ERGENLERDE SOSYAL DIŞLANMANIN İNTERNET BAĞIMLILIĞINA ETKİSİ

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 3, 1348 - 1357, 26.09.2024

Esma Özmaya , Beyza Erkoç

https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1459335

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı ergenlerde sosyal dışlanmanın internet bağımlılığına etkisini incelemektir. Sosyal dışlanma ve internet bağımlılığının cinsiyet, yaş, eğitim gördüğü sınıf düzeyi, sürekli internet erişim varlığı, bağlanılan cihaz, interneti kullanım amacı açısından farklılaşıp farklılaşmadığını saptamaktır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın çalışma grubu 983 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırma verileri Kişisel bilgi formu, Ergenler İçin Ostrasızm (Sosyal Dışlanma) Ölçeği ve Ergenler için internet bağımlılığı ölçeği kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmanın sonucunda sosyal dışlanma ve internet bağımlılığı arasında güçlü bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Cinsiyet ile sosyal dışlanma ve internet bağımlılığı arasında anlamlı bir ilişki olduğu; sosyal dışlanmanın erkeklerde, bağımlılığın ise kadınlarda anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Yaş ve internet bağımlılığı arasında anlamlı bir ilişki görülmüştür. İnternete sürekli ulaşımın olmasının bağımlılığı arttırdığı ayrıca internet kullanım amacı sosyal paylaşım yapma, müzik dinleme, oyun oynama veya sohbet etme olan öğrencilerin kullanım amacı ödev yapma olanlara göre daha yüksek bağımlılık riski olduğu tespit edilmiştir. Gençlerin bağlandıkları cihaz açısından ise bilgisayar kullanımının sosyal dışlanmayı etkileyebileceği görülmüştür.
Sonuç: Araştırma sonucunda özellikle günümüzde ergenler arasında artan sosyal dışlanma ve internet bağımlılığı arasında güçlü bir bağlantı gözlemlenmiştir. Bu durum giderek ruh sağlığını bozarak çeşitli davranış sorunlarının, uyku sorunlarının, yeme sorunlarının artmasına neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ergen, sosyal dışlanma, internet bağımlılığı, ruh sağlığı

Etik Beyan

“Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulu”ndan araştırma için etik onay (13.01.2022-123750) alınmıştır

THE EFFECT OF SOCIAL EXCLUSION ON INTERNET ADDICTION IN ADOLESCENTS

Öz

Aim: This study aimed to examine the effect of social exclusion on internet addiction in adolescents and to find out whether there are any differences in terms of gender, age, grade level of education, constant internet access, connected device, and purpose of internet use.
Material-Method: The study group consists of 983 high school students. The data were collected using the Personal Information Form, the Social Ostracism (Exclusion) Scale for Adolescents, and the Internet Addiction Scale for Adolescents.
Findings: As a result of the study, a strong relationship was found between social exclusion and internet addiction (p<0.05). There was a significant relationship between gender and social exclusion and internet addiction; social exclusion differed significantly in males, and addiction differed substantially in females. There was a significant relationship between age and internet addiction. It was observed that having constant access to the Internet increased addiction and that they generally used it for playing games and social media. Considering the devices to which adolescents were connected, it was observed that computer use could affect social exclusion.
Results: As a result of the research, a strong connection was observed between increasing social exclusion and internet addiction, especially among adolescents today. This situation gradually deteriorates their mental health, leading to an increase in various behavioral problems, sleep problems, and eating problems.

Anahtar Kelimeler

Adolescent, socıal exclusion, internet addiction, mental health

Kaynakça

• 1. Yavuzer, H. (2017). “Çocuk Psikolojisi” (41. B.). İstanbul: Remzi Kitapevi;.
• 2. Büyükşahin, ÇG. ve Yıldız, MA. (2017). “The Roles of Perceived Social Support, Coping, and Loneliness in Predicting Internet Addiction in Adolescents”. Eğitim ve Uygulama Dergisi.;8(12):64–73. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1140618.pdf
• 3. Riva, P. and Eck, J. (2016). “The many faces of social exclusion”. P Riva, J Eck, editor. Social exclusion: Psychological approaches to understanding and reducing its impact. Springer International Publishing.; p. 9-15 4. Williams, KD., Forgas, JP. and Hippel, WV. (2005). “The social outcast: Ostracism. Social exlusion, rejection and bullying”. N.Y: Psychology Press.
• 5. Hartgerink, CH., Van Beest, I., Wicherts, JM. and Williams, KD. (2015). “The ordinal effects of ostracism: A meta-analysis of 120 Cyberball studies”. PLoS One. 10(5):e0127002. doi: 10.1371/journal.pone.0127002
• 6. Akın, A., Uysal, R. ve Akın, Ü. (2016). “Ergenler için sosyal dışlanma ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği” [The validity and reliability of Turkish version of the ostracism experience scale for adolescents]. Kastamonu Eğitim Dergisi. 24(2):895-904. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/209749
• 7. Pickett, CL., Gardner, WL. and Knowless, ML. (2004). “Getting a cue: the need to belong and enhanced sensivity to social cues”. Personaltiy and Social Pscyhology Bulletin, 30(9):1095-1107. doi: 10.1177/0146167203262085
• 8. Sjåstad, H., Zhang, M., Masvie, AE. and Baumeister, R. (2020). “Social exclusion reduces happiness by creating expectations of future rejection”. Self and Identity. 20:1–10. doi: 10.1080/15298868.2020.1779119
• 9. Yao, MZ. and Zhong, Z. (2014). “Loneliness, social contact and internet addiction: A cross-lagged panel study”. Computers in Human Behavior.30:164–170. doi: 10.1016/j.chb.2013.08.007
• 10. Tokunaga RS. (2015). “Perspectives on internet addiction, problematic internet use, and deficient self-regulation: Contributions of communication research”. Annals of the International Communication Association.39(1):131–161. doi: 10.1080/23808985.2015.11679174
• 11. George, D. and Mallery, M. (2010). “SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference”. Pearson
• 12. Gilman, R., Carter-Sowell, A., DeWall, N., Adams, R., Carboni, I. (2013). “Validation of the ostracism experiences scale for adolescents”. Psychological Assessment, 25(2): 319-330. doi: 10.1037/a0030913.
• 13. Taş, İ. (2019). “Ergenler için internet bağımlılığı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması [Internet addiction scale for adolescents: validity and reliability study]”. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,20(2), 875- 905. doi: 10.29299/kefad.2019.20.02.011
• 14. Lim, M. (2019). “Social exclusion, surveillance use, and Facebook addiction: The moderating role of narcissistic grandiosity”. International Journal of Environmental Research and Public Health. 16(20):3813. doi: 10.3390/ijerph16203813
• 15. Bagir, A., Emre, O., Cumurcu, HB. ve Ulutas, A. (2020). “The relationship between social exclusion (Ostracism) and internet addiction of adolescent girls”. Research in Pedagogy. 10(1):50–65. https://eric.ed.gov/?id=EJ1246474
• 16. Taş, B. ve Öztosun, A. (2018). “Predictability of internet addiction with adolescent perception of social support and ostracism experiences”, TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology. 17(4):32-41. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1192818.pdf
• 17. Hawk, ST., van den Eijnden, RJ., van Lissa, CJ., ter Bogt, TF. (2019). “Narcissistic adolescents' attention-seeking following social rejection: Links with social media disclosure, problematic social media use, and smartphone stress”. Computers in Human Behavior, 2019;92:65-75. doi:10.1016/j.chb.2018.10.032
• 18. Kim, J., LaRose, R. and Peng, W. (2009). “Loneliness as the cause and the effect of problematic internet use: The relationship between internet use and psychological well-being”. Cyberpsychology & Behavior, 12:451-455. doi: 10.1089/cpb.2008.0327
• 19. Rębisz S, Sikora I, Smoleń-Rębisz K. (2016). “Poczucie samotności a poziom uzależnienia od internetu wśród adolescentów”. Edukacja - Technika – Informatyka 7(1):90-98. doi: 10.15584/eti.2016.1.13
• 20. Dikmen, O. (2019). “Genç erişkinlerde internet bağımlılığı düzeyleri ile sosyal görünüş kaygısı ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi” [Yükseklisans Tezi]. İstanbul: Üsküdar Üniversitesi. [Erişim tarihi: 20.11.2023] https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/376427
• 21. Çakır, Ö. ve Oğuz, E. (2017). “Lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki” [The correlation between high school students' loneliness levels and smart phone addiction]. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 13(1): 418-429. doi.org/10.17860/mersinefd.290711
• 22. Harding, R. (2013). “Friendship and Exclusion: A Look At How Having A Best Friend Wihtin the Preschool Claasroom Affects Exclusion”. Master of Arts in Early Childhood Education, Spring. Usa: Mills College. 23. Aktan, E. (2018). “Sosyal medya ve sosyal kaygı: Sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma [Social media and social anxiety: A research on social media users]”. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(2):35-53. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/504808
• 24. Şahan, M. ve Eraslan Çapan, B. (2017). “Ergenlerin problemli internet kullanımında kişilerarası ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların ve sosyal kaygının rolü [The role of interpersonal cognitive distortions and social anxiety in adolescents’ problematic internet use]”. Ege Eğitim Dergisi. 18(2):887-913. doi:10.12984/egeefd.336391
• 25. Altınova, A., Daşbaş, S. ve Kesen, NF. (2019). “”17 yaş arası ergenlerde internet bağımlılığı ve video kanallarının takip edilmesinin incelenmesi [Examination of internet addiction and following video channels in adolescents aged 11-17]”. Pediatric Practice and Research. 7(Ek):90–96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pprjournal/issue/51342/668749
• 26. Özgözgü, S., Şimşek, H., Arıkan, MF., Alyaprak, A., Günay, B. ve Eyigüngör, N. (2022). “Lise öğrencilerinde problemli internet kullanımı ile sosyal destek algıları arasındaki ilişkiler [The relationship between problematic internet use and perceived social support systems of high school students]”. Millî Eğitim Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi. 2(3):33-62. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2298307
• 27. Vondráčková, P. and Gabrhelik, R. (2016). Prevention of internet addiction: A systematic review. Journal of Behavioral Addictions. 5(4):568-579. doi: 10.1556/2006.5.2016.085
• 28. Gökçearslan, Ş. ve Günbatar, MS. (2012). “Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı [Internet addiction in high school students]”. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama. 2(2):10-24. https://dergipark.org.tr/tr/pub/etku/issue/6271/84223
• 29. Aral, N. ve Doğan Keskin, A. (2018). “Ebeveyn bakış açısıyla 0-6 yaş döneminde teknolojik alet kullanımının incelenmesi [Examining 0-6 year olds’ use of technological devices from parents’ points of view]”. Addicta: The Turkish Journal on Addiction. 5(2):317–348. doi: 10.15805/addicta.2018.5.2.0054
• 30. Aydın, İ E. (2016). “Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımları üzerine bir araştırma: Anadolu üniversitesi örneği [A study on usage of social media among univerty students: Anadolu university case]”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33: 373–386. http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/1256
• 31. Durak, H. ve Seferoğlu, S. (2018). “Ortaokul öğrencilerinin akıllı telefon kullanımları ve bağımlılık düzeyleriyle ilgili bir inceleme [An Examination of Smartphone Use and Addiction among Middle School Students]”. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama,;8(1):1-23. doi: 10.17943/etku.288822
• 32. Genç Demirağ, D. (2017). “Ankara yıldırım beyazıt üniversitesi sağlık bilimleri fakültesi hemşirelik bölümü ve tıp fakültesi öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ile depresyon ve anksiyete düzeyleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi” [Uzmanlık tezi]. Ankara: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı; [Erişim tarihi: 26.11.2023]. https://acikerisim.aybu.edu.tr:8443/server/api/core/bitstreams/d040a4cb-c349-4e6a-8004-82638b922e26/content