoğlu, M. (2011). İlk 72 Saat. Ankara: AFAD Yayınları. Türkiye Afet Bilgi Bankası. (2018). Türkiye’de Meydana Gelen Afetlerin Tür ve Sayı Dağılımı. (1918-2018). Erişim adresi: https://tabb.afad.gov.tr/ (Erişim tarihi: 24.12.2020).
• AFAD. (2014). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu (Erişim tarihi: 22.12.2020).
• Altınsoy, U. (2018). Türkiye’de Meydana Gelebilecek Depremlere Karşı Afet Yönetim Sistemi ve Acil Durum Yönetimi Performansının Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Aslantaş, O. (2019). Balıkesir 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında Çalışan Personelin Afete Hazır Olma Durumu ve Hazırlık Algısı. (Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Fung, O, Loke, A. and Lai, C. (2008). “Disaster Preparedness Among Hong Kong Nurses”. Journal of Advanced Nursing, 62 (6), 698-703. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2008.04655.x
• Collins, R. (2017). Disaster Preparedness Perception in a Predominantly African-American Community of a United States East Coast City. (PhD Thesis), ProQuest Dissertations and Theses veri tabanından erişildi. (UMI No.10271475).
• Kadıoğlu, M. (2009). Birey ve Aile İçin Depremde İlk 72 Saat. İstanbul: İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) Yayınları.
• AFAD. (2020). “Afete Hazır Aile”. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/afadem/afete-hazir-aile (Erişim tarihi: 23.12.2020).
• Şimşek, P, Günaydın, M. ve Gündüz, A. (2019). “Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri: Türkiye Örneği”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8 (1), 120-127.
• Sağlık Bakanlığı. (2000). “Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği”. Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4798&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=acil%20sa%C4%9Fl%C4%B1k (Erişim tarihi: 24.12.2020).
• Koçan, N. ve Sürün, S. (2020). “I. Derece Deprem Kuşağında Yer Alan Balıkesir-Burhaniye Kenti İçin Deprem Parkı Önerisi”. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9 (1), 14-31. https://doi.org/10.17100/nevbiltek.681336
• Balıkesir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. (2020). “Balıkesir İli 2019 Yılı Çevre Durum Raporu”. Erişim adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/bal_kes-r_-cdr_2019-20200922131409.pdf (Erişim tarihi: 23.12.2020).
• Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2019). “2018 Meteorolojik Afetler Raporu”. Erişim adresi: https://www.mgm.gov.tr/FILES/genel/kitaplar/2018MeteorolojikAfetlerDegerlendirmesi.pdf (Erişim tarihi: 23.12.2020).
• Schermelleh-Engel, K, Moosbrugger, H. and Müller, H. (2003). “Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures”. Methods of Psychological Research, 8 (2), 23-74.
• Çokluk, Ö, Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Özcan, F. (2013). Hemşirelerin Afetlere Hazır Olma Durumu ve Hazırlık Algısı. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Çelebi, İ. (2014). Kayseri 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde Görev Yapan Sağlık Personelinin Deprem Bilgi Düzeyi. (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çelik, F. (2010). Türk Kızılayı’nda Çalışan Hemşirelerin Afetlere Hazıroluşluk Durumları. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Taşkıran, G. (2015). Bir Kamu Üniversitesi Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Afetlere Hazır Oluşluluk Durumları. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Adıgüzel, M.O. (2010). Ankara Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı’nın Afetlere Hazırlık Durumunun Değerlendirilmesi. (Tıpta Uzmanlık Tezi), Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara.
• Tercan, B. (2015). Hemşirelerin Afetlere Karşı Hazır Olma Durumları ve Hazırlık Algıları. (Yüksek Lisans Tezi), Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.